| Lieve lezer,
Een nieuwsartikel deed mij denken aan de filosoof Emmanuel Levinas. ‘Eendjes voeren nu ook in Rotterdam verboden’, kopte de Volkskrant. Brood zou ongezond zijn voor de eenden, zou ratten en meeuwen aantrekken en leiden tot een viezer straatbeeld. Daarnaast zouden we het oude brood veel beter kunnen benutten door er groene stroom mee op te wekken.
Waarom dit me nu juist aan Levinas deed denken? Volgens Levinas ontstaat ethiek ‘in het aangezicht van de ander’. Voordat we regels en wetten opstellen over wat ‘goed’ is voor de stad, voor de eenden of de aarde, is er de ander die iets van je vraagt. Kleingeld bijvoorbeeld, of een broodkruimel. We weten niet hoe we hierop moeten antwoorden, maar wel dát we moeten antwoorden: dat we verantwoordelijkheid dragen.
Maar zouden we die ook dragen voor eenden? Volgens Levinas niet, aangezien ethiek voor hem iets tussen mensen is. Toch schuurt er iets bij me als we eenden zo vanzelfsprekend als gewenste stadsdieren bestempelen en meeuwen of ratten niet. Laat de klimaatcrisis niet zien dat we verantwoordelijk zijn voor veel meer dan de mens alleen?
Een vriend van mij uit Leiden, waar eenden voeren al langer verboden is, vertelde dat tijdens de lockdown veel appartementen last kregen van ratten. Omdat de restaurants en cafés gesloten waren, kropen de hongerige dieren naar boven, op zoek naar voedsel. Dat liet maar weer eens zien dat mensen niet als enige de stad bewonen. Sommige vogels gebruiken menselijke infrastructuur zoals snelwegen om hun weg te vinden naar hun dagelijks brood, en verschillen daarmee niet zoveel van menselijke forenzen. Kraaien herkennen je gezicht en roddelen over je achter je rug.
Ik merk dat de Nederlandse regeltjesdrang mij recalcitrant maakt. Liever laat ik het dier tegenover me bepalen wat het wil eten.
Esha Guy Hadjadj
Chef Actueel | 
