| Europejskie aktualności z minionego tygodnia |
| |
|
Biuletyn n°1073 z wtorku, 25 czerwca 2024 | |
|
|
|
|
Kalendarz | Inne wersje językowe | Kontakt |
■ Na pierwszej stronie :
|
| Europa ostatnią zaporą przed ekstremizmami | "Demagogiczne programy prezentowane podczas kampanii wyborczych w państwach członkowskich nie są zazwyczaj wdrażane, ponieważ są niekompatybilne z członkostwem w Unii Europejskiej", analizuje Jean-Dominique Giuliani, który uważa, że "ścisły splot łączący państwa członkowskie dotyczy zarówno ich suwerennych interesów, co wartości, które rzekomo dzielą z Europejczykami". Więcej |
|
|
■ Wybory :
|
| Przedterminowe wybory parlamentarne we Francji | Francuskie wybory parlamentarne, pierwotnie zaplanowane na czerwiec 2027 roku, zostały przyspieszone o 3 lata i odbędą się 30 czerwca oraz 7 lipca, zgodnie z decyzją prezydenta Republiki z wieczora 9 czerwca o rozwiązaniu Zgromadzenia Narodowego (niższej izby francuskiego parlamentu) wobec wyników wyborów europejskich. Francuski prezydent niezaprzeczalnie stara się ugruntować swoją pozycję jako rozgrywającego i próbuje zaskoczyć swoich przeciwników, decydując się na błyskawiczną kampanię wyborczą. Od tego czasu na prawicy panuje duże zamieszanie, a siły lewicy postanowiły połączyć siły, pomimo dzielących je różnic. Biorąc pod uwagę system wyborczy, wyniki pozostają niepewne. Więcej |
|
|
■ Fundacja :
|
|
|
| Schuman Network, idee w Europie | Schuman Network to inicjatywa Fundacji, której celem jest promowanie wymiany pomysłów na europejską skalę. Do sieci dołączył nowy członek, zwiększając liczbę partnerów do 21, z 13 europejskich krajów. Schuman Network jest przestrzenią gromadzenia badań nad bieżącymi europejskimi zagadnieniami. Od momentu powstania sieci opublikowano ponad setkę opracowań. Więcej |
|
|
|
| Publikacja "The Schuman Report on Europe, State of the Union 2024" | Fundacja publikuje "The Schuman Report on Europe, State of the Union 2024". Wybitni przedstawiciele świata polityki, gospodarki, badań i dyplomacji (tacy jak ukraiński minister spraw zagranicznych Dmytro Kułeba) kreślą portret Europy, wybiegając w nową geopolityczną erę, pełną nowych wyzwań. Książka jest dostępna w języku francuskim i angielskim, w wersji drukowanej i cyfrowej. Zamów ją. Więcej - Więcej |
|
|
■ Komisja :
|
| Projekt budżetu na 2025 rok | 19 czerwca Komisja zaproponowała budżet na 2025 rok w wysokości 199,7 mld euro. Budżet ten zostanie uzupełniony wypłatami w ramach inicjatywy NextGenerationEU szacowanymi na 72 mld euro. Ten znaczący pakiet finansowy pomoże Unii w realizacji jej priorytetów politycznych, przy jednoczesnym uwzględnieniu zmian uzgodnionych podczas śródokresowego przeglądu wieloletnich ram finansowych (WRF) w lutym 2024 roku. Więcej |
|
|
|
| Nowe wytyczne w ramach europejskiego semestru | 19 czerwca Komisja przedstawiła państwom członkowskim strategiczne wytyczne w ramach europejskiego semestru. Wytyczne te mają na celu zbudowanie silnej i odpornej gospodarki, zapewniającej konkurencyjność, odporność i długoterminowy dobrobyt dla wszystkich, pomimo trudnego otoczenia geopolitycznego. Komisja stwierdza, że w przypadku siedmiu państw członkowskich (Belgii, Francji, Włoch, Węgier, Malty, Polski i Słowacji) uzasadnione jest wszczęcie procedury nadmiernego deficytu. Wiosenne prognozy gospodarcze wskazują, że tegoroczny wzrost PKB wyniesie 1% w UE i 0,8% w strefie euro. W 2025 roku wzrost ma podskoczyć do 1,6% w UE i 1,4% w strefie euro. Jednocześnie inflacja powinna spaść z 6,4% w 2023 roku do 2,2% w 2025 roku. Więcej |
