| | | Permacultuurcentrum
Den Haag
| Al ruim 15 jaar zijn we met o.a. Permacultuur actief in de regio. De laatste jaren zijn we ook betrokken bij projecten elders in Nederland. Dat heeft jarenlange samenwerking opgeleverd en ook talloze ad hoc samenwerkingsverbanden. Dat is vaak heel organisch gegroeid en het heeft zo stilletjes aan tot heel veel leuke projectjes en initiatieven geleid.
Eigenlijk zie ik in het bovenstaande twee belangrijke thema's: Permacultuur en Samenwerken. We hebben daar heel wat te leren en af te leren. Dat zijn dan vaak veranderingen in ons zelf maar ook de wereld en onze samenwerking heeft dat nodig.
|
|
|---|
In en rond Eetbaar Park
Zondag 28 april hadden we onze Voorjaarsmarkt.
Wat de voorbereidingen lastig maakte is niet goed te weten hoe het weer zou zijn.
Eerst leek het aan de koude kant en een beetje wisselvallig te gaan worden. Dichter bij de datum leek het wat warmer maar wel erg nat te worden. En heel kort voor die zondag leek het vooral een stormachtige wind waar we op moesten rekenen.
Tja... dat lijkt toch heel sterk op waar we de laatste jaren rekening leren te houden, grillig weer met extremen op alle fronten. We zien (mede) daardoor verschillen op Eetbaar Park tussen twee vlak bij elkaar liggende groentebedden met een 1 a 2 weken verschil in inzaai moment: het ene bed levert al volop raapsteel, radijs e.d. en wordt al opnieuw ingezaaid, het andere bed ligt er nog vrijwel blood bij.
In andere delen van Eetbaar Park, daar waar we de vaste planten, struiken en bomen hebben staan, zijn vooral gras en de vertrouwde on- pardon bijkruiden druk bezig om wat we zo graag laten zien, de eetbare gewassen, aan het oog aan het onttrekken. Bekijk de foto hieronder maar eens en vind de vier .... tussen de brandnetels en kleefkruid.
| |
Een van onze klussen voor de komende maand(en) is dat eetbare zichtbaar te maken door het ruimte te geven en door bij te planten. En dus maar hopen dat de bezoeker met name wat meer te zien krijgt van bijvoorbeeld kleine pimpernel, hemelsleutel, campanula, daglelie, hop, kardoen, asperge, heemst, dropplant, scharlei, brave hendrik, lavas, mierikswortel, hosta, venkel en meer.
Daarnaast zijn er natuurlijk ook nog de bessen en de noten. Ook daar zijn we bezig om meer en diverser voorbeelden.
Enkele projecten op en bij Eetbaar Park.
De Tamme kastanje cirkel (voorheen pruimencirkel), het Voedselmoeras, een medicinaal voedselbosje, het Schommelstuk... zomaar enkele ontwikkelingen die de moeite van wat extra aandacht (en eigenlijk ook een bezoekje) waard zijn. In elke volgende nieuwsbrief licht ik er een uit. Deze maand:
Boomgaard in Balans
Naast Eetbaar Park ligt een kleine al wat oudere boomgaard met 4 rijen fruitbomen. Onder de bomen werd de bodem altijd netjes onderhouden door onderbegroeiing weg te schoffelen. De fruitbomen op Eetbaar Park en in de boomgaard hebben al jaren een rol gespeeld in onze workshops Snoeien om te stoppen met snoeien. Enkele van de bomen zien er inmiddels heel anders uit: hoger en meer open. Op een gegeven moment hebben we eerst een en later ook nog een tweede Jaaropleidingsgroep als studieopdracht gegeven om uit te zoeken hoe met een juiste onderbegroeiing een meer ziektevrij systeem kan ontstaan. Het gaat dan om planten, die bijvoorbeeld werken middels het schimmelnetwerk in de bodem, maar ook om planten, die op tijd roofinsecten aantrekken tegen mogelijke schadelijke collega's. Onderbegroeiing kan nog op meer wijzen nuttig blijken. Daar zijn onze Jaaropleidingen voor.
Nu zijn er twee banen in het boomgaardje die we nog steeds schoffelen en harken en waar de bodem er dus prachtig verzorgd kaal en bloot uitziet.
En twee banen met een hoop ondergroei.
Als je goed kijkt zie je verschillen: in de ene rij is duidelijk een diversiteit aan vaste, soms ook eetbare planten aangebracht. In de andere rij heeft de Natuur haar eigen voorkeur laten ontstaan: wat wij onkruid of bijkruid noemen.
