Permacultuurcentrum
Den Haag

Al ruim 16 jaar zijn we met o.a. Permacultuur actief in de regio. De laatste jaren zijn we ook betrokken bij projecten elders in Nederland. Dat heeft jarenlange samenwerking opgeleverd en ook talloze ad hoc samenwerkingsverbanden. Dat is vaak heel organisch gegroeid en het heeft zo stilletjes aan tot heel veel leuke projectjes en initiatieven geleid.
We mogen verwachten dat die een rol kunnen vervullen in het stand komen van een duurzame, toekomstbestendige, rechtvaardige regionaal en lokaal voedselsysteem, dat ons kan voorzien van gezonde voeding. Het gaat om voedselzekerheid, voedselkwaliteit, voedselautonomie en meer.

zaterdag
14 december

workshop met Menno Swaak

[ Lees meer... ]

‍Zelf Composteren 

Composthoop, compostvat, wormcompostbak en meer.

Het Nieuwe Goud wordt het wel genoemd: het 'afval' uit onze tuinen en keukens. Waarom zou je elke dag je keukenresten afvoeren en elk jaar je tuinresten om dan elk jaar weer nieuwe compost aan te voeren. Zorg voor een kringloop dicht bij huis en creëer hoogwaardige compost.
Daarmee kan je de bodem van je (moes)tuin, balkonbakken en kamerplanten verrijken.
We kijken ook naar verschil in compost voor de moestuin, het vaste planten deel en de voedselbosranden.

zondag
15 december
workshop met
Taco Blom

[ Lees meer... ]

‍Enten van fruitbomen en vermeerderen kleinfruit

Enten, stekken, afleggen en snoeien. Als je fruit uit je tuin wilt zijn er talloze mogelijkheden. Maar hoe doe je dat? Fruitgewassen tot productiviteit brengen vraagt kennis, inzicht en wat ervaring.
De juiste rassen voor bloeitijd, smaak, oogsttijd en bewaarbaarheid, de juiste onderstam waarmee je onderandere de grootte bepaalt, de juiste plaatsing, het juiste onderhoud en verzorging! Ook wat aandacht voor (niet) snoeien, leifruit, enten enz. En we kijken hoe we bessen, bramen en frambozen kunnen vermeerderen.
Theorie en praktijk: je maakt je eigen ent om mee te nemen.

zondag
22 december
workshop met
Taco Blom

[ Lees meer... ]

‍Van Snoeien naar niet meer Snoeien

Het snoeien van onze fruitbomen is niet altijd ideaal. Een fruitboom is op zijn best als die op een natuurlijke wijze kan groeien. Snoeien volgens de boeken leidt meestal tot de noodzaak te blijven snoeien met ookm mogelijke gezondheids aspecten voor de boom. En je bent ook niet altijd blij met de bijwerkingen.
Met snoeien wordt veel verstoord zoals het hormoonhuishouden van je boom. Hoe herstel je dat?
Het gaat om een boom beter begrijpen en vervolgens ook respecteren. Je leert ook waar je op moet laten als je nieuwe bomen in het tuin of boomgaard wilt hebben en waarop je dan moet letten. Zo voorkom je dat je wilt gaan snoeien.

vrijdag
10 januari
workshop met
Taco Blom

[ Lees meer... ]

Teeltplan voor de 4-Seizoenen Groentetuin.

Een Gezonde Moestuin door Mengcultuur

In permacultuur is de aandacht vooral gericht op vaste planten, struiken en bomen. Maar we zijn voor ons voedsel nog voor een groot deel afhankelijk van de moestuin, het deel van de tuin waar we eenjarige groenten verbouwen. Dat zijn pioniersplanten, die een andere aanpak verlangen dan het vaste planten deel. Als je ook in de winter je zelfgekweekte groente wilt kunnen oogsten moet je op tijd beginnen met plannen en planten.
Maak een oogst- en zaaiplan om het hele jaar rond, ook in de winter, verse gezonde groenten uit je tuin en kiemgroenten van je vensterbank te hebben.

zondagavond
12 januari
met Taco Blom

[ Lees meer... ]

Introductie tot Permacultuur Jaar- en Vervolgopleidingen en Cursussen

Voor wie geïnteresseerd is in de Permacultuur Jaaropleiding 2025 van 11 zondagen + 1 zaterdag die op 26 januari begint of de twee Vervolgopleidingen die ook rond die tijd beginnen, organiseren we deze gratis informatie-avond.
En ook als je belangstelling hebt voor de Voedselbosrand-cursus van 4 vrijdagen, die op 21 februari begint.2

