januari 2024

bekijk deze nieuwsbrief in uw browser

Digitaaljaar 2024

Elk jaar lichten we een thema uit waar we extra aandacht aan besteden. In 2024 is dat de digitalisering van het Nederlands. Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) speelt een belangrijke rol in het digitaliseren, onderhouden en online toegankelijk maken van het Nederlands. Het INT is voorloper en (internationale) projectpartner in het ontwikkelen van de zogeheten 'digitale taalinfrastructuur', zodat het Nederlands goed vertegenwoordigd is en blijft in onze digitale wereld. Deze maand neemt onze zeer gewaardeerde collega Nicoline van der Sijs afscheid van het INT. Ook zij heeft een enorme bijdrage geleverd aan de digitalisering van het Nederlands. Lees daarover meer in het artikel op onze website.

De databanken van Nicoline op ivdnt.org

Woordenlijst.org vernieuwd

De website Woordenlijst.org, waar je de officiële spelling van het Nederlands vindt, heeft een nieuw jasje en verbeterde en nieuwe zoekmogelijkheden. Zo krijg je relevantere suggesties als je een woord zoekt via het zoekvenster en een betere weergave van de zoekresultaten. Bovendien kun je nu ook zoeken op woordsoort en is bij veel woorden aanvullende woordinformatie toegevoegd, zoals de uitspraak en bij werkwoorden bijvoorbeeld het bijbehorende hulpwerkwoord (‘hebben’ of ‘zijn’). Het woordenbestand en de applicatie worden ontwikkeld en beheerd door het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) in opdracht van de Taalunie.

Lees het nieuwsbericht of ga direct naar Woordenlijst.org

Oratie prof.dr. C.P.A. Tiberius

Op 26 februari houdt onze INT-collega Carole Tiberius haar inaugurele rede: haar eerste officiële toespraak als hoogleraar computerlinguïstiek aan de Universiteit Leiden. Aanmelden voor de oratie kan via de website van de universiteit.

Ga naar het aanmeldformulier

kersencolalippen


Roodbruin opgemaakte lippen die op TikTok cherry cola lips worden genoemd, omdat de kleur doet denken aan Coca-Cola Cherry.

Nieuw woord van de week

SAILS-workshop


Op 8 december vond in Leiden de SAILS-workshop plaats met de titel AI and LLMs: Keeping the Linguist in the Loop. De workshop werd georganiseerd door het Leiden University Centre for Linguistics en het Instituut voor de Nederlandse Taal in samenwerking met SAILS. SAILS staat voor Society, Artificial Intelligence and Life Sciences en is een initiatief van de Universiteit Leiden om samenwerking te bevorderen op het vlak van AI tussen verschillende disciplines.

Lees verder op onze website

Taaladvies: twee van de drie


Wat is juist: ‘Twee van de drie jongeren sport wekelijks’ of ‘Twee van de drie jongeren sporten wekelijks’? Dus: is het onderwerp twee van de drie jongeren een meervoud of een enkelvoud? 


Bekijk het taaladvies op de website van Onze Taal

Grammaticasafari: lees!


De gebiedende wijs (ook wel imperatief): al eeuwenlang uw vertrouwde partner om een ander rond te bevelen. Kom hier! Hou je mond! Stop! Maar even goed te gebruiken voor al uw goedbedoelde adviezen, wensen, waarschuwingen of vriendelijke aansporingen: Eet smakelijk! Zet 'm op! Val niet! 

Ga mee op grammaticasafari

Uitstrijker


Als je een uitstrijker tegenkomt, is het zaak op je tellen te passen! Een verouderde betekenis van het werkwoord uitstrijken is namelijk ‘bedriegen’.

Terug in de taal

Gekaapte Brieven weer online


Eind december zijn de Gekaapte Brieven weer beschikbaar gekomen in een nieuwe zoekapplicatie en met nieuwe, verbeterde en aangevulde metadata. Het gaat om 6000 brieven en andere documenten zoals rekeningen die in de zeventiende en achttiende eeuw als scheepspost aan Nederlandse schepen zijn meegegeven. Tijdens een van de vier oorlogen tussen de Republiek en Groot-Brittannië zijn ze door de Engelsen gekaapt, met name in de periodes 1664-1672 en 1773-1790.

Lees het nieuwsbericht

Merbelkute


Naast dialectwoorden voor knikker bestaan er ook verschillende namen voor het knikkerkuiltje, zoals merbelkutelotsboedeltje en mokje.

Uit de streek

Tips voor werken met online taalbronnen


Het Instituut voor de Nederlandse Taal maakt en beheert vele digitale taalbronnen. De Taalunie vindt het belangrijk dat deze ook gevonden en gebruikt worden. Hoe kun je bijvoorbeeld effectief werken met de Historische Woordenboeken online, de Algemene Nederlandse Spraakkunst, Woordcombinaties en het Corpus Hedendaags Nederlands? Vorig jaar sloegen we de handen ineen om concrete handvatten te geven voor het gebruik van deze vier taalbronnen, door het organiseren van webinars, het schrijven van vakartikelen en het maken van kennisclips. 

Lees meer op de website van de Taalunie

Oproep!


Voor deel 3 van de succesvolle podcastserie 'Waar komt pindakaas vandaan?' over de verrassende herkomst van doodgewone woorden zijn we op zoek naar woorden die de luisteraars graag willen horen in de nieuwe afleveringen. Heb je een idee? Laat het weten via de mail! 

Mail Laura

Bordspel Streektaalstrijd


Helpste òs sjtrieëktaal te versjprèjje? In het bordspel Streektaalstrijd is het de bedoeling om zo veel mogelijk gebieden te veroveren met jouw streektaal, door zo veel mogelijk vragen over streektaal en taalwetenschap goed te beantwoorden. Het spel is ontwikkeld door promovendi Raoul Buurke, Hedwig Sekeres en Lourens Visser vanuit Speech Lab Groningen, naar een idee van Martijn Wieling. Streektaalstrijd is genomineerd voor de LOT Populariseringsprijs 2023.

Ga naar de website

Meer nieuws & agenda

Zie ook de Taalagenda op ivdnt.org.
Redactie: Laura van Eerten
YouTube YouTube
LinkedIn LinkedIn
Instagram Instagram
Facebook Facebook
ivdnt.org ivdnt.org
© 2024 Instituut voor de Nederlandse Taal, alle rechten voorbehouden.
U ontvangt dit bericht omdat u zich heeft ingeschreven voor een van de nieuwsbrieven (Algemeen en/of Terminologie) van het Instituut voor de Nederlandse Taal.

onze contactgegevens:
Instituut voor de Nederlandse Taal
Rapenburg 61
NL-2311 GJ Leiden

Postbus 9515
NL-2300 RA Leiden

voeg ons toe aan uw adresboek


inschrijving of gebruikersprofiel bijwerken of afmelden voor alle nieuwsbrieven