januari 2021

bekijk deze nieuwsbrief in uw browser

Reikhalzen

 

Heeft u net als wij ook reikhalzend uitgekeken naar 2021? In december sloten we het Matthias de Vriesjaar 2020 af en stuurden we als nieuwjaarsgeschenk het boek Matthias de Vries aan het woord naar onze relaties. In dit boek laten de samenstellers De Vries zelf aan het woord via een selectie uit de vele taalkundige stukken en woordstudies die hij schreef. Ook het woord reikhalzen staat hierin. Heeft u het boek niet ontvangen en zou u het graag willen bestellen? Dat kan via onze website (zolang de voorraad strekt). Inmiddels zijn we alweer volop bezig met nieuwe projecten en plannen voor 2021, waarover u in deze eerste nieuwsbrief van het jaar meer kunt lezen.

Vernieuwde e-ANS dit voorjaar online

 

De Algemene Nederlandse Spraakkunst, kortweg ANS, is de meest uitgebreide Nederlandse beschrijving van de Nederlandse grammatica. De ANS is tot stand gekomen in Belgisch-Nederlandse samenwerking en verscheen voor het eerst in boekvorm in 1984. De tweede editie volgde in 1997, en in 2002 werd die online gepubliceerd onder de naam e-ANS. In 2015 is begonnen met een herziening door het Leiden University Center for Linguistics, de Universiteit Gent, de KU Leuven en de Radboud Universiteit Nijmegen. Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) heeft gewerkt aan een nieuwe, gebruiksvriendelijke website. De inhoudelijke herziening zal de komende jaren voortgezet worden bij het INT. Dit voorjaar presenteren wij in samenwerking met de Taalunie de vernieuwde site met de eerste herziene hoofdstukken. Hiervoor organiseren wij op dinsdag 20 april een webinar. Noteer deze datum alvast!


Lees meer over de e-ANS


Sinds begin dit jaar zijn er voor het eerst twee taalcolumnisten die wekelijks op onze website publiceren. En niet de minsten, namelijk auteur en journalist Ludo Permentier en journalist en taalhistoricus Ewoud Sanders. Ludo Permentier schreef 15 jaar de taalcolumn Woorden weten alles voor De Standaard en Ewoud Sanders schreef 20 jaar lang de rubriek WoordHoek in NRC. Beide rubrieken verhuisden met ingang van januari naar het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT). Op ivdnt.org verschijnt nu elke dinsdag een aflevering van Woorden weten alles en op donderdag kunt u een nieuwe WoordHoek lezen. Ewoud Sanders maakte daarnaast ook een korte introductievideo over het INT (YouTube). Nieuwe afleveringen van de rubrieken worden telkens aangekondigd in Taalpost, de gratis e-mailnieuwsbrief van het Genootschap Onze Taal.

Laatste afleveringen:
Wappies, nee reltuig – INT-WoordHoek (Ewoud Sanders)
Heksenjacht – Woorden weten alles (Ludo Permentier) 

Witte kaart


Kaart die door een voetbalscheidsrechter toegekend kan worden aan een speler voor sportief gedrag.

Nieuw woord van de week

Stages etymologie & dialecten


Bij het Instituut voor de Nederlandse Taal hebben we regelmatig plek voor stagiairs. Op dit moment zoeken we stagiairs of vrijwilligers die willen werken aan de Etymologiebank of aan de dialectwoordenboeken. Het gaat daarbij om het uitbreiden van de inhoud van de Etymologiebank met oude of nieuw geschreven etymologische artikelen en woordenboeken. Daarnaast moeten in de elektronische Woordenbank van de Nederlandse Dialecten (eWND) dialecttrefwoorden gekoppeld worden aan een Standaardnederlandse of vernederlandste vorm.

Interesse? Bekijk alle stages op onze website

Wingeroen


Een avondklok is al vanaf de middeleeuwen heel gewoon, maar dan in de betekenis ‘klok die ’s avonds geluid werd om het einde van de werkdag aan te duiden’. Naast avontclocke waren er nog heel wat andere benamingen, waaronder wingeroen. Oorspronkelijk een avondklok die voor het kroegleven gold.

Terug in de taal

Alcoflexen, thuisjuf & zonnehuid

 

Anderhalvemetersamenleving is het nieuwe woord uit 2020 dat ons waarschijnlijk het meest zal bijblijven. Het typeert het jaar waarin we voor het eerst op ‘raamvisite’ gingen, ‘blokjesverjaardagen’ vierden, een ‘knuffelcontact’ hadden en leden aan ‘hoestschaamte’ en ‘locktalgie’. Maar niet alle nieuwkomers waren coronawoorden. Zoals alcoflexen ‘bewust minder alcohol drinken’ en zonnehuid  ‘flinterdun folie dat licht omzet in energie’. INT'ers Laura van Eerten en Vivien Waszink schreven een artikel over de woordenoogst van 2020 in het januarinummer van Onze Taal. Vindt u het een interessant artikel en wilt u meer populairwetenschappelijke stukken lezen over taal? Word dan lid van het Genootschap Onze Taal.


Lees het hele artikel over de nieuwe woorden van 2020 (pdf)

Heulenteer


Heulenteer is een dialectnaam voor de vlier. Waar komt het woord vandaan en welke woorden zijn er nog meer voor deze struik?

Uit de streek

Grote Taaldag 2021

 

Op vrijdag 29 januari vindt de Grote Taaldag plaats, georganiseerd door AVT, Anéla en LOT. De Grote Taaldag wordt deze keer voor het eerst online georganiseerd. Er zijn vier rondes met 49 presentaties, waaronder die van  INT-taalkundigen Frank Landsbergen en Machteld de Vos over respectievelijk de e-ANS en de standaardtaal. Daarnaast is er een plenaire discussie tussen Rebecca Clift en Martina Wiltschko en het zogeheten Taalgala waarop de LOT Populariseringsprijs en de AVT/Anéla Dissertatieprijs worden uitgereikt.


Bekijk het programma

Instagram


Niet alleen op Twitter, Facebook, LinkedIn en YouTube zijn we te vinden, maar nu ook op Instagram! Volg ons om als eerste op de hoogte te zijn van nieuwe woorden, nieuwe taalcolumns en meer INT-nieuws.

Ga naar ons Instagram-account

Meer nieuws

Redactie: Laura van Eerten
Twitter Twitter
Instagram Instagram
Facebook Facebook
ivdnt.org ivdnt.org
© 2021 Instituut voor de Nederlandse Taal, alle rechten voorbehouden.
U ontvangt dit bericht omdat u zich heeft ingeschreven voor een van de nieuwsbrieven (Algemeen en/of Terminologie) van het Instituut voor de Nederlandse Taal.

onze contactgegevens:
Instituut voor de Nederlandse Taal
Rapenburg 61
NL-2311 GJ Leiden

Postbus 9515
NL-2300 RA Leiden

voeg ons toe aan uw adresboek


inschrijving of gebruikersprofiel bijwerken of afmelden voor alle nieuwsbrieven