Deze avond vind plaats op Eetbaar Park maar is ook online te volgen met Zoom.

zondag
26 januari
start opleiding met Taco Blom

[ Lees meer... ]

‍Permacultuur Jaaropleiding 2025 zo

We merken dat de noodzaak voor Permacultuur toeneemt. Dat heeft zeker ook te maken met de veranderende situatie in de wereld en de daarop aansluitend verlangen naar een meer natuurlijke en toekomstbestendige situatie. Gezonde voeding van een gezonde bodem, behoud van biodiversiteit, verantwoord grondstoffen-, water- en bodemgebruik, schoner milieu, schonere lucht(!), sociale cohesie, lokale en regionale economie en minder afhankelijk van de woelige politieke en economische stromen...
En natuurlijk gaat het ook om het kunnen omgaan met de gevolgen van weersextremen en klimaatverandering.
Meer dan voorheen zullen we aandacht besteden aan de moestuin waar de meeste van onze groenten vandaan komen en wat we daar lokaal en regionaal mee kunnen doen.

maandag
27 januari
start opleiding met Taco Blom

[ Lees meer... ]

‍Permacultuur Vervolgopleiding 2025 ma

Deze Vervolgopleiding voorziet in de behoefte naar meer verdieping en professionalisering. Het is bedoeld voor wie al een Jaaropleiding met Taco Blom afgerond heeft of voor wie aantoonbaar over voldoende kennis en ervaring beschikt.

De opleiding is bedoeld voor wie een eigen bedrijf (tuinderij, voedselbos, boerderij) wil opzetten, uitbouwen en runnen en/of voor wie zich verder wil verdiepen in de moestuin en de voedselbosrand, en dus bodem, beplanting, watermanagement, ziektevrije systemen en oogstoptimalisatie in eigen tuin, tuinderij of gemeenschapstuin. Ook als je geen eigen tuin(derij) hebt of wilt maar als adviseur of ontwerper aan het werk wilt, kan je veel aan deze vervolgopleiding hebben.

zondag
26 januari
start opleiding met Taco Blom

[ Lees meer... ]

‍Vervolgopleiding 2025 Docenten module

Deze opleiding is bedoeld voor wie als docent of adviseur/voorlichter aan het werk wil. Het is een aanvulling of uitbreiding op onze Vervolgopleiding, die je dus gedaan moet hebben of nu gaat volgen.

De opbouw van de eerste vier dagen is als volgt: in de middag ben je actief betrokken bij een lesblok van een Jaaropleiding en aansluitend, in de vroege avond, evalueren we hoe dat is gegaan. Het vraagt dus ook voorbereiding Dat gebeurt dus op 4 zondagmiddagen en vroege -avonden in Den Haag (Eetbaar Park).en een week in Frankrijk.

zondag
9 februari
workshop met Niels Gorisse

[ Lees meer... ]

Zelfvoorzienend off grid

Wil je duurzaam (ver)bouwen, in een tiny house gaan wonen, of gewoon klimaat bewuster leven? Dan is deze cursus voor jou.
In deze cursus zelfvoorzienend off-grid leer je overzicht en basisbegrippen over off-grid warmte en verwarming, zonnepanelen en off-grid electriciteit, regenwater opvang, waterfiltering, ecologische isolatie, zonneboilers, helofytenfilters, composttoiletten, ecologisch bouwen, en meer.
Je leert hoe én waarom je zou kiezen voor duurzaam de basisbehoeften warmte, energie, water, toilet aanpakken. Na deze cursus heb je meer overzicht en heb je een gigantische stap gedaan in de vele duurzame keuzes op gebied van warmte, water, douchen, toilet-afvoer e.d.

vrijdag
21 februari
start cursus met Taco Blom

[ Lees meer... ]

‍Voedselbosrand, ook in kleinere tuinen

Een groot voordeel van tuinen waarin net als in de natuur vooral vaste planten groeien is dat ze op termijn veel minder onderhoud vragen dan tuinen gedomineerd door eenjarigen. Voedsel produceren en biodiversiteit kunnen goed samengaan. In de natuur vind je de meeste biodiversiteit in bosranden en aan oevers.
Zo'n bosrand kun je oprekken tot een hele tuin: een stadstuin, een tuinderij of een groter voedselbos met hogere en lagere planten.
De cursus bestaat uit een mix van theorie en praktijk. Je leert hoe je een succesvolle bostuin ontwerpt. Aandacht voor condities, aanleg, bodem, onderhoud, beplanting en oogsten.

zondag
28 februari
workshop met
Taco Blom

[ Lees meer... ]

