| Goedemorgen! De vragen die Jorritsma en Ollongren onbeantwoord lieten en de weeffout die de premier en zijn departement in elke formatie bevoordeelt. Afscheid nemen bestaat tóch, voor 69 Kamerleden. En een interview met GroenLinks-groentje Kauthar Bouchallikht. |
BRIEFGEHEIM: Daar was gistermiddag de brief van de oud-verkenners die duidelijkheid moest scheppen en de mist rond de formatie moest laten optrekken. Maar in hun verklaring trekken Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66) vooral het boetekleed aan, zonder de grote vragen te beantwoorden. Ze noemen het „zeer ongepast” dat ze zich hadden bemoeid met „personele aangelegenheden” – lees: de gewraakte passage „Positie Omtzigt, functie elders”. Dat hadden ze „vanzelfsprekend” niet moeten doen. Dat roept de vraag op: waarom deden ze het dan toch? En als de passages over Omtzigt en Hoekstra niet door de fractievoorzitters of door de media waren ingegeven, zoals Jorritsma en Ollongren schrijven, door wie dan wel?
Meer mist: De verklaring van Jorritsma en Ollongren staat ook nog eens haaks op die van de nieuwe verkenners, Tamara van Ark (VVD) en Wouter Koolmees (D66). Vorige week vrijdag schreven zij aan de Kamer: „De passage berust volgens onze voorgangers [Jorritsma en Ollongren dus] op een inventarisatie vanuit meerdere invalshoeken, waaronder berichten in de media.” Door dit nu te ontkennen, maken de ex-verkenners het hun opvolgers weer lastiger. Nu hebben zíj wat uit te leggen, schrijft NRC-collega Guus Valk. Die uitleg moet woensdag volgen, als de nieuwe Kamer naar verwachting direct gaat debatteren over de kwestie.
Gelukkig hebben we de foto’s nog: Achteraf was deze foto die Ollongren in 2018 op Instagram zette wel bijzonder profetisch („Loop ik met een geheim rapport leesbaar onder de arm over het Binnenhof? ...”). Opgeduikeld door Elif Isitman van De Telegraaf. |
|
|
|
| DE VERKENNER BESTAAT NIET: Columnist Tom-Jan Meeus zag in de stelligheid waarmee Rutte eerst ieder onderzoek naar de verkennersblunder afwimpelde („Gaat niet, kan niet”) nog iets anders: het risico van macht die zich ongecontroleerd waant. Dat vloeit logisch voort uit de manier waarop de formatie sinds 2012 werkt. De verkenners hebben een sleutelrol, maar hun rol is nergens formeel vastgelegd. Officieel worden ze benoemd door de Kamer, via de voorzitter, maar in de praktijk is de hoofdrol voor het ministerie van Algemene Zaken, het departement van de premier. Vertrouwelingen uit zijn kabinetten leiden de verkenning, ambtenaren die hij kent schuiven aan in de Stadhouderszaal en schrijven mee. Laat dát maar eens veranderen, dixit Tom-Jan. Zodat „de volksvertegenwoordiging de regie van de formatie werkelijk waarmaakt, en de rol van Algemene Zaken terugdringt. Tegenmacht, mensen.” |
|
|
|
VAARWEL, ADIEU, GOODBYE: Bij afscheid nemende Kamerleden kan Khadija Arib bikkelhard zijn voor wie het Kamerlidmaatschap inruilt voor een mooi baantje als burgemeester of wethouder (denk maar aan Isabelle Diks). Vandaag zal de voorzitter milder gestemd zijn: de 69 vertrekkende Kamerleden hebben hun termijn keurig volgemaakt – en er zijn er een hoop bij die maar wat graag nog een paar jaar waren doorgegaan. Allemaal krijgen ze vanmiddag vanaf 13.30 uur hun persoonlijke afscheidsspeech van Arib te horen – ook vertrekkende prominenten als Lodewijk Asscher (PvdA) en Klaas Dijkhoff (VVD). Een beetje anders dan anders is het wel: vanwege de coronaregels verloopt het vertrek in drie rondes en mogen de Kamerleden slechts één familielid meenemen. Onveranderd: reken vandaag op een Twitter-tijdlijn vol bedankjes en afscheidsredes.