|
|
|
| Postępowanie w sprawie łamania przepisów konkurencji przez Apple | 24 czerwca Komisja Europejska utorowała drogę do nałożenia grzywny na Apple, stwierdzając, że jego App Store nie jest zgodny z nowymi przepisami "aktu o rynkach cyfrowych (DMA), ponieważ uniemożliwia twórcom aplikacji swobodne kierowanie konsumentów do alternatywnych kanałów zawierających oferty i treści", jak ocenia Bruksela we wstępnym stanowisku. Więcej |
|
|
■ Parlament :
|
| Konstytuowanie się grup | 19 czerwca Europejska Partia Ludowa (EPP) ponownie wybrała niemieckiego eurodeputowanego Manfreda Webera na przewodniczącego swojej grupy w Parlamencie Europejskim. Grupa EPP odnowiła również całe swoje kierownictwo, wybierając 10 wiceprzewodniczących. 19 czerwca grupa Zielonych/Wolne Przymierze Europejskie (EFA) wybrała niemieckiego eurodeputowanego Terry'ego Reintke i holenderskiego eurodeputowanego Basa Eickhouta na swoich współprzewodniczących. Więcej - Więcej |
|
|
■ Dyplomacja :
|
| 14. pakiet sankcji przeciwko Rosji | 24 czerwca ministrowie spraw zagranicznych przyjęli czternasty pakiet sankcji przeciwko Rosji. Nowy pakiet zawiera nowe środki w dziedzinie energii, wymierzone w skroplony gaz ziemny (LNG) i statki wspierające rosyjską wojnę. W odniesieniu do LNG, zakazano wszelkich przyszłych inwestycji i eksportu na rzecz projektów LNG budowanych w Rosji. Zakazano również, po dziewięciomiesięcznym okresie przejściowym, korzystania z unijnych portów do przeładunku rosyjskiego LNG. Ponadto zabroniony będzie import rosyjskiego LNG do określonych terminali, które nie są podłączone do unijnej sieci gazociągów. Więcej |
|
|
■ Rada :
|
| Posiedzenie ministrów ekonomii i finansów | 21 czerwca ministrowie gospodarki i finansów spotkali się, aby uzgodnić możliwość wypłaty przed końcem roku 50 mld euro z nadzwyczajnych wpływów z unieruchomionych rosyjskich aktywów państwowych. Ministrowie poczynili postępy na drodze do porozumienia w sprawie pakietu środków dotyczących podatku od wartości dodanej (VAT) w erze cyfrowej, mających na celu zwalczanie oszustw związanych z podatkiem VAT, wspieranie przedsiębiorstw i promowanie cyfryzacji. Ministrowie zatwierdzili rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Ukrainą i Mołdawią. Więcej |
|
|
|
| Posiedzenie Eurogrupy | Na spotkaniu Eurogrupy 20 czerwca ministrowie finansów państw członkowskich strefy euro dyskutowali o roli polityki przemysłowej w konkurencyjności i znaczeniu jednolitego rynku. Kristalina Georgieva, dyrektor zarządzająca MFW, przedstawiła główne zalecenia misji MFW w strefie euro, ostrzegając przed ryzykiem fragmentarycznej i pochopnej polityki przemysłowej oraz promując rozwiązania skoncentrowane na konkurencyjności i innowacjach. Więcej - Więcej |
|
|
|
| Posiedzenie ministrów do spraw społecznych i zdrowia | 21 czerwca ministrowie zdrowia dyskutowali o wdrożeniu "Unii Zdrowotnej" i uczynieniu jej priorytetem następnej Komisji. W ramach europejskiego planu walki z rakiem przyjęli zalecenie określające nowe środki dotyczące nowotworów, którym można zapobiegać za pomocą szczepionek. Zwrócili się o pogłębioną definicję niezaspokojonych potrzeb medycznych. 20 czerwca ministrowie do spraw społecznych przyjęli stanowisko negocjacyjne dotyczące przeglądu dyrektywy w sprawie europejskich rad zakładowych (ERZ), mające na celu wzmocnienie reprezentacji pracowników w przedsiębiorstwach wielonarodowych. Omówili również społeczny wymiar rynku wewnętrznego. Więcej - Więcej |