‍Van Snoeien naar niet meer Snoeien

Het snoeien van onze fruitbomen is niet altijd ideaal. Een fruitboom is op zijn best als die op een natuurlijke wijze kan groeien. Snoeien volgens de boeken leidt meestal tot de noodzaak te blijven snoeien met ookm mogelijke gezondheids aspecten voor de boom. En je bent ook niet altijd blij met de bijwerkingen.
Met snoeien wordt veel verstoord zoals het hormoonhuishouden van je boom. Hoe herstel je dat?
Het gaat om een boom beter begrijpen en vervolgens ook respecteren. Je leert ook waar je op moet laten als je nieuwe bomen in het tuin of boomgaard wilt hebben en waarop je dan moet letten. Zo voorkom je dat je wilt gaan snoeien.

zaterdag
15 en 29 maart
workshops met Suzanne Luppens

[ Lees meer... ]

‍Workshops Balkontuinieren

De omstandigheden op een balkon of terras zijn vaak extremer dan in een tuin, waardoor balkontuinieren een echte uitdaging kan zijn. In deze workshop krijg je tips hoe hier mee om te gaan...?

Aan bod komen o.a.

- geschikte planten voor balkonbakken,
- opbouw van de bak,
- watergebruik,
- bemesting,
- zonnig balkon/schaduwbalkon

En er is natuurlijk uitgebreide aandacht voor al jullie vragen.

zaterdag 15 maart is de 'basis' balkontuinieren workshop.
zaterdag 29 maart is een vervolg workshop.

zaterdag 21 -
28 juni 2025
met Taco Blom
en Nicole Smets

[ Lees meer... ]

‍Permacultuur DOE-week in de Dordogne

In voorbereiding: deze week met veel praktijk op een Permacultuurproject van een halve hectare in de Dordogne in Frankrijk.
Op het terrein zijn een moestuin, een voedselbos in ontwikkeling en een 'eetbare' zwemvijver.
Het wordt een leerzame week, maar ook een week om te genieten van de tuin en ook het heerlijke, gezonde eten dat daar geproduceerd wordt.

Taco Blom is een bekend permacultuurdocent, landschapsontwerper, adviseur voor overheden en boeren met betrekking tot omschakeling naar een duurzame landbouw en voedselbossen.
Nicole Smets is natuurgeneeskundig therapeut en geeft kruidenwandelingen en cursussen Kruiden en hun toepassing,

Op dit moment wordt gewerkt aan het programma van die week en dan wordt deze pagina bijgewerkt.
Voor je overnachting moet je zelf een camping of B&B regelen. We kunnen wat tips geven.

Duurzaam snoeien - met respect voor plant en dier

Een snoeiboek?

Jazeker! Maar dan wel een boek dat afwijkt van alle andere snoeiboeken. Snoeien is het leukste werk in een tuin. Helemaal als je amper ziet dat je gesnoeid hebt en je planten het veel beter doen. In dit boek hoef je niet te weten hoe jouw planten heten, maar je leert te kijken naar hoe de planten werken. Dit snoeiboek laat je begrijpen wanneer, waarom en hoe je moet snoeien. Uitgangspunt is de unieke natuurlijke vorm van een plant: hoe groeien ze en, ook belangrijk, hoe beïnvloeden ze elkaar in de groei. 

Natural farming en de kunst van het nietsdoen

Breng de aarde tot leven met de principes van Natural farming: een antwoord op de uitputting van de aarde.

Handboek Permacultuur
tuinieren in harmonie met de natuur

Dit praktische, eenvoudige en toegankelijke handboek nodigt je uit om je te verdiepen in de bodem. Met permacultuur boots je een natuurlijk ecosysteem na, waarin verschillende planten elkaar versterken.
Zo maak je, in samenwerking met de natuur, een veerkrachtige en bijna zelfvoorzienende tuin, die niet veel water en onderhoud nodig heeft. Permacultuur bevordert bovendien de biodiversiteit en de bodemgezondheid.
In dit boek ontdek je hoe je je tuin effectief benut door planten te combineren, te zaaien, te enten, bomen te planten en je eigen plantenzaden te kweken. Beginner of ervaren (moes)tuinier, met alle praktische voorbeelden kun je direct zelf aan de slag!
- Praktisch en rijk geïllustreerd handboek
- Voor een veerkrachtige en onderhoudsarme tuin
- Interessant voor (moes)tuiniers, van beginner tot
  gevorderd
- Internationale bestseller 

Landbouw voor iedereenen

Leven en werk van boer Piet

Piet van IJzendoorn was in 1982 de eerste biologische boer in de net drooggelegde Flevopolder. Zijn boerderij groeide uit tot een succesvol biologisch-dynamisch bedrijf met koeien, akkerbouw, een tuinderij, bakkerij, manege, natuurbeheer, webwinkel, dagbesteding voor jongeren met psychiatrische problemen en een paardenfokkerij en -houderij met prijswinnende springpaarden. Hij was de eerste met een windturbine op het erf en de eerste beheerder van de Oostvaardersplassen. Met tomeloze energie gaf hij invulling aan zijn levensfilosofie: landbouw is geen businessmodel, maar voorziet in onze basisbehoeften, in harmonie met de aarde.

