Digitaaljaar 2024 Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) speelt een belangrijke rol in het digitaliseren, onderhouden en online toegankelijk maken van het Nederlands. Daarom besteden we dit jaar extra aandacht aan het thema digitalisering onder de noemer 'Digitaaljaar'. Zo publiceren we in juni een vernieuwd hoofdstuk in de online Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS) en starten we een crowdsourcingproject rondom automatisch vereenvoudigde zinnen. In het najaar presenteren we een tool voor terminologie, geven we een webinar over het Woordenboek van Nieuwe Woorden en verschijnt er een nieuw boek waarin de digitalisering van het Nederlands een hoofdrol speelt. Houd onze website in de gaten voor meer informatie! |
|
|
Academisch Nederlands Op 6 juni wordt de woordfrequentielijst 'gesproken academisch Nederlands' gepresenteerd, tijdens de 10e Anéla Conferentie in Gent. Anéla is een vereniging van zowel Belgische als Nederlandse toegepaste taalwetenschappers. De frequentielijst is het resultaat van een samenwerking tussen de KU Leuven en het Instituut voor de Nederlandse Taal: binnen het project Spoken Academic Belgian Dutch (SABeD) wordt een verzameling aangelegd van gesproken taal uit minstens 200 hoorcolleges.
Ga naar de website van Anéla |
|
|
Nooitstalgie
Heimwee naar een verleden dat nooit echt heeft bestaan.
Nieuw woord
|
|
|
Grammaticasafari: complexiteitsprincipe
Minder complex dan je denkt: het complexiteitsprincipe. Dit principe houdt in dat we zinsdelen die complexer zijn bij voorkeur verder naar achter in de zin zetten dan minder complexe delen. Complex wil zeggen: zwaar of groot. Een zinsdeel als dat interessante artikel bestaat uit maar liefst drie woorden, neemt veel ruimte in, en dat zetten we daarom bij voorkeur achterin. Het veel kortere dat komt juist eerder voorin.
Ga mee op grammaticasafari |
|
Brus
Jaarlijks wordt in België een 'brussenkamp' georganiseerd: een kamp speciaal voor broers en zussen van kinderen die extra zorg nodig hebben. Het woord brus is onlangs toegevoegd aan ons Woordenboek van Nieuwe Woorden.
Nieuwsbericht
|
|
|
Podcast: waar komen onze woorden vandaan? In de meest recente aflevering van Over taal gesproken, de podcast die we samen met het Genootschap Onze Taal maken, spreken we met Yoïn van Spijk over de herkomst van woorden: etymologie. Bij etymologie gaat het vaak over leenwoorden – woorden die uit andere talen komen – maar een belangrijk deel van onze woordenschat bestaat uit erfwoorden. Dat zijn woorden die er altijd al waren maar die door de (vele) eeuwen heen wel aanzienlijk veranderd zijn, zoals mes, echt en iets. Yoïn vertelt over die veranderingen en over de voorouders van het Nederlands: het Protogermaans en het Proto-Indo-Europees. Luister de podcastaflevering |
|
Taaladvies: gestofzuigd / stofgezogen
Wat is juist: gestofzuigd of stofgezogen? Stofzuigen is een werkwoord met een zwakke vervoeging, waarvan de delen niet gescheiden worden. Er staat dus nooit iets tussen stof- en zuigen. Het voltooid deelwoord van stofzuigen is daarom gestofzuigd. Bekijk het volledige taaladvies op de website van Onze Taal |
|
Taalmodellen en lexicografie
Op donderdag 16 mei vond in Berlijn de jaarlijkse conferentie van het Zentrum für digitale Lexikographie der deutschen Sprache (ZDL) plaats. INT-collega’s Kris Heylen en Carole Tiberius gaven er een lezing over hoe grote taalmodellen in een lexicografische workflow kunnen worden ingezet voor bijvoorbeeld het schrijven van definities, het herkennen van synoniemen en het identificeren van nieuwe woorden.
