1. Need to Know

• De inflatie in de supermarkt verliest aan kracht, maar groenten intussen wel kwart duurder dan jaar geleden
• Hét probleem van centrumrechts in Europa is extreemrechts. Globalisering, democratie en nationale soevereiniteit vormen een incompatibele set. 
• De politieke agenda van het nieuwe rechts is her-nationalisatie en de terugkeer naar de natiestaat. Dit is een manier om dat trilemma op te lossen.
• De andere manier is de methode waarop de EU is gebaseerd: proberen een democratische laag toe te voegen aan de Europese integratie. Dat gebeurde niet met de globalisering als geheel. We zien de EU-methode als het enige logische tegenwicht tegen de positie die door rechts wordt ingenomen. (Eurointelligence)
• Spaarboekjes vallen terug tot 279 miljard euro: massale verschuiving naar Staatsbon
• Waarom China de VS nooit inhalen kan. Belangrijker dan China's krimpende bevolking is de verandering in de leeftijdssamenstelling van de bevolking.  
  • Als gevolg hiervan zal het aandeel van de mensen ouder dan 65 jaar tussen 2020 en 2050 stijgen van 13 naar 30% van de bevolking. Het aandeel van de mensen jonger dan 20 jaar zal afnemen van 24 naar 15% en die tussen 20 en 64 jaar van 64 naar 55%. 
  • Tegen 2100 suggereert de VN dat het aandeel van de 65-plussers een verbazingwekkende 41% van de bevolking zal zijn. China wordt dan een land dat vol oude mannen en vrouwen zit. (FT)

• OPINIE: AI, meester of slaaf?
• “Wie niet overstapt op AI, wordt gedegradeerd tot de rang van apen”
• 4,2% van het EU-geld wordt fout besteed. Volgens het jaarverslag van de Europese Rekenkamer (ECA) wordt EU-geld steeds vaker verkeerd besteed. 
  • Het fout bestede EU-belastinggeld steeg tot 8 miljard euro of 4,2 procent van de begroting in 2022, tegenover 3 procent een jaar eerder.
  • "Het probleem is dat er zoveel meer geld beschikbaar is om in een korte periode uit te geven,” aldus voorzitter Tony Murphy (ECA). “Dat vergroot het risico op fouten, suboptimale projecten of in het ergste geval fraude.” (Business AM)

• Ook de TED-Talks gaan ‘woke’: wie anders denkt dan de anderen komt er niet meer in 👇

2. Een parfum van PIIGS

Overheden en bedrijven moeten steeds meer rente betalen om te kunnen lenen.

• Kortetermijnrentes worden bepaald door de centrale banken en stijgen nu al 18 maanden op rij. 
• De lange rentetarieven worden in theorie bepaald door de markt, afhankelijk van het aanbod en de vraag. 
• In theorie, want gedurende bijna 15 jaar hebben de centrale banken de marktregels vervalst door massaal direct of indirect aan overheden en bedrijven te lenen en dat tegen kunstmatig lage of negatieve rentetarieven.
• De inflatie (een ander woord voor geldontwaarding) is daarvan het gevolg en heeft de centrale banken nu buitenspel gezet.
• Als gevolg daarvan zijn de marktregels van aanbod en vraag opnieuw van toepassing op de langetermijnrentes. En die schieten omhoog.
• Waarom? Langetermijnrentes worden bepaald door de groei, inflatie maar ook de financiële situatie van een land of regio.
• Neem België, waar de inflatieverwachtingen 3,9% zijn, de groeiverwachtingen zijn 1,3%. 
• De langetermijnrente moet dus in theorie minstens 5,1 % zijn. Daar moet een "risicopremie" aan worden toegevoegd, gerelateerd aan de financiële situatie (overheidsschuld = 106% van het bbp) van ons land. 
• België heeft een groot deficit, maar maakt deel uit van de eurozone en dus kunnen we een risicopremie toevoegen van 0,5%. Resultaat: een theoretische rente van 5 tot 5,5%. We zaten woensdag op 3,6% 👇. 
• België is in 18 maanden overgestapt van negatieve leenrentes naar een rente van 3,6%. Dat gebeurt niet zonder schokken.
• De PIIGS indachtig weten overheden dat als politici hun werk niet doen, de markten hen zullen dwingen.

Lees ook: Italiaanse rente in de lift wegens nervositeit rond begrotingsbeleid Meloni

3. Wetstraat Insider

Betoging tegen nieuwe ‘anti-casseurs’-wet zet Vivaldi op scherp: ABVV dreigt groenen en socialisten af, “er zal een voor en een na zijn, als men dit goedkeurt”, maar MR wil absoluut de wet

• In het nieuws:Een betoging in Brussel, van vakbonden (en zelfs politiebonden) en milieuorganisaties tegen scherpere regels rond betogen.
• De details: Hoewel ze zich van datum vergisten, is het menens voor het ABVV: zij zien het tot een ‘breuk’ komen met de PS, als die zouden meegaan in de plannen.
  
• De geschiedenis: Het was de PS die deze strengere wet vroeg.
• De essentie: Het ABVV komt met ongeziene druk op de PS, in een verkiezingsjaar.
• Ook gevolgd: Jan Jambon (N-VA) die in het Vlaams Parlement het stikstofdossier naar zich trekt.
• En toch: Wil cd&v nu heronderhandelen of niet? En is ‘het bad’ nu vol, of is het ‘een deken’?
• Om te volgen: De zaak-Rousseau komt alweer terug.
• Ook op de agenda: Er komt een forse vermindering van de pensioenen in de Kamer. 