|
|
|
| Posiedzenie ministrów środowiska | 17 czerwca ministrowie środowiska przyjęli rozporządzenie w sprawie odbudowy przyrody, którego celem jest odbudowa co najmniej 20% obszarów lądowych i morskich Unii Europejskiej do 2030 roku oraz wszystkich do 2050. Państwa członkowskie przyjęły również decyzję o zawarciu przez UE porozumienia w sprawie różnorodności biologicznej na pełnym morzu w celu ochrony światowych oceanów na obszarach poza jurysdykcją krajową, reprezentujących około 2/3 powierzchni oceanów i 95% ich objętości. Więcej |
|
|
|
| Posiedzenie ministrów transportu | 18 czerwca ministrowie zaaprobowali ogólne podejście do nowego rozporządzenia w sprawie Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Morskiego(EMSA), zmienionej dyrektywy o zharmonizowanych usługach informacji rzecznej (RIS) na śródlądowych drogach wodnych oraz nowego rozporządzenia o wykorzystaniu zdolności przepustowej infrastruktury kolejowej w jednolitym europejskim obszarze kolejowym. Przeanalizowano również sprawozdanie na temat propozycji Komisji w sprawie zmiany dyrektyw dotyczących transportu kombinowanego, masy i wymiarów pojazdów, rozporządzenia o prawach pasażerów w kontekście podróży multimodalnych oraz dyrektywy o ogólnounijnych skutkach niektórych zakazów prowadzenia pojazdów. Więcej |
|
|
|
| Program węgierskiej prezydencji | 18 czerwca węgierski minister do spraw europejskich Janos Boka przedstawił program swojego kraju, który 1 lipca przejmie od Belgii prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. Określił siedem strategicznych priorytetów węgierskiej prezydencji, w tym wzmocnienie europejskiej polityki obronnej, walkę z nielegalną imigracją i wspólną politykę rolną, która zapewni Europie suwerenność żywnościową. Europejska konkurencyjność znajduje się na szczycie strategicznego programu węgierskiej prezydencji, której hasłem będzie "Make Europe Great Again". Więcej |
|
|
■ Francja :
|
| Zakup dział Caesar i pocisków Mistral | 19 czerwca, podczas targów uzbrojenia lądowego Eurosatory, Francja, Chorwacja i Estonia ogłosiły, że będą wspólnie kupować działa Caesar od KNDS France. W koordynacji z Belgią, Cyprem, Estonią i Węgrami Francja podpisała zaś umowę z MBDA na zakup pocisków Mistral. To część szerszych, wspólnych zakupów zdolności obronnych przez europejskie kraje przy wykorzystaniu funduszy Unii Europejskiej. Więcej - Więcej |
|
|
■ Włochy :
|
| Wizyta państwowa włoskiego prezydenta w Mołdawii i Rumunii | Od 17 do 20 czerwca prezydent Włoch Sergio Mattarella przebywał z oficjalną wizytą w Mołdawii, a potem w Rumunii. W Kiszyniowie spotkał się z prezydent Mołdawii Maią Sandu, by przypomnieć o bliskich stosunkach między dwoma krajami i wyrazić poparcie Włoch dla integracji Mołdawii z Unią Europejską. Spotkał się także z przewodniczącym mołdawskiego parlamentu Igorem Grosu. W Bukareszcie rozmawiał z premierem Marcelem Ciolacu, a także przewodniczącym Senatu Nicolae Ciucă. Włoska głowa państwa wyraziła również poparcie dla pełnej integracji Rumunii ze strefą Schengen. Więcej - Więcej |
|
|
■ Łotwa :
|
| Wzmocnienie wschodnich granic | 18 czerwca prezydent Łotwy Edgars Rinkēvičs odwiedził granice łotewsko-rosyjską i łotewsko-białoruską. Chwaląc stan i postępy w zakresie bezpieczeństwa, ogłosił, że państwo zainwestuje kolejne 300 milionów euro w ciągu 5 lat w dalsze wzmacnianie wschodnich granic kraju. Podkreślił również ważną rolę łotewskich sił zbrojnych. Więcej |
