Europejskie aktualności z minionego tygodnia

Biuletyn n°1079 z wtorku, 17 września 2024

Europejska obronność w obliczu Rosji

Elina Valtonen - 17 wrz 2024

Zakrojona na szeroką skalę wojna ofensywna rozpoczęta przez Rosję przeciwko Ukrainie 24 lutego 2022 roku stanowiła prawdziwy punkt zwrotny w historii Finlandii i Europy. Zdaniem Eliny Valtonen radykalnie zmieniła ona europejski porządek bezpieczeństwa i prawdopodobnie nie ma powrotu do tego, co było. Kooperatywny porządek bezpieczeństwa oparty na traktatach został przekształcony w system bazujący na równowadze sił, odstraszaniu i powstrzymywaniu.

Kalendarz | Inne wersje językowe | Kontakt

■ Na pierwszej stronie! :

Europejskie zarządzanie w trudnościach

16 września unijny komisarz Thierry Breton podał się do dymisji. Jean-Dominique Giuliani postrzega tę decyzję w bardziej ogólnym kontekście napięć wokół składu nowej Komisji Europejskiej. Wzywa do "zmian w zarządzaniu", ponieważ "polityka europejska wydaje się być coraz bardziej niezbalansowana" oraz do nowych praktyk. Stawką jest legitymizacja wspólnych instytucji, których bardzo potrzebujemy, a które wydają się mieć trudności z radzeniem sobie ze zmianami. Więcej

■ Wybory :

Wybory parlamentarne na Litwie

13 i 27 października Litwini mają odnowić 141-osobowy skład Seimasu, jednoizbowego parlamentu. W wyborach startuje 19 partii politycznych i 18 kandydatów niezależnych. Liderami sondaży opinii publicznej są socjaldemokraci (LSP), ale w wyborach europejskich 9 czerwca zajęli dopiero drugie miejsce. Będą musieli znaleźć partnerów do rządzenia, ale już odmawiają jakiejkolwiek koalicji ze Związkiem Ojczyzny – Litewskimi Chrześcijańskimi Demokratami (ugrupowanie ma zdobyć drugie miejsce). Jednocześnie socjaldemokraci pozostają otwarci na inne radykalne partie, co niepokoi wielu obserwatorów. Więcej

■ Fundacja :

Schuman Network, idee w Europie

Schuman Network, inicjatywa Fundacji, promuje wymianę pomysłów na skalę europejską. Sieć, zrzeszająca 21 członków z 13 europejskich krajów, stanowi forum wymiany badań nad bieżącymi kwestiami europejskimi. Od czasu jej uruchomienia opublikowano ponad 125 opracowań. Więcej

■ Komisja :

Thierry Breton podaje się do dymisji

W liście opublikowanym 16 września Thierry Breton ogłosił swoją rezygnację ze stanowiska unijnego komisarza. Stwierdził, że dowiedział się, iż Ursula von der Leyen wywierała presję na Francję, aby kraj przedstawił innego kandydata. Francuz miał nadal piastować ważną tekę, a nawet stanowisko wiceprzewodniczącego Komisji. Francja zaproponowała na jego miejsce swojego ministra spraw zagranicznych - Stéphane'a Séjourné. Więcej

Zaproszenie do tworzenia fabryk AI

10 września Komisja Europejska wystosowała zaproszenie do składania wniosków w zakresie tworzenia fabryk sztucznej inteligencji (AI). Chodzi o zwiększenie potencjału Europy pod względem mocy obliczeniowej i wychwytywania talentów. Sieć fabryk będzie powiązana z inicjatywami w państwach członkowskich, tworząc ekosystem zachęcający do inwestycji i innowacji. Więcej

Wydawcy gier wideo na celowniku za wprowadzanie w błąd

12 września organizacje ochrony konsumentów złożyły skargę do Komisji Europejskiej przeciwko kilku wydawcom gier wideo. Organizacje zarzucają im stosowanie w grach nieuczciwych praktyk, takich jak wirtualne waluty. Ich zdaniem waluty te celowo ukrywają rzeczywiste koszty ponoszone przez użytkowników, zwłaszcza nieletnich. Organizacje zwracają się do Komisji o zapewnienie, by ceny przedmiotów sprzedawanych w grach były wyrażane w prawdziwej walucie. Więcej

■ Rada :

Sankcje przeciwko Rosji przedłużone o 6 miesięcy

12 września Rada podjęła decyzję o przedłużeniu restrykcji wobec Rosji o 6 miesięcy. Środki te zostały podjęte w odpowiedzi na zagrożenie, jakie Rosja stanowi dla integralności terytorialnej, suwerenności i niezależności Ukrainy. Instrumenty te obejmują m.in. ograniczenia podróży dla obywateli Rosji i zamrożenie aktywów. Obecnie dotyczą ponad 2200 osób w konsekwencji nieuzasadnionej agresji wojskowej prowadzonej od 24 lutego 2022 roku. Więcej

