De ondergang van Midden-Europese adel | De zedeloze jaren dertig
Beste lezer,
Bijna dagelijks langlauf ik aan het einde van de middag in het park tegenover mijn huis. Ik kom dan bijna niemand tegen en waan me soms in de Russische provincie, waar ik op de ski’s in de loop van vijf strenge winters honderden kilometers heb afgelegd. Tijdens die lange tochten dacht ik vaak aan Russische verhalen en romans die zich in de sneeuw afspelen. Vaak is eenzaamheid bij die Russische schrijvers een belangrijk thema. Zo ook in de verhalen van de arts Maxim Osipov, de nieuwe Russische Tsjechov, die ik dezer dagen verslind. Uit zijn verhalen blijkt dat eenzaamheid alles te maken heeft met wat we over onszelf aan elkaar vertellen. Het levert mooie literatuur op, want uiteindelijk is eenzaamheid onze meest natuurlijke staat, al kunnen we er vaak slecht mee uit de voeten. Arthur Eaton bespreekt deze week drie belangrijke boeken over dat fenomeen. Hopelijk kan zijn scherpe analyse sommigen enige verlichting bieden.
Een goed leesweekeinde gewenst,
Michel Krielaars |
| | Boek van de week | | De nieuwe Jan Brokken, De tuinen van Buitenzorg, (●●●●) is niet zozeer een relaas over een Hollands echtpaar in de nadagen van Nederlands-Indië, als wel een zoektocht naar de levendige jonge vrouw die zijn moeder ooit was voordat ze in 1949 getraumatiseerd naar Nederland kwam. Dit is een van zijn beste boeken. |
|
|
|
| | Alcoholist | | In Onze kinderen, de nieuwe roman van Renée van Marissing, ruimt dertiger Mia het huis van haar overleden vader leeg. Vanzelf komen jeugdherinneringen bovendrijven – die zelden gezellig zijn. Hoe het is om op te groeien met een dronken vader. |
|
|
| | | | Gefaalde antiheldin | | In de korte roman De afspraak (●●●●) van Katharina Volckmer ligt een dertiger met haar benen gespreid in de behandelkamer van een arts. Ze wil een penis, het liefst een besneden, Joodse penis, om dan toch nog iets recht te zetten in de wereld. |
|
|
|
|---|
|
|
|
| | Interview | | In zijn nieuwe boek gaat hoogleraar en sociaal psycholoog Jonathan Haidt op zoek naar de diepere oorzaken van de polarisatie in de westerse wereld. Volgens hem dragen social justice-activisten bij aan een cultuur die het open debat verstikt. „Mensen horen alleen wat ze willen horen.” |
|
|
|
| Erotica | De zedeloze jaren dertig beschrijft de doorbraak van pornografie in dit wilde decennium. Handelaren in ‘pikanterietjes’, ontkwamen niet aan arrestatie. „Welke galante man wil 4 maal per week mijn groote bloemtuin begieten?”
|
|
|
|
| | Verarmde gravin | | Er was eens. Honderd jaar geleden. Boedapest en Wenen. Koning, keizer en paleizen. Alle ingrediënten zijn er voor het sprookjesachtige deel van Het geheim van de Gucci-koffer (●●●●) van Pauline Terreehorst, waarin zij de bloei maar vooral ook de ondergang van de adel in Midden-Europa beschrijft. |
|
|
|
| Poëzie | | Kun je tijd zien? Waar bestaat tijd uit, als je het verstrijken ervan nooit kunt vastpakken en altijd anders ervaart dan de klok aangeeft? Met zijn aanhoudende zoektocht naar de aard van tijd laat Hans Tentije (1944) zien hoe de beleving ervan uiteenvalt in herinneringen en verlangens, brokstukken en schokken. |
|
|
|
| | Biografie | | De linkse activist Jef Last (1898-1972) was overal waar iets gebeurde, maar kreeg met iedereen ruzie. Dat blijkt uit de zeer prettige biografie die journalist Rudi Wester schreef. Last brak met zijn bourgeoisfamilie maar werd teleurgesteld door het communisme en was zijn tijd ver vooruit. |
|
|
|
| Iedereen een diagnose | | Psychiaters zijn de goden van deze tijd. Voor stampvolle zalen poneren ‘de nieuwe rocksterren’ maar al te graag conclusies over álle mensen. En wij, het volk, smullen ervan. In haar nieuwe boek schrijft hoogleraar Floortje Scheepers dat de psychiatrie wel wat nederiger mag zijn. |
|
|
|
| De boekenwereld | | • | De Boekenweek, die dit jaar zou plaatsvinden van 6 tot en met 14 maart, wordt verplaatst naar de zomer. Dit maakte de CPNB, de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, eerder deze week bekend. |
| | • | Schrijfster Roxane van Iperen geeft dit jaar de 4 mei-lezing in de Amsterdamse Nieuwe Kerk. Zij vervangt schrijver Abdelkader Benali die zich terugtrok, nadat ophef was ontstaan over uitspraken die hij eerder deed over Joden. |
| | • | Het nieuwe boekenprogramma van de VPRO gaat Brommer op zee heten en zal vanaf 18 april wekelijks worden uitgezonden op NPO2. Dat maakte de omroep donderdag bekend. De presentatie komt in handen van dit duo. |
| | • | Wordt dit dé bestseller van het voorjaar? Dit Nederlandse boek stijgt in één keer naar de hoogste plek van onze wekelijkse top-10 van bestverkochte boeken. |
| | • | Na de jacht, schrijft Michel Krielaars in zijn column, kletsen drie mannen in een jagershut over de liefde, de dood en het vergaan van de tijd. Met een paar glazen wodka op komen ze tot dit nieuwe inzicht. |
|
|
|
|
|
„Het vriest en sneeuwt en zelfs de pandemie
verdwijnt onder een dik pak nostalgie.
Pas als het dooit, polariseert men weer.” | | Ilja Leonard Pfeijffer over de Nederlandse winter. |
|
|
|
|
|