|
|
■ Norwegia :
|
| Korytarz transportu wojskowego w Arktyce | 20 czerwca Norwegia, Szwecja i Finlandia uzgodniły utworzenie wojskowego korytarza transportowego przecinającego północną część każdego z tych trzech krajów. Celem jest transport wojsk i broni do Finlandii w przypadku rosyjskiej agresji, poprzez utworzenie połączenia pomiędzy infrastrukturą trzech krajów. Więcej |
|
|
■ Ukraina :
|
| Wizyty marszałka polskiego Sejmu i przewodniczącej litweskiego Sejmu w Kijowie | 18 i 19 czerwca prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski przyjął w Kijowie marszałka Sejmu RP Szymona Hołownię i przewodniczącą Sejmu Litwy Viktoriję Čmilytė. Podziękował tym krajom za wsparcie ukraińskiego wysiłku wojennego. Potwierdzono również wsparcie dla integracji Ukrainy z Unią Europejską i NATO, a także pilną potrzebę wzmocnienia obrony przeciwlotniczej Ukrainy. Więcej - Więcej |
|
|
|
| Transport drogowy między Unią Europejską i Ukrainą | 20 czerwca Unia Europejska i Ukraina podjęły decyzję o przedłużeniu do 30 czerwca 2025 roku ich obecnej umowy o transporcie drogowym. Umowa ma pomóc Ukrainie w dostępie do światowych rynków, ułatwiając tranzyt przez kraje UE i dalej rozwijając jej powiązania z rynkiem europejskim. Umowa, podpisana po raz pierwszy 29 czerwca 2022 roku po inwazji Rosji na Ukrainę, znacznie zwiększyła handel drogowy między Ukrainą a Unią z korzyścią dla obu gospodarek. Więcej |
|
|
■ Europejski Trybunał Praw Człowieka :
|
| Wyroki przeciwko Rosji | 18 czerwca Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) potępił Rosję za jej ustawę z 2015 roku o "niepożądanych organizacjach", która nakłada znaczne ograniczenia na działalność nierosyjskich organizacji pozarządowych. W swoim orzeczeniu Trybunał stwierdził, że ustawa "nakłada znaczące ograniczenia" na cztery podmioty - Free Russia Foundation, Ukrainian World Congress, Association of Schools of Political Studies of the Council of Europe i Society for the Freedom of Information - którym Rosja musi teraz zapłacić kilkaset tysięcy euro. Tego samego dnia Trybunał potępił Rosję za odmowę dostępu do archiwów dotyczących represji sowieckich, w szczególności organizacji pozarządowej Memoriał (w 2022 roku otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla). Według Trybunału odmowa udzielenia dostępu do niektórych archiwów przez rosyjskie władze, stanowi naruszenie art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka dotyczącego wolności słowa. Więcej - Więcej |
|
|
■ NATO :
|
| Mark Rutte jedynym kandydatem na stanowisko sekretarza generalnego | Premier Holandii Mark Rutte jest jedynym kandydatem na stanowisko sekretarza generalnego NATO, po tym jak 20 czerwca swoją kandydaturę wycofał prezydent Rumunii Klaus Iohannis. Rutte zastąpi Jensa Stoltenberga, który piastował to stanowisko od 2014 roku. Jego nominacja zostanie wkrótce formalnie przypieczętowana. Więcej |
|
|
■ Opracowania/raporty :
|
| Społeczeństwo w skrócie | 20 czerwca OECD opublikowała "Society at a Glance" na 2024 rok, z rozdziałem poświęconym współczynnikowi dzietności w krajach tej organizacji. W latach 1960-2022 całkowity współczynnik dzietności spadł o połowę - z 3,3 dziecka na kobietę do średnio 1,5 na całym obszarze OECD (znacznie poniżej 2,1 dziecka na kobietę potrzebnego do odnowy pokoleń). Główne przyczyny tego spadku to fakt, że kobiety rodzą dzieci w późniejszym wieku (często po 30. roku życia), a młodzi ludzie napotykają trudności, zwłaszcza ekonomiczne i finansowe, które powodują, że odkładają plany o rodzicielstwie. W raporcie podkreślono jednak, że współczynnik dzietności wzrasta, gdy kobiety mogą łatwo pogodzić pracę z życiem rodzinnym. Więcej |