■ Dyplomacja :

Zachodnie sankcje na Iran za jego pomoc dla Rosji

10 września Stany Zjednoczone, Zjednoczone Królestwo, Francja i Niemcy ogłosiły nowe sankcje przeciwko Teheranowi. Iran jest oskarżany o dostarczenie pocisków balistycznych do Moskwy w celu uderzania w Ukrainę. Szef europejskiej dyplomacji Josep Borrell postanowił zaproponować państwom członkowskim nowe sankcje. Więcej - Więcej

■ Trybunał Sprawiedliwości :

Google skazany na grzywnę 2,4 mld euro za nadużywanie pozycji dominującej

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał, że firma Google jest winna nadużywania pozycji dominującej, i podtrzymał karę w wysokości 2,4 mld euro wymierzoną przez Komisję Europejską w 2017 roku. Przedsiębiorstwo zostało uznana za winne faworyzowania własnej usługi porównywania produktów ze szkodą dla konkurencji (jego własne wyniki wyświetlały się w pierwszej kolejności). Trybunał doprecyzował również, że nie karał za pozycję dominującą, ale "nadużywanie tej pozycji". Więcej

Wyrok Trybunału w sprawie sporu z Apple

Na dwa miesiące przed końcem swojej kadencji Margrethe Vestager odniosła znaczące zwycięstwo nad amerykańską firmą Apple. 10 września Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyznał jej rację, potwierdzając decyzję wydaną przez Komisję Europejską w 2016 roku. Korzystne traktowanie finansowe, z którego korzystało Apple w Irlandii, zostało uznane za niezgodne z prawem, a zatem firma musi zwrócić nielegalne korzyści, które otrzymała. Wynoszą 13 miliardów euro. Więcej

■ EBC :

Obniżka stóp i prognoz

12 września Europejski Bank Centralny obniżył swoją stopę depozytową o 0,25 punktu procentowego (po identycznej obniżce w czerwcu). Obniżone także zostały stopy procentowe podstawowych operacji refinansujących i kredytu w banku centralnym. Inflacja powróciła do docelowego poziomu 2%. Spadkowy trend inflacji obserwowany przez instytucję pod kierownictwem Christine Lagarde nie powinien być jednak brany za pewnik i należy zachować czujność. Więcej - Więcej

■ Europejskie agencje :

Błyskotliwy koniec satelitów Cluster

9 września pierwszy z czterech satelitów Cluster dokonał udanego zejścia w atmosferę. Satelity te były wykorzystywane przez ponad 20 lat do zbierania informacji na temat interakcji Słońca z polem magnetycznym Ziemi, co jest bardzo przydatne do zrozumienia kosmicznej meteorologii. To zejście pokazuje również, że zrównoważona eksploracja kosmosu jest możliwa, a gromadzenie się odpadów na orbicie Ziemi nie jest nieuniknione. Więcej

■ Niemcy :

Środki na rzecz wzmocnienia bezpieczeństwa

Po ataku w Solingen pod koniec sierpnia, do którego przyznało się Państwo Islamskie, 10 września Ministerstwo Spraw Wewnętrznych ogłosiło środki mające na celu wzmocnienie bezpieczeństwa kraju, w tym środki dotyczące posiadania broni, walki z islamizmem i walki z nielegalną imigracją. Od 16 września zaostrzone zostaną również kontrole graniczne. Instrument ten bardzo niepokoi kraje sąsiednie i podważa zasadę swobodnego przemieszczania się. Więcej

■ Hiszpania :

Sąd Najwyższy odrzuca możliwość zastosowania ustawy amnestyjnej do Carles'a Puigdemonta

Zgodnie z orzeczeniem hiszpańskiego Sądu Najwyższego z 10 września były prezydent Katalonii Carles Puigdemont nie skorzysta z prawa do amnestii. Decyzja ta ma miejsce ponad trzy miesiące po przyjęciu przez hiszpańskich deputowanych ustawy o amnestii dla katalońskich bojowników o niepodległość. Hiszpański Sąd Najwyższy uważa, że defraudacja środków publicznych, o którą oskarżony jest były kataloński prezydent, nie wchodzi w zakres ustawy amnestyjnej. Więcej - Więcej

■ Finlandia :

Wizyta nowej szwedzkiej minister spraw zagranicznych

13 września nowa minister spraw zagranicznych Szwecji Maria Malmer Stenergard złożyła pierwszą oficjalną wizytę w Helsinkach (zgodnie z tradycją). Spotkała się ze swoją fińską odpowiedniczką Eliną Valtonen. Rozmowy koncentrowały się na współpracy regionalnej, NATO i wsparciu dla Ukrainy. Więcej - Więcej

■ Francja :

Stany Generalne Informacji

12 września Rada Gospodarcza, Społeczna i Środowiskowa (CESE) była sceną powrotu Stanów Generalnych informacji. W ciągu ostatnich dziewięciu miesięcy obywatele, dziennikarze, wydawcy, naukowcy, wyżsi urzędnicy, stowarzyszenia i młodzi ludzie zastanawiali się nad przyszłością informacji. Zastanawiało się nad tym również 5 grup roboczych, z których każda skupia około pięćdziesięciu osób. W raporcie stwierdzono, że informacja jest zagrożona. Więcej

■ Łotwa :

Naruszenie łotewskiej przestrzeni powietrznej przez rosyjskie drony

Rośnie liczba naruszeń przestrzeni powietrznej NATO. Minister obrony Łotwy Andris Spruds doprecyzował, że 8 września dron przeniknął w łotewską przestrzeń powietrzną z Białorusi, po czym rozbił się w mieście Rezekne. W tym samym czasie rosyjski dron wysłany na misję wymierzoną w ukraińską infrastrukturę cywilną został zauważony w rumuńskiej przestrzeni powietrznej. Więcej

■ Polska :

Kontrowersyjny Trybunał Konstytucyjny zostanie zreformowany

13 września niższa izba polskiego parlamentu zatwierdziła poprawki Senatu i przyjęła dwie ustawy wzmacniające niezależność sędziów Trybunału Konstytucyjnego od władzy politycznej. Reforma ta jest krokiem naprzód, ponieważ w ciągu ostatnich dziesięciu lat stosunki z unijnymi instytucjami były napięte w kontekście poszanowania praworządności w naszym kraju. Teraz ustawy musi jeszcze podpisać prezydent. Więcej

■ Szwecja :

Zmiany w rządzie

10 września szwedzki premier Ulf Kristersson ogłosił zmiany w swoim rządzie. Mianował Marię Malmer Stenergard na stanowisko ministra spraw zagranicznych. Zastąpiła ona Tobiasa Billstroma, który podał się do dymisji 4 września. Wcześniej przyczynił się do przystąpienia swojego kraju do NATO. Więcej

■ Ukraina :

Dyplomatyczny korowód w Ukrainie

Ukraińskiego prezydenta Wołodymyra Zełenskiego odwiedzili sekretarz stanu USA, minister spraw zagranicznych Zjednoczonego Królestwa, unijny komisarz do spraw wewnętrznych, premier Chorwacji oraz szefowie państw bałtyckich (Estonii, Łotwy i Litwy). Czwarty szczyt Międzynarodowej Platformy na rzecz Krymu 11 września 2024 roku był dla wielu przywódców i krajów okazją do wyrażenia poparcia dla integralności i suwerenności Ukrainy. Więcej - Więcej - Więcej - Więcej - Więcej - Więcej - Więcej

Nowa szwedzka pomoc dla Ukrainy

9 września Szwecja zadeklarowała 402 miliony euro dla Kijowa. Połowa tej kwoty jest przeznaczona na zakup części zamiennych do myśliwców Gripen. Wydaje się zatem, że Sztokholm przygotowuje się do przekazania Ukrainie nowych samolotów. Więcej - Więcej

■ Armenia :

Rozpoczęcie dialogu z Armenią na temat liberalizacji wiz

9 września rozpoczęły się negocjacje w sprawie rewizji reżimu wizowego między Armenią a Unią Europejską. Celem tego procesu jest pomoc Armenii w zawarciu umowy z UE przyznającej jej obywatelom ruch bezwizowy na krótkie pobyty, pod warunkiem że zostaną spełnione wymogi niezbędne do dobrego zarządzania mobilnością i bezpieczeństwem. Więcej

■ Gruzja :

Partia Gruzińskie Marzenie wybiera Iwaniszwiliego na kandydata

10 września rządząca Gruzją partia Gruzińskie Marzenie wybrała Bidzinę Iwaniszwilego, miliardera i byłego premiera, na swojego głównego kandydata w wyborach parlamentarnych 26 października. Odegrał on główną rolę w kryzysie politycznym związanym z ustawą o "zagranicznych agentach" i krytykował Zachód za wciąganie Gruzji w wojnę z Rosją. Prezydentka Salome Zurabiszwili ostrzegła, że wybory parlamentarne będą "referendum w sprawie europejskiej przyszłości" tego kraju. Więcej

■ NATO :