Lees het verslag op ivdnt.org |
|
Kwijlebabbe
In West-Vlaanderen wordt een slabbetje kwijlebabbe genoemd. Waarom heet het daar zo en welke andere woorden bestaan er in onze Nederlandse dialecten voor het slabbetje?
Uit de streek
|
|
|
Europees netwerk neologismen
Het Instituut voor de Nederlandse Taal neemt deel aan het nieuwe COST-netwerk European Network on Lexical Innovation (ENEOLI). ENEOLI brengt onderzoekers, docenten, studenten, vertalers, journalisten, taalbeleidsmakers en andere geïnteresseerden samen op het gebied van nieuwe woorden en nieuwe betekenissen in de taal.
Meer over het project op ivdnt.org |
|
Meisniede
Het woord meisniede is de middeleeuwse voorloper van het gezin. Het betekende 'familie, alle huisgenoten; de baas met zijn gezin en heel zijn personeel.'
Terug in de taal
|
|
|
21 juni: Studiedag Generatieve AI
Op vrijdag 21 juni 2024 vindt in de KANTL in Gent een gratis studiedag plaats over Generatieve AI (voornamelijk ChatGPT en andere grote taalmodellen) voor het Nederlands en de neerlandistiek. Het doel van de bijeenkomst is om te reflecteren over de gevolgen van generatieve AI voor het onderwijs (Nederlands en eventueel vreemde talen, secundair en/of hoger onderwijs), voor de taalkunde, voor het beeld dat we hebben over creatieve taalproductie (van copywriting tot literatuur) en over het belang van de constructie van taalmodellen voor het Nederlands. De ethische aspecten zullen daarbij niet buiten beeld blijven. INT-directeur Frieda Steurs geeft een lezing over het Nederlands en intelligente technologie.
Meer informatie en inschrijven |
|
Aardrijkskunde
Het Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden (1837) geeft een uitvoerige beschrijving van geschiedenis en geografie van plaatsen in Nederland. Het Geniemuseum in Vught schonk ons alle 14 delen, die inmiddels een mooi plekje in onze bibliotheek hebben gekregen!
|
|
|
Vertaalhulpmiddelen voor de internationale neerlandistiek
Drongo en De Taalsector werken de komende tijd samen aan een project ter ondersteuning van het vertaalonderwijs in de internationale neerlandistiek, in opdracht van de Taalunie. Het doel is om een overzicht te maken van een aantal vertaalhulpmiddelen die gebruikt worden door professionele vertalers. Denk daarbij niet alleen aan vertaalmachines zoals Google Translate, maar ook aan tools voor termextractie en kwaliteitscontrole. Daarnaast worden ook lesopdrachten ontwikkeld. In het najaar worden de resultaten gedeeld, onder andere op de websites van het het Instituut voor de Nederlandse Taal en mijnNederlands. |
|
Meer nieuws & agenda 6 & 7 juni: Anéla Conferentie 2024 - Toegepaste taalwetenschap over grenzen heen 13 & 14 juni: TABU Dag in Groningen, de jaarlijkse internationale taalkundeconferentie 21 juni: Studiedag Generatieve AI (o.a. ChatGPT), KANTL Gent 30 augustus: CLIN34 in Leiden, jaarlijkse bijeenkomst over computationele taalkunde 28 september tot 5 oktober: Week van het Nederlands Nictiz en az groeninge winnen Taalunie Zorgtaalprijs 2024 Nieuw artikel in Trefwoord over A. Caland (1854-1910), die een belangrijke rol speelde bij de totstandkoming van de eerste editie van de Oxford English Dictionary 'Een mooie toekomst voor het Nederlands', verslag van het 100e Comité van Ministers van de Taalunie Swipen voor een kwarrel: nieuw boek van Milou Andree en Vivien Waszink (INT) Zweden 2018: een podcast van 3 minuten over het ontstaan van nieuwe woorden, gemaakt door Laura van Eerten (INT) voor de Vlaams-Nederlandse wedstrijd Korte Golf 2024 Zie ook de Taalagenda op ivdnt.org. |
|
|
|