|
|
|
| Raport na temat azylu | Agencja Unii Europejskiej ds. Azylu (EUAA) uważa, że wysiłki na rzecz wzmocnienia zdolności pozwoliły systemom azylowym na lepsze zarządzanie wzrostem liczby wniosków. W swoim rocznym raporcie opublikowanym 17 czerwca EUAA zauważa, że sądy europejskie i krajowe odgrywają coraz większą rolę w konwergencji praktyk. Z drugiej strony, niektóre systemy przyjmowania uchodźców znajdują się pod znaczną presją, na przykład w Niemczech, Francji, Hiszpanii i we Włoszech, które łącznie otrzymały prawie 70% wszystkich wniosków. Więcej |
|
|
|
| Raport na temat rasizmu i nietolerancji | 20 czerwca Europejska Komisja przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji (ECRI), organ Rady Europy, opublikowała sprawozdanie roczne za 2023. W raporcie podkreślono główne wyzwania w Europie, takie jak kryzys osób przesiedlonych w wyniku konfliktów, w szczególności Ukraińców i Ormian. Jednocześnie w raporcie odnotowano znaczny wzrost antysemityzmu w następstwie konfliktu na Bliskim Wschodzie, a także wzrost antymuzułmańskiego rasizmu. Więcej |
|
|
|
| Nuklearne dozbrajanie | Jednym z kluczowych ustaleń rocznego raportu SIPRI, opublikowanego 17 czerwca, jest fakt, że liczba i rodzaje rozwijanej broni jądrowej rosną, ponieważ państwa w większym stopniu polegają na nuklearnym odstraszaniu. Więcej |
|
|
■ Kultura :
|
| Kobiety u Nabistów w Pont-Aven | Do 3 listopada trwa wystawa "Kobiety u Nabistów" w Muzeum Pont-Aven. Oferuje nowe spojrzenie na grupę Nabistów, utworzoną pod koniec XIX wieku przez artystów pozostających pod wpływem Gauguina. Ekspozycja koncentruje się na kobietach związanych z członkami grupy - żonach, kochankach, matkach, które były niezbędnymi współpracowniczkami wspierającymi artystów emocjonalnie, moralnie i finansowo oraz wpływającymi na procesy twórcze ruchu. Więcej |
|
|
|
| Louise Bourgeois w Rzymie | Do 15 września w Galerii Borghese można oglądać wystawę "Louise Bourgeois: nieświadome pamiątki" - pierwszą wystawę w Rzymie poświęconą tej XX-wiecznej rzeźbiarce. 20 emblematycznych prac eksploruje tematy nieświadomości, pamięci i metamorfozy. Najważniejsze z nich to marmurowe rzeźby, monumentalny pająk i trzy z jej słynnych "Cellules". W tym samym czasie Villa Medici prezentuje dwie prace artystki. Więcej - Więcej |
|
|
|
| Rosario de Velasco w Madrycie | Do 15 września Muzeum Thyssen-Bornemisza w Madrycie zaprasza, we współpracy z Muzeum Sztuk Pięknych w Walencji, na wystawę poświęconą hiszpańskiej malarce figuratywnej Rosario de Velasco. Na ekspozycji prezentowane są obrazy od lat 20. do 40. XX wieku, a także sekcja poświęcona działalności ilustratorskiej tej artystki. Jej sztuka łączy ogólne zagadnienia z historii sztuki z aspektami estetycznymi, społecznymi i politycznymi. Więcej |
|
|
|
| Hannah Höch w Wiedniu | Do 6 października w Muzeum Unteres Belvedere w Wiedniu trwa wystawa "Hannah Höch – wzniesione światy". Prezentuje fotomontaże i kolaże tej dadaistycznej artystki, która odegrała kluczową rolę w sztuce lat 20. ubiegłego wieku. Jej prace, będące mieszanką ironii i wnikliwości, poruszają w szczególności temat władzy. Więcej |
