Maarten Donkers

In de tv-serie Game of Thrones strijden zeven wereldrijken om de troon. Niemand overleeft zonder list, manipulatie of het sluiten van bondjes.

En niemand, maar dan ook niemand wordt gespaard. In werkelijkheid gaat het niet om de troon, maar om iets anders: macht. Klinkt dat spannend? Welkom in Game of Stones.

In Game of Stones draait alles om stenen. Belangrijke spelers zijn de afnemers, ook wel gebruikers genoemd. Die hebben de stenen nodig voor hun dagelijkse zaken, zoals een woning of kantoor. Ze zijn met velen, maar dat is ook hun zwakte. Ze zijn niet verenigd en bovendien slecht geïnformeerd. Een makkelijke prooi en andere spelers weten dat. Iedereen wil een bondje met de gebruikers van de stenen in ruil voor waar het in Game of Stones echt om draait: geld.

Vorig seizoen was qua spanning ongeëvenaard. Er waren zoveel stenen aan de gebruikers geleverd, dat die er voorlopig wel genoeg hadden. Daarmee droogde ook de geldstroom op. Iedereen zag dat al langer aankomen, maar niemand wilde het feestje verpesten. Ondersteund met mooie verhalen bleef het woord van hoop en geloof naar de media gebracht worden. Doorbouwen, doorbouwen, klonk het. Ook toen de storm erger werd, bleven de gebruikers bedolven worden onder een steeds grotere berg stenen. Met het verhaal dat nieuwe stenen anders smaakten en vooral beter waren dan de oude, werd het feestje nog even verlengd. Totdat er geen houden meer aan was. De laatste aflevering eindigde in een waar bloedblad, met enkel verliezers.

De openingsscene van het nieuwe seizoen begon saai. Alle spelers beloofden plechtig er nooit meer zo’n puinhoop van te maken. Voortaan zou het maatschappelijk belang voorop staan. Het muziekje op de achtergrond klonk tegelijkertijd onheilspellend en doet vermoeden dat het toch weer een seizoen vol intriges en onverwachte wendingen wordt. In de eerste aflevering maakten direct nieuwe buitenlandse spelers hun opwachting in de serie. Die kregen al snel een belangrijke rol. En ook de stenenadviseurs werden vol in beeld gebracht. Kernboodschap: zonder nieuwe kantoren, is Nederland verloren. In een bondje met de media om de stadsbestuurders aan hun zijde te krijgen, dreigen zij zelfs met economische rampspoed. Kracht bijgezet met pakkende koppen als ‘Bedrijven dreigen stad te mijden door kantorencrisis’ (Parool) en ‘Kantorenmarkt Amsterdam nekt DNB en andere zoekers’ (PropertyNL).

Het hernieuwd vertrouwen is gebaseerd op het binnenhalen van het European Medicines Agency (EMA). Dat staat symbool voor de oneindige kansen die de Brexit oplevert. Voor de kijkers met oog voor detail is dit smullen. Die herinneren zich nog dat de keuze voor het EMA weinig te maken had met de ‘kantorenmarkt’, maar een politiek besluit betrof waarbij het kwartje na loting toevallig op Amsterdam viel in plaats van Milaan. En ja, huisvesting was daarbij beloofd en dus vult Nederland die belofte ook in. In de volgende scene werd de zoektocht van De Nederlandsche Bank (DNB) naar tijdelijke huisvesting vanaf 2020 spannend in beeld gebracht. Voor de neutrale kijker moet het daarom een anti-climax zijn geweest dat in de aflevering twee weken later, deze schier onmogelijke opdracht al was volbracht. En dat zonder nieuwbouw; gewoon 25.000 m2 gevonden in het Toorop-gebouw in Amsterdam. Verborgen, stond nergens op een lijstje. Of blijkt volgende week dat er toch nog een addertje onder het gras zit. Game of Stones kent onnavolgbare wendingen…

Als gepleit wordt voor een nieuwbouwagenda voor kantoren in de grote steden, waarom lees ik dan niet dat er in de vier grote steden in de afgelopen drie jaar zo’n 430.000 nieuwe kantoormeters zijn gerealiseerd (bron: Bak). De markt ligt dus niet stil, zoals soms wordt gesuggereerd. En als we verouderde gebouwen die leeg staan ineens niet meer als leegstand willen beschouwen, wat waren de onderzoeken naar verborgen leegstand dan waard die in de crisis werden gepubliceerd om de ernst van de zaak te accentueren? Passen die niet meer in de storyline van vandaag? Ben ik dan tegen nieuwbouw? Helemaal niet, ik lees alleen nergens iets over de oplossing voor de bestaande voorraad. En juist daar is het in het verleden mis gegaan.

Een nieuw bloedbad aan het einde van dit seizoen kunnen we voorkomen als we bereid zijn het hele verhaal te vertellen. Maar in de Game of Stones hebben alle spelers andere belangen, want waar ging het ook al weer om …?

Over de auteur:
Maarten Donkers is hoofd Kennis & Sturing bij Rabo Real Estate Finance.