Natuurinclusieve landbouw in de praktijk

Hoe ziet natuurinclusieve landbouw eruit in de praktijk?
Wat weten we over de effecten op bodem, water, biodiversiteit en klimaat?
Hoe integreer je maatregelen voor een natuurinclusieve bedrijfsvoering?
Het is een hele puzzel voor agrariërs om een bedrijf neer te zetten van ecologische meerwaarde
en met een goed verdienmodel. Daarom is het van belang dat kennis over natuurinclusieve prin-
cipes en maatregelen onderdeel zijn van het onderwijs.
Natuurinclusieve landbouw produceert voedsel binnen de grenzen van natuur, milieu en leefom-
geving, en draagt bij aan behoud en herstel van biodiversiteit. Dit boek reikt hier, met praktijk-
gerichte beschrijvingen van maatregelen, de puzzelstukjes voor aan.

Hoe de natuur uit de landbouw verdween

Wat natuur voor boeren betekende en hoe dat vanaf de 19e eeuw veranderde
De boeren en natuur staan volop in de aandacht. Het felle debat over de toekomstige koers van de landbouw vraagt om meerstemmigheid en nuance.
Eeuwenlang werkten boeren in de Noord-Brabantse Peel op dezelfde manier. Ze leefden met de natuur en bebouwden hun land met de middelen die ze hadden. In de negentiende eeuw kregen ze te maken met diverse veranderingen: industriële revolutie, landbouwcrises, kennisvermeerdering en technologische vernieuwingen. Woeste grond werd omgevormd tot agrarisch cultuurlandschap dat op steeds efficiëntere manier bebouwd kon worden.
Boeren, burgers en overheid keken nadien verschillend naar ‘natuur’.

Ontwerp je eigen voedselbostuin 

Voedselbossen zijn hip, zoveel is zeker. Maar lijkt dat voor jou een onhaalbare droom omdat je ‘maar’ een balkon of een kleine tuin hebt? In dit boek leer je stap-voor-stap hoe je deze droom toch kan realiseren.
Heb je alleen een terras/balkon dan krijg je advies over de soorten potten, de potgrond, de geschikte planten en hoe je je eigen compost en meststof maakt. Een mini-voedselbos binnen handbereik dus. Beschik je over een lap(je) grond, dan begin je eerst met observatie: welke delen staan in de schaduw, in de zon – hoelang en wanneer?
Een uitgebreide plantenlijst, praktische info over het ontwerp en onderhoud van de planten helpen je een heel eind op weg! 

Bomen beter begrijpen

Gids voor praktisch beheer

Over hoe je bomen de juiste zorg heeft, worden nog altijd heel veel regeltjes en trucjes verteld die vaak niet correct zijn. Het rijtje is schier eindeloos. Ze zetten een boomeigenaar op het verkeerde been en in andere gevallen zijn ze hét recept om problemen te creëren. Wie weet hoe bomen groeien, heeft geen regels voor boombeheer nodig. Die weet dan als vanzelf wat kan en niet kan. Bomen beter begrijpen wil deze informatie aanreiken. Kijken hoe bomen groeien, hoe ze (over)leven, hoe ze stormen doorstaan, hoe ze aftakelen en wat dat betekent voor de bomen in onze tuinen, straten, parken en steden. Een boek voor boomeigenaars, boomliefhebbers, professionele groenbeheerders, openbare besturen en ook voor de professionele boomverzorger. 

[ naar TOP ]

 Als u deze maandelijkse nieuwsbrief niet meer wilt ontvangen klik dan op: Afmelden  

P‍ermacultuurcentrum Den Haag / Permcultuur Nu!
www.permacultuur.nu   info@permacultuur.nu  06-26130464
postadres:
Groot Hertoginnelaan 249, 2517  ET Den Haag
bezoekadres (na afspraak):
Eetbaar Park, ingang Vreeswijkstraat.

De Permacultuur Boeken Collectie
webwinkel voor boeken (Engels en Nederlands) over Permacultuur, Voedselbossen en Transitie beweging
www.permacultuurboeken.nl -
 info@permacultuurboeken.nl ‍