Controle is beter: Wetten maken, ook daartoe is de Tweede Kamer op aarde. Maar het kwam er nauwelijks van, schrijven Philip de Witt Wijnen en Mark Lievisse Adriaanse in een analyse van vier jaar Kamerwerk. De Kamer was vooral controlerend bezig. Eigen initiatiefwetten kwamen amper van de grond en aan de begroting werd maar weinig versleuteld. Het controleren leverde wel successen op: zie de dividendbelasting en de Toeslagenaffaire. Het zal de komende jaren alleen nog maar verder die kant ophellen, met twee (mogelijk drie) parlementaire enquêtes op komst en een roedel onervaren Kamerleden.
Au revoir? Over Arib gesproken: vanmiddag wordt ook de concept-profielschets vastgesteld voor de voorzitter van de nieuwe Tweede Kamer. Binnenkort volgt de verkiezing. Arib wil graag door, zo is bekend, en andere kandidaten houden de kaarten vooralsnog tegen de borst, meldt het AD vandaag. |
|
|
|
GROENTJE: Vandaag de vertrekkers, morgen de nieuwkomers. En over weinig nieuwkomers aan het Binnenhof is zoveel gesproken als Kauthar Bouchallikht: de nummer 9 van GroenLinks komt met voorkeursstemmen in de Kamer, als eerste vrouw met een hoofddoek. Direct na haar kandidatuur trok ze de aandacht vanwege haar werk voor Femyso, een islamitische jongerenbeweging die volgens deskundigen gelieerd is aan de Moslimbroederschap, en omdat ze trainingen had gegeven voor conservatieve clubs als Milli Görus waarbij de vrouwen gescheiden zaten van de mannen. Spijt heeft ze niet, vertelt ze in een interview met NRC. „Het strookt niet met mijn ideeën, maar als zij dat zélf zo willen doen, dan ga ik ze niets opleggen.” Dat stuit nogal op onbegrip, zegt ze, en daarbij lijkt ze ook partijleider Jesse Klaver niet te ontzien. Die zei dat Bouchallikht vroeger „op allerlei plekken kwam waarvan je je kan afvragen wat je er te zoeken hebt”. Daarover: „We zijn elkaar steeds beter aan het begrijpen en leren kennen.”
|
|
|
|
| WIJ VAN WC-EEND: Toepasselijk is het wel. Het Limburgse CDA had beloofd schoon schip te maken na de integriteitsaffaire die NRC onlangs onthulde rond de christendemocratische oud-gedeputeerde Vrehen, die honderdduizenden euro’s wegsluisde en daarbij gretig gebruikmaakte van zijn CDA-netwerk. Om te onderzoeken wat er misging, komt er een „externe, onafhankelijke commissie”, aldus het CDA. De voorzitter van die commissie is nu bekend: Marianne Henneman, imago-expert en de echtgenote van CDA-prominent en oud-senator Paul Russell. De slogan van haar bv: „Wij borgen uw reputatie en beschermen uw imago.” |
|
|
|
| SPELDENPRIKJES: Collegas’s Wouter van Loon en Pim van den Dool zoomen nog eens in op het priktempo, want daar is de klad na een korte opleving weer in gekomen. Het RIVM wijst naar de kortstondige prikstop met het AstraZeneca-vaccin, maar daaronder zit een aantal structurele zwaktes, zoals de veelheid aan nauwkeurig gedefinieerde doelgroepen en een gebrekkige koppeling van de verschillende vaccinatieregisters. De grote vraag: lukt het wél om effectief op te schalen als er straks één miljoen vaccins per week binnenkomen? |
|
|
|
| WAT WIJ LEZEN: „We doen maar wat. Blijven we dat doen in het landsbestuur?” Dat premier Rutte ons op tv vertelt wanneer we naar buiten mogen, en wanneer niet, en dat hij nooit bespreekt onder welke condities die beperkingen weer worden opgeheven is een claim op absolute macht, schrijft columnist Maxim Februari vandaag in NRC. „Misschien oogt het lief om als burger meegaand te zijn en niet zo kritisch als sommige dolgedraaide complotdenkers, maar eigenlijk is het gewoon een dubieus gebrek aan burgerzin.” |
|
|
|
| Quote van de dag: | | „Toen dacht ik later wel: oh my gosh, heb ik dat echt gedaan?” | | Kauthar Bouchallikht wil niet zomaar afstand van haar omgeving doen. Ze heeft wel “stappen gezet”, zegt ze zelf. Zoals toen bleek dat een imam met wie ze op de foto stond later “heel homofoob” bleek. |
|
|
|
|