We hopen met deze aanpak meer inzicht te krijgen in hoe zo'n boomgaard zonder bestrijdingsmiddelen enzo ziektevrij en productief kan worden c.q. blijven. Een eerste resultaat zien we nu aan de omstandigheid dat perenpokziekte nu vrijwel verdwenen is.
Lastig blijft voor een goede interpretatie van wat we waarnemen hoe omstandigheden, waar we niet of nauwelijks invloed op hebben, zoals hoge grondwaterstanden en koud, nat en winderig weer tijdens de bloei, een rol spelen bij het wel of niet gezond blijven van de bomen.
Dat levert weer een extra uitdaging op waar we -als we die aangaan- wellicht iets aan hebben als we steeds meer en vaker te maken krijgen met met name weersextremen.
Afgelopen weekend is weer het een en ander aan ondersteunende planten en struikjes bijgeplant. En nu staan er ook mispels in de boomgaard.
Geboeid door Bloei en Groei
De komende maanden hebben we een diverse aanbod aan workshop van een halve of hele dag, die je of op weg helpen of je verder helpen.
We zijn enthousiast over de opzet van de workshop 'Je Eetbare Siertuin' die eigenlijk voortgekomen is uit de 'Eetbare Bloemen' workshop. Eetbare bloemen komen er nog steeds in aan de orde maar nu gaan we een stap verder door je te willen helpen van (een deel van) je tuin een gezond paradijsje te maken. Voeding voor lichaam en geest zullen we maar zeggen.
Dan is er nog een basiscursus die je introduceert in wat permacultuur praktisch voor je kan betekenen 'Ontwerp en Organiseer je tuin met Permacultuur'.
De workshop 'Balkontuinieren', waar altijd veel belanstelling voor is, komt dit jaar weer twee keer voor in het programma. Van dezelfde docent is ook de werkshop 'EHBO kruidenremedies' weer terug in het programma.
Vast onderdeel de laatset jaren is de workshop 'Een gezonde tuin door Mengcultuur', gebaseerd op het boek van Gertrud Franck maar aangescherpt met de inzichten en ervaringen van Taco Blom en dit keer speciaal gericht op het maken van een 'Teeltplan voor herfst- en wintergroente' uit je moestuin aangevuld met kiemgroenten van je vensterbak.
Ben je geboeid door bloei en groei dan zijn dit misschien handvatten om er mee aan de slag te gaan.
Kom gerust een langs op een van de tuinwerkdagen of doe mee met een rondleiding.
Vergroening van onze planeet is belangrijk. Dat doen met eetbaar groen kan heel veel betekenen voor klimaat, biodiversiteit en gezonde mensen in een gezonde, vredevolle samenleving.
Menno Swaak
Permacultuurcentrum Den Haag
|
|
|---|
|
start zaterdag
25 mei
cursus met
Menno Swaak
|
|
Ontwerp en organiseer je tuin met Permacultuur
Permacultuur is een ontwerp- en onderhoudsmethode waarmee we voor de mens productieve ecosystemen kunnen realiseren met respect voor en lerend van de natuur.
In deze cursus van een ochtend en drie avonden kijken we vooral naar de toepassing van Permacultuur in je eigen tuin, tuinderij of voedselbos. De ontwerpprincipes worden behandeld en we kijken naar de verschillende soorten bodems, waarmee we te maken kunnen hebben, omringende omstandigheden en de mogelijkheden en beperkingen van een moestuingedeelte, een deel voor eetbare vaste planten, struiken en bomen, en naar water in de tuin..Je maakt een ontwerp voor je tuin met ideeën voor beplanting.
|
|
|---|
|
zaterdag
25 mei
workshop met Suzanne Luppens
|
|
Workshop balkontuinieren
De omstandigheden op een balkon of terras zijn vaak extremer dan in een tuin, waardoor balkontuinieren een echte uitdaging kan zijn. In deze workshop krijg je tips hoe hier mee om te gaan...?
Aan bod komen o.a.
- geschikte planten voor balkonbakken,
- opbouw van de bak,
- watergebruik,
- bemesting,
- zonnig balkon/schaduwbalkon
En er is natuurlijk uitgebreide aandacht voor al jullie vragen. .
|
|
|---|
|
zondag
2 juni
workshop met Taco Blom
|
|
Je Eetbare Siertuin
Tuinen zijn in de stad eigenlijk onmisbaar om gezond te blijven, zowel geestelijk als lichamelijk. Je kunt deze eigenschappen nog meer versterken door eetbaarheid en schoonheid te combineren in je tuin zodat het je buiten-woonkamer wordt.
Met deze dag helpen we je je tuin om te toveren tot een eetbare siertuin die klimaat bestendig is en de fijnste plek wordt om in te verblijven..021Q4
In deze workshop ga je aan de slag met het ontwerp van je tuin.
O.a. watermanagement, de beste plek voor jou zelf en de juiste keuze voor vaste planten, struiken en boompjes voor schoonheid en gezondheid. Eetbare bloemen, blaadjes, stengels, zaden, bessen en misschien wel noten kunnen op subtiele wijze veel bijzondere voedingswaarde aan je dieet toevoegen. .
|
|
|---|
|
zaterdag
8 juni
workshop met
Suzanne Luppens
|
|
EHBO kruidenremedies -
maak je eigen apotheek
Heb je altijd al willen weten hoe je zelf zalf en tinctuur kunt maken, zonder allerlei chemische toevoegingen? Wil je kleine kwaaltjes met eigengemaakte remedies verhelpen?
Kom dan op die zaterdag naar Eetbaar Park. Suzanne Luppens geeft dan een workshop over hoe je met kruiden een eigen, natuurlijke EHBO-kit kunt maken.
De workshop behandelt een aantal kruiden die je makkelijk in je omgeving kunt vinden of zaaien..
|
|
|---|
|
zondag
23 juni
workshop met Taco Blom
|
|
Teeltplan voor herfst-, winter- en kiemgroenten.
Een Gezonde Moestuin door Mengcultuur
In permacultuur is de aandacht vooral gericht op vaste planten, struiken en bomen. Maar we zijn voor ons voedsel nog voor een groot deel afhankelijk van de moestuin, het deel van de tuin waar we eenjarige groenten verbouwen. Dat zijn pioniersplanten, die een andere aanpak verlangen dan het vaste planten deel. Als je ook in de winter je zelfgekweekte groente wilt kunnen oogsten moet je op tijd beginnen met plannen en planten.
Maak een oogst- en zaaiplan om deze hele winter verse groenten uit je tuin en kiemgroenten van je vensterbank te hebben..
|
|
|---|
| donderdagavond
4 juli
met uitleg door Menno Swaak
[ Lees meer... ] |
|
Rondleiding Eetbaar Park
Permacultuur, een ontwerp- en onderhoudsmethode waarin de natuur leidend is en het doel is op een verantwoorde manier voedsel, grondstoffen en energie te produceren.
Op en rond Eetbaar Park proberen we dat op verschillende manieren en met diverse voorbeelden te laten zien. De meeste daarvan zijn bedoeld voor in de stad dus kleinschalig. .021
Deze middag bekijken we wat Permacultuur voor jou en je leefomgeving kan betekenen en hoe het inzetbaar is ook voor bevordering biodiversiteit en klimaatverandering.Q4
.
|
|
|---|
|
zaterdag
31 augustus
workshop met Menno Swaak
|
|
Zelf Composteren: composthoop, compostvat en wormcompostbak
Het Nieuwe Goud wordt het wel genoemd: het 'afval' uit onze tuinen en keukens. Waarom zou je elke dag je keukenresten afvoeren en elk jaar je tuinresten om dan elk jaar weer nieuwe compost aan te voeren. Zorg voor een kringloop dicht bij huis en creëer hoogwaardige compost.
Daarmee kan je de bodem van je (moes)tuin, balkonbakken en kamerplanten verrijken.
We kijken ook naar verschil in compost voor de moestuin en het vaste planten deel.
|
|
|---|
|
zondagavond
1 september
met Taco Blom
|
|
Introductie tot Permacultuur Opleiding en Cursussen
Voor wie geïnteresseerd is in de Permacultuur Opleiding 2024 van 12 zondagen die op 8 september begint, organiseren we deze gratis avond.
En ook als je belangstelling hebt voor de Voedselbosrandcursus of de Voedselmoeras cursus, die op dit moment nog gepland moeten worden.2
Deze avond vind plaats op Eetbaar Park maar is ook online te volgen met Zoom.
.
|
|
|---|
|
zondag
8 september
start opleiding met Taco Blom
|
|
Permacultuur Jaaropleiding 2024 zo
We merken dat de belangstelling voor Permacultuur toeneemt. Dat zal zeker ook minstens voor een deel te maken met de veranderende situatie in de wereld en de daarop aansluitend verlangen naar een meer natuurlijke en toekomstbestendige situatie. Gezonde voeding van een gezonde bodem, behoud van biodiversiteit, verantwoord grondstoffen-, water- en bodemgebruik, schoner milieu, schonere lucht(!), sociale cohesie, lokale en regionale economie en minder afhankelijk van de woelige politieke en economische stromen...
Meer dan voorheen zullen we aandacht besteden aan de moestuin waar de meeste van onze groenten vandaan komen en wat we daar lokaal en regionaal mee kunnen doen..
|
|
|---|
|
zaterdag
14 september
workshop met Suzanne Luppens
|
|
Workshop balkontuinieren
De omstandigheden op een balkon of terras zijn vaak extremer dan in een tuin, waardoor balkontuinieren een echte uitdaging kan zijn. In deze workshop krijg je tips hoe hier mee om te gaan...?
Aan bod komen o.a.
- geschikte planten voor balkonbakken,
- opbouw van de bak,
- watergebruik,
- bemesting,
- zonnig balkon/schaduwbalkon
En er is natuurlijk uitgebreide aandacht voor al jullie vragen. .
|
|
|---|
|
vrijdag
4 oktober
start cursus met Taco Blom
|
|
Voedselbosrand, ook in kleinere tuinen
Een groot voordeel van tuinen waarin net als in de natuur vooral vaste planten groeien is dat ze op termijn veel minder onderhoud vragen dan tuinen gedomineerd door eenjarigen. Voedsel produceren en biodiversiteit kunnen goed samengaan. In de natuur vind je de meeste biodiversiteit in bosranden en aan oevers.
Zo'n bosrand kun je oprekken tot een hele tuin: een stadstuin, een tuinderij of een groter voedselbos met hogere en lagere planten.andacht voor condities, aanleg, onderhoud, beplanting en oogsten.
|
|
|---|
|
zaterdag
19 oktober
workshop met Suzanne Luppens
|
|
Snoeien en stekken van kleinfruit
De nadruk in deze workshop ligt op het snoeien en stekken van kleinfruit zoals aalbessen, bramen en frambozen.
Onderwerpen hierbij zijn o.a. algemene snoeiregels, het beste seizoen om te snoeien en stekken, en specifieke snoeitips per kleinfruitsoort.
Ook zal er kort uitgelegd worden waarom struiken en (fruit)bomen in een permacultuurtuin (bijna) niet gesnoeid worden, en hoe je hier met je plantkeuze op in kunt spelen.
Er is ruimte voor 10 deelnemers per workshop, dus wees er snel bij! Als je een snoeischaar hebt, neem hem dan mee. .
|
|
|---|
|
zondag
22 december
workshop met Taco Blom
|
|
Van Snoeien naar niet meer Snoeien
Het snoeien van onze fruitbomen is niet altijd ideaal. Een fruitboom is op zijn best als die op een natuurlijke wijze kan groeien. Snoeien volgens de boeken leidt meestal tot de noodzaak te blijven snoeien. En je bent ook niet altijd blij met de bijwerkingen.
Met snoeien wordt veel verstoord zoals het hormoonhuishouden van je boom? Hoe herstel je dat?
.
|
|
|---|
|
begin 2025
start cursus met Taco Blom
|
|
Voedselmoeras cursus
Voedsel, vezels, grondstoffen en energie uit onze natte omgeving zoals vijvers, sloten, moerassen en oevers.
Er zijn zeker tien verschillende inheemse eetbare waterplanten met voedingswaarde voor mens en bijvoorbeeld vee.
Ook kan een waterpartij ook vezels voor textiel of duurzame isolatiemateriaal opleveren. In een moerasachtige omgeving kan je bessen kweken en op oevers ook noten telen. En veel kan op kleine en grotere schaal.
Water wordt een steeds belangrijker thema en voedselmoerassen bieden oplossingen voor enkele problemen die ermee samenhangen. Aandacht voor condities, aanleg, onderhoud, beplanting en oogsten.
|
|
|---|
Fruitbomen en Bessenstruiken
Omdat het late najaar/ de vroege winter DE tijd is om jonge fruitboompjes en bessenstruiken te planten hebben we onze verkoopvoorraad goed op peil gebracht.
Er staan nu ruim 20 verschillende rassen appel-, kweepeer-, japanse kweerperen-, peren-, kersen-, mispel- en pruimenboompjes en een 10-tal verschillende rassen rode bessen-, blauwe bessen-, bramen-, kruisbessen- en zwarte bessenstruiken allemaal op 3 of 5 liter pot.
De fruitboompjes zijn vooral geschik voor in de stad want ze blijven klein (2,5 tot 5 meter) en de meeste ervan zijn zelfbestuivend.
Ze zijn te koop tijdens tuinwerkdagen en vaak ook op cursusdagen en op afspraak.
|
|
|---|
Vera’s moestuin - Permacultuur van maand tot maand
In Vera’s moestuin neemt Vera Greutink je van maand tot maand mee in haar eigen permacultuurmoestuin om te laten zien hoe je het hele jaar door, zelfs in de winter, gevarieerd kunt oogsten uit eigen tuin. Gul beschrijft ze haar ervaringen met bekende en minder bekende rassen en variëteiten, en welke het voor welk doeleinde succesvol doen. Ook besteedt ze veel aandacht aan polyculturen (het combineren van groentes, kruiden en bloemen) om efficiënt met je grond om te gaan en je tuin weerbaar te maken.
Ze deelt haar expertise om de oogst te vervroegen en te verlengen. Heldere uitleg over het aanleggen van een aspergebed (lucratief!), het stekken van zoete aardappels, bloemen telen, fruitbomen kiezen, zaden oogsten en de verschillende manieren om je moestuinoogst te bewaren of te verwerken tot eenvoudige smaakvolle gerechten: dit boek barst van de praktijkkennis die je nergens anders zult tegenkomen.
|
|
|
|---|
|
Bomen beter begrijpen
Gids voor praktisch beheer
Over hoe je bomen de juiste zorg heeft, worden nog altijd heel veel regeltjes en trucjes verteld die vaak niet correct zijn. Het rijtje is schier eindeloos. Ze zetten een boomeigenaar op het verkeerde been en in andere gevallen zijn ze hét recept om problemen te creëren. Wie weet hoe bomen groeien, heeft geen regels voor boombeheer nodig. Die weet dan als vanzelf wat kan en niet kan. Bomen beter begrijpen wil deze informatie aanreiken. Kijken hoe bomen groeien, hoe ze (over)leven, hoe ze stormen doorstaan, hoe ze aftakelen en wat dat betekent voor de bomen in onze tuinen, straten, parken en steden. Een boek voor boomeigenaars, boomliefhebbers, professionele groenbeheerders, openbare besturen en ook voor de professionele boomverzorger.
|
|
|---|
Ontwerp je eigen voedselbostuin | Voedselbossen zijn hip, zoveel is zeker. Maar lijkt dat voor jou een onhaalbare droom omdat je ‘maar’ een balkon of een kleine tuin hebt? In het boek Ontwerp je eigen voedselbostuinleer je stap-voor-stap hoe je deze droom toch kan realiseren.
Heb je alleen een terras/balkon dan krijg je advies over de soorten potten, de potgrond, de geschikte planten en hoe je je eigen compost en meststof maakt. Een mini-voedselbos binnen handbereik dus. Beschik je over een lap(je) grond, dan begin je eerst met observatie: welke delen staan in de schaduw, in de zon – hoelang en wanneer?
Een uitgebreide plantenlijst, praktische info over het ontwerp en onderhoud van de planten helpen je een heel eind op weg!
|
|
|
|---|
|
Gezonde voeding uit de natuurlijke moestuin
Over voedzame planten en hoe je ze klaarmaakt
Het 5de boek in de reeks over natuurlijk tuinieren van Frank Anrijs. Misschien een beetje een buitenbeentje maar uiteindelijk een zeer belangrijk onderdeel van je moestuin. Want wat is het kweken van groenten waard als je ze niet goed kan verwerken?
Seizoensgebonden, vegetarisch en simpel koken met de groenten die je zelf kweekt is de basis van het boek. Het boek is echter niet louter een kookboek. Er staat een schat aan informatie in over de planten die groeien in je tuin, over het belang van bloemen, kruiden en een grote diversiteit in je keuken.
|
|
|---|
Zaaiagenda
Complete gids voor zaaien en oogsten in de moestuint standaardwerk voor de moestuin
Hét standaardwerk voor de moestuin
Biedt alle informatie die iedere moestuinder graag wil weten: de vroegste zaai- en laatste teeltmomenten, in hoeverre 'herhaling' nuttig is, of welk groenteras voor welke periode van het jaar het meest geschikt is. Met veel tips en wetenswaardigheden, aandacht voor biologische en historische zaden, vergeten groenten, kleine moestuinen, pot en bak.
|
|
|
|---|
|
Als u deze maandelijkse nieuwsbrief niet meer wilt ontvangen klik dan op: Afmelden |
|
|---|
Permacultuurcentrum Den Haag / Permcultuur Nu!
www.permacultuur.nu info@permacultuur.nu 06-26130464
postadres:
Groot Hertoginnelaan 249, 2517 ET Den Haag
bezoekadres (na afspraak):
Eetbaar Park, ingang Vreeswijkstraat. |
|
De Permacultuur Boeken Collectie
webwinkel voor boeken (Engels en Nederlands) over Permacultuur, Voedselbossen en Transitie beweging
www.permacultuurboeken.nl -
info@permacultuurboeken.nl
|
|
|---|
|
|