|
|
|
| Bertille Bak i Tala Madani w Atenach | Narodowe Muzeum Sztuki Współczesnej w Atenach prezentuje do 10 listopada dwie wystawy. "Spotlight" to ekspozycja prac francuskiej artystki Bertille Bak na temat ludzkiej odporności. Muzeum pokazuje również pierwszą indywidualną grecką ekspozycję uznanej na całym świecie irańskiej artystki Tali Madani, zatytułowaną "Shitty Disco". Odmalowuje metafizyczny klub nocny, miejsce, które ewoluuje między fantazją a koszmarem. Więcej - Więcej |
|
|
|
| Keith Haring à Glasgow | Do 5 września w Modern Institute w Glasgow trwa wystawa "Keith Haring, rysunki z metra". Ekspozycja koncentruje się na jego rysunkach kredą w nowojorskim metrze w latach 1980-1985. Jego prace, inspirowane graffiti, odzwierciedlają przepływ miejskiego życia, współczesne kwestie społeczne oraz badają język i semiotykę. Więcej |
|
|
|
| "Notre-Dame de Paris: kłótnia o witraże" w Troyes | Cité du vitrail w Troyes poświęca wystawę kłótni, która rozpoczęła się w 1935 roku w związku z chęcią ozdobienia nawy Notre-Dame de Paris współczesnymi witrażami. Do 5 stycznia 2025 roku Cité wystawia w kaplicy i przyległych pomieszczeniach Hôtel-Dieu-le-Comte witraże z paryskiej katedry po raz pierwszy od czasu ich usunięcia. Ekspozycja towarzyszy ponownemu otwarciu paryskiego zabytku, zaplanowanemu na grudzień 2024 roku, i nosi znak "Notre-Dame de Paris: ku ponownemu otwarciu". Więcej |
|
|
|
| Franz Gertsch w Humlebæk | Do 10 listopada w Muzeum Sztuki Nowoczesnej Luizjana w Danii można oglądać prace Franza Gertscha (1930-2022). Zwiedzający mogą odkrywać dzieła tego szwajcarskiego malarza, który opracował nową i szczególną koncepcję realizmu oraz zdobył międzynarodowe uznanie za swoje fotorealistyczne obrazy i drzeworyty. Więcej |
|
|
|
| Festiwal Muzyki Kameralnej w Cork | Od 28 czerwca do 7 lipca odbędzie się West Cork Music Festival. Obejmuje pięćdziesiąt koncertów z udziałem osiemdziesięciu muzyków, celebrując pięćdziesiąt lat muzyki klasycznej od Haydna i Mozarta po Beethovena i Schuberta. Wśród najmocniejszych momentów znajduje się dziesięć sonat skrzypcowych Beethovena, utwory duńskich kompozytorów, fiński kwintet dęty i eksploracja muzyki ukraińskiej. Więcej |
|
|
|
| Monachijski Festiwal Operowy | Od 28 czerwca do 31 lipca odbędzie się Monachijski Festiwal Operowy. Temat przewodni to "Fontanna spoglądająca w niebo". Zaprezentowane zostaną liczne arcydzieła operowe, w tym Giacomo Pucciniego i Richarda Wagnera. Program uzupełniają liczne koncerty kameralne i recitale. Więcej |
|
|
|
| Letnia sesja Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy (Strasburg) | |
|
| Rada ds. Rolnictwa i Rybołówstwa (Luksemburg) | |
|
| Rada do Spraw Ogólnych (Luksemburg) | |
|
| Rada Europejska (Bruksela) | |
|
| Wybory parlamentarne (I tura) (Francja) |
|
|
| Biuletyn n°1073 | PDF | po polsku -- wydanie z wtorku, 25 czerwca 2024 |
| |
|
Biuletyn jest również dostępny w następujących językach: |
|
|
Redaktorzy Biuletynu : Stefanie Buzmaniuk, Helen Levy Juliette Bachschmidt, Charles Devoud, Aiti Syiemlieh, Thomas Richomme, Elena Kuntel N° ISSN: 2729-6482 Pytanie, sugestia? Skontaktuj się z nami! info@robert-schuman.eu | Redaktor naczelny : Elise Bernard, Stefanie Buzmaniuk Dyrektor publikacji : Pascale Joannin |
|
Kliknij tutaj, jeśli ten e-mail nie wyświetla się poprawnie. |
|
Nie chcesz więcej otrzymywać naszych Biuletynów? Kliknij tutaj, aby zaprzestać subskrypcji
|