Dymisja zastępcy sekretarza generalna NATO

10 września zastępca sekretarza generalnego NATO Mircea Geoana zrezygnował ze stanowiska w Sojuszu Północnoatlantyckim. Zdecydował się wystartować w wyborach prezydenckich w Rumunii, które odbędą się w listopadzie. Zgodnie z konstytucją obecny prezydent Klaus Iohannis nie może ubiegać się o trzecią kadencję. Więcej

■ Opracowania/raporty :

Roczne sprawozdanie temat unii energetycznej

11 września Komisja Europejska opublikowała sprawozdanie na temat stanu unii energetycznej w 2024 roku. Podkreślono w nim sposób, w jaki Unia Europejska sprostała licznym wyzwaniom, w szczególności tym związanym z bezpieczeństwem dostaw energii, postępy poczynione w zakresie odnawialnych źródeł energii i dążenie do uniezależnienia się od rosyjskiego gazu. Przypomniano o obowiązku przedstawienia przez państwa członkowskie ostatecznego krajowego planu w dziedzinie energii i klimatu, by osiągnąć cele na rok 2030. Projekty planów przedstawione przez państwa były zachęcające, ale jeszcze niewystarczające. Więcej

Uprościć handel europejskich przedsiębiorstw z Chinami

11 września Izba Handlowa UE opublikowała dokument wzywający Chiny do realizacji obietnic reform z 2023 roku. Ostrzega swojego chińskiego partnera, że rosnące koszty i spadające zyski skłaniają europejskie firmy do ponownego przemyślenia ich strategii w Chinach. Pomimo pewnych pozytywnych sygnałów, postęp jest ograniczony. Niniejszy dokument zawiera ponad tysiąc zaleceń, które Chiny mogą wdrożyć w celu ułatwienia stosunków handlowych z europejskimi firmami. Więcej

■ Kultura :

Współpraca między Muzeum Jacquemart-André i Galerią Borghese

Do 5 stycznia 2025 roku Muzeum Jacquemart-André będzie gościć około czterdziestu arcydzieł z Galerii Borghese w Rzymie. To partnerstwo między dwiema instytucjami pozwala podziwiać wielkich malarzy, od Caravaggia, przez Botticellego, Rafaela i Tycjana, po Rubensa. Więcej

Maurice de Vlaminck w Muzeum Barberini

Muzeum Barberini w Poczdamie zaprasza na wystawę poświęconą francuskiemu malarzowi Maurice'owi de Vlaminckowi, która potrwa do 12 stycznia 2025 roku. Ekspozycja, zatytułowana "Buntownik sztuki nowoczesnej", jest pierwszą pośmiertną retrospektywą francuskiego artysty awangardowego w niemieckim muzeum. Zaprezentowano 73 prace, od najwcześniejszych dzieł artysty z początku XX wieku po jego najnowsze, inspirowane Cézanne'em i Picassem. Więcej

Michael Craig-Martin w Londynie

Od 21 września do 10 grudnia Royal Academy w Londynie prezentuje retrospektywę 60-letniej kariery artysty Michaela Craiga-Martina. Obejmuje ona rzeźby, obrazy, rysunki, grafiki i prace cyfrowe. Więcej

Weekend Galerii Sztuki w Barcelonie

Od 19 do 22 września Barcelona Gallery Weekend świętuje swoje 10-lecie w 27 galeriach sztuki współczesnej i nowoczesnej w tym mieście, prezentując prace ponad 30 artystów z kraju i zagranicy. Więcej

41. edycja Europejskich Dni Dziedzictwa

21 i 22 września odbędzie się 41. edycja Europejskich Dni Dziedzictwa. Wydarzenie, stworzone w 1984 roku przez francuskie Ministerstwo Kultury, jest dla zwiedzających okazją, by odkrywać bogate dziedzictwo Europy. Co roku przyciąga prawie 30 milionów zwiedzających, a bierze w nim udział około pięćdziesięciu europejskich krajów. Więcej

Biennale sztuki współczesnej w Lyonie

Od 21 września 2024 do 5 stycznia 2025 roku odbędzie się 17. Biennale w Lyonie. Kolejna edycja, zatytułowana "Głosy rzek. Przekraczając wodę" zaprasza artystów do przywoływania, kwestionowania i kontynuowania tematu relacji między ludźmi a ich środowiskiem. Więcej

Henri Matisse w Fundacji Beyelerów

Fondation Beyeler w Riehen w Szwajcarii prezentuje wystawę poświęconą francuskiemu malarzowi Henriemu Matisse'owi, pierwszą w świecie niemieckojęzycznym od prawie dwóch dekad. Od 22 września do 26 stycznia 2025 roku będzie można podziwiać ponad 70 dzieł artysty, pochodzących z europejskich i amerykańskich muzeów, a także z prywatnych kolekcji. Ekspozycja bierze za punkt wyjścia wiersz Charlesa Baudelaire'a "Invitation au voyage". Więcej