november 2021

bekijk deze nieuwsbrief in uw browser

Knuffelcontact & waterwappie

 

Op 17 november publiceerde het Instituut voor de Nederlandse Taal het Woordenboek van Nieuwe Woorden (WNW): een online woordenboek dat compleet gewijd is aan neologismen. Deze week ligt ook het bijbehorende populairwetenschappelijke boek Knuffelcontact en waterwappie. De kracht van nieuwe woorden in de winkels. Dinsdag 30 november worden zowel het woordenboek als het boek gepresenteerd in een (gratis) livestream op YouTube.

 

Lees het persbericht

Corpus Hedendaags Nederlands vernieuwd

 

Het Corpus Hedendaags Nederlands (CHN) is sterk uitgebreid en bevat nu meer dan 2,5 miljoen teksten uit onder meer boeken, blogs, kranten, tijdschriften en journaaluitzendingen uit Nederland, Vlaanderen, Suriname en de Nederlandse Antillen. Het corpus wordt maandelijks geüpdatet met nieuw materiaal. Daarnaast is het CHN in een nieuw jasje gestoken. Het uiterlijk van de website en de zoekmogelijkheden komen overeen met wat u gewend bent van de andere (historische) corpora van het INT.


Lees meer op Neerlandistiek

20 & 21 november: netwerkonderhoud

 

Op 20 en 21 november staat er groot onderhoud gepland aan het netwerk van Universiteit Leiden. Het universitaire netwerk, waar ook de websites van het Instituut voor de Nederlandse Taal deel van uitmaken, is op zaterdag 20 november vanaf 9.00 uur niet beschikbaar. Dit duurt de hele dag en een groot deel van zondag 21 november. Onder andere ivdnt.org, gtb.ivdnt.org, anw.ivdnt.org, neologismen.ivdnt.org, chn.ivdnt.org, e-ans.ivdnt.org, dsdd.ivdnt.org en portal.clarin.ivdnt.org zijn dan niet of nauwelijks bereikbaar. Onze excuses voor het ongemak.

Schnitzelpaniek


Paniek onder met name Oostenrijkse ongevaccineerden veroorzaakt door de 2G-regel.

Nieuw woord van de week

European Language Grid workshop

 

Op 3 december 2021 organiseert het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) een workshop over de European Language Grid (ELG): een online platform voor taal- en spraaktechnologische informatie, data en software. Deze workshop heeft als doel om Nederlandse bedrijven en andere organisaties die geïnteresseerd zijn in taal- of spraaktechnologie kennis te laten maken met de European Language Grid. In verband met de huidige coronamaatregelen vindt de workshop online plaats.


Programma & inschrijven

Retirade


Wat is de overeenkomst tussen het leger en iemand die hoge nood heeft? Ze trekken zich allebei graag terug.

Terug in de taal

Woorden van de duivel


In 1993 publiceerde onze columnist Ewoud Sanders een bloemlezing uit het enige woordenboek dat ooit in Nederland werd verboden: Een Bloemhof van allerley lieflijkheyd sonder verdriet geplant door Vreederijk Waarmond, onderzoeker der waarheyd van Adriaan Koerbagh (1633-1669). Koerbagh, een leerling van de bekende filosoof Baruch Spinoza, was van mening dat God niet buiten de wereld bestond, maar zich juist manifesteerde in de wereld. Hij legde zijn ideeën in 1668 vast in dat omstreden woordenboek. Een selectie uit de hertaling van Ewoud Sanders staat nu als gelegenheidswoordenboekje op onze website.

Ga naar het gelegenheidswoordenboekje 

Filmpje


Hoe zoek je de betekenis van een oud woord op in de Historische Woordenboeken online? Bekijk onze nieuwe video op YouTube!

Bekijk op YouTube

Podcasts over taal

 

Het Instituut voor de Nederlandse Taal maakt twee verschillende podcasts: Over taal gesproken en Waar komt pindakaas vandaan?. Deze week verscheen de laatste aflevering van het tweede seizoen van Waar komt pindakaas vandaan?, over namen voor fruit. Want waarom zit 'grape' (druif) in het woord 'grapefruit'? Is de 'kiwi' nu een vogel of een vrucht, en zijn 'zeevruchten' ook fruit? Van Over taal gesproken verschijnen er dit seizoen nog twee afleveringen. In de aflevering van 29 november is Peter-Alexander Kerkhof te gast om te vertellen over hoe het oudste Nederlands klonk. In december maken we een extra lange eindejaarsaflevering waarin we met Taalpostredacteuren Erik Dams en Marc van Oostendorp terugblikken op het taaljaar 2021.


Meer over de podcasts

Kabaske


Column van Ludo Permentier over het eeuwenoude bedelliedje dat tijdens Sint-Maarten wordt gezongen.

Woorden weten alles

Eekhoorn in dialect

 

"Zo nu en dan zie ik een eekhoorn in mijn tuin voorbijrennen", schrijft INT-dialectoloog Veronique De Tier. "In mijn dialect heeft het dezelfde naam als in de standaardtaal, maar in Limburg krijgt het dier ook wel andere namen. In de grote dialecttest die in augustus en september georganiseerd werd bij het verschijnen van de Atlas van het dialect in Vlaanderen, kozen heel wat Limburgers voor het woord enkbiegel of enkbeugel: de naam die de eekhoorn in het noordoostelijke deel van Belgisch-Limburg krijgt." Waar komen deze dialectwoorden vandaan?


Lees verder in onze webrubriek 'Uit de streek'

Draaikont


Laatste column van Ewoud Sanders van dit jaar, over draaikonten in draaikontenpartijen.

WoordHoek

Uitgelichte term: chronogram

 

Leiden staat komende weken in het teken van een nieuw festival: Letterlijk, een maand vol literaire activiteiten. Ter ere daarvan bespreken we in de rubriek 'Uitgelichte term' een letterkundige term, namelijk chronogram. Een chronogram is een gelegenheidsgedicht waarin de letters die in het Latijn een getalwaarde hebben (M, D, C, L, X, V en I) in hoofdletters of groter afgedrukt in de tekst voorkomen, en bij elkaar opgeteld het jaartal opleveren waarin de gebeurtenis waar het gedicht over gaat plaatsvond. Zo’n gedicht wordt ook wel jaardicht of jaartalvers genoemd. Voormalig INT-taalkundige Dirk Geirnaert ontdekte in 2012 een chronogram op een gedenksteen in de Sint Jeroensbrug in Leiden.


Lees meer op onze website

Meer nieuws & agenda

Redactie: Laura van Eerten
YouTube YouTube
Twitter Twitter
Instagram Instagram
Facebook Facebook
ivdnt.org ivdnt.org
© 2021 Instituut voor de Nederlandse Taal, alle rechten voorbehouden.
U ontvangt dit bericht omdat u zich heeft ingeschreven voor een van de nieuwsbrieven (Algemeen en/of Terminologie) van het Instituut voor de Nederlandse Taal.

onze contactgegevens:
Instituut voor de Nederlandse Taal
Rapenburg 61
NL-2311 GJ Leiden

Postbus 9515
NL-2300 RA Leiden

voeg ons toe aan uw adresboek


inschrijving of gebruikersprofiel bijwerken of afmelden voor alle nieuwsbrieven