4. Agenda

Financiële Markten

• Vandaag staan de handelsbalansen van Duitsland en Amerika op de agenda.
• Uit de VS komen ook de wekelijkse steunaanvragen.
• Bedrijfsresultaten zijn er van o.a. Levi Strauss.
  

De Wereld Vandaag

• Vandaag staken 🇧🇪 de openbare vervoersmaatschappijen De Lijn, TEC en STIB.
• In het Spaanse Granada vindt de top van de European Political Community plaats. De Franse president Macron zal het forum gebruiken om o.a. Oekraïne in de EU te krijgen.
• Ook de Armeense en Azerbeidzjaanse leiders zijn in Granada voor een ontmoeting.
• Het Europees Parlement stemt over de benaming van de Nederlander Wope Hoekstra en de Slovaak Maroš Šefčovič ter vervanging van Klimaatpaus Frans Timmermans.
• Vandaag begint Japan 🇯🇵  met de tweede fase van het lozen in zee van behandeld water uit de door een ongeval getroffen kerncentrale van Fukushima.
• Bangladesh 🇧🇩  opent zijn eerste kerncentrale, gebouwd in samenwerking met Rusland.
• Vandaag werd de Nobelprijs voor Literatuur 📚 uitgereikt.
• In Chamonix wordt een persconferentie gegeven over de nieuwe lengte van de Mont Blanc ⛰️ . Die was bij een vorige tweejaarlijkse meting met 92 cm gekrompen.
• In het Duitse Bonn 🇩🇪 vindt de Green Climate Fund donor conferentie plaats.
• This Day in History: Op 5 oktober 2011 overlijdt Steve Jobs 👇, de visionaire medeoprichter van Apple, op 56-jarige leeftijd aan complicaties van alvleesklierkanker. 
  • Hij bracht een revolutie teweeg in de computer-, muziek- en mobiele communicatie-industrie met apparaten als de Mac, iPod, iPhone en de iPad.

5. Noted

• Nederlandse constructeur Lightyear bergt droom (voorlopig) op en stopt met maken van zonneauto’s
• Elia krijgt groen licht voor energie-eiland in de Noordzee
• China's streven om een prominente rol te spelen in het noordpoolgebied werd lange tijd tegengewerkt door buurland Rusland, dat zijn leidende positie in deze regio sterk bewaakt. 
  • Gezien de economische isolatie waarin Rusland zich bevindt, zoekt het de hulp van China voor de ontwikkeling van het Arctisch gebied, aangezien westerse energieondernemingen hun Russische projecten verlaten. 
  • Deze hernieuwde samenwerking is vooral zichtbaar in de aanzienlijk toegenomen transporten van ruwe olie via de Noordelijke Zeeroute, die het Arctische gebied doorkruist vanuit noordwest Rusland tot aan de Beringstraat. (WSJ)

• Met de overwinning van Fico in Slowakije brokkelt de Europese steun voor Oekraïne af: zal Polen de volgende zijn die deserteert?
• In totaal krijgen bijna 210.000 Belgen minstens één keer per maand hulp van voedselbanken. 
  • "Dit cijfer is sinds 2022 met 18% gestegen. We hoopten dat het tegen 2023 rustiger zou worden, maar we zien nog steeds een stijging van 3 à 4%. Dit is zeer zorgwekkend. En de oorzaak is niet ver weg: de inflatiecrisis", zegt Jef Mottar, de Algemeen directeur van de Belgische Federatie van Voedselbanken. (DHnet)

• Olieprijs dan toch niet op weg naar 100 dollar per vat?
• Musk wil van X een sport- en shoppingparadijs maken
• Voormalig president Trump staat niet langer in de Forbes 400-lijst van rijkste mensen in Amerika. 
  • "Met een geschat fortuin van $2,6 miljard is hij $300 miljoen verwijderd van de ondergrens" voor de "jaarlijkse meting waar Trump 👇 al tientallen jaren door geobsedeerd is en waarbij hij meedogenloos tegen verslaggevers loog om zichzelf hoger op de lijst te krijgen." (Forbes)

6. Voetbalwaanzin

Het Wereldkampioenschap voetbal 2030 wordt gehouden in zes landen op drie continenten. 

• Marokko, Spanje en Portugal zijn de officiële gastheren. 
• De openingswedstrijd vindt plaats in Uruguay, met nog twee wedstrijden in Argentinië en Paraguay.
• In het toernooi, waar voor de tweede keer 48 teams aan zullen deelnemen, zijn de zes gastlanden automatisch gekwalificeerd.
• Het wordt dus niet enkel een klimaatbelastend WK, maar ook een kostbare aangelegenheid. 
• Slechts de financieel welgestelden zullen in staat zijn hun favoriete team naar de andere kant van de wereld te volgen.
• De woorden van voetballegende Diego Maradona ("Voetbal behoort toe aan degenen die het op straten en pleinen spelen") zijn voor de FIFA van geen tel.

PS. De FIFA heeft woensdag ook haar algehele verbod op de deelname van Russische voetbalteams aan internationale toernooien opgeheven. 👇