januari 2023

bekijk deze nieuwsbrief in uw browser

Thema:
Nederlands in een meertalige wereld

Dit jaar besteedt het Instituut voor de Nederlandse Taal extra aandacht aan het thema 'Nederlands in een meertalige wereld'. Wat is de houding van anderstaligen tegenover het Nederlands? Welke uitdrukkingen bestaan er over het Nederlands in andere talen? Welk beeld van andere talen komt naar voren in Nederlandse uitdrukkingen? Hoe houdt het Nederlands zich staande in het internationale onderwijs? Welke Nederlandse woorden komen voor in andere talen en hoe beïnvloeden andere talen het Nederlands? Rondom deze onderwerpen publiceren we in 2023 verschillende columns, een podcast en een boek, en organiseren we een lezingenmiddag voor publiek. Houd daarvoor onze nieuwsbrief en website in de gaten!

Leukerlands

Vorig jaar nam onze collega Rob Tempelaars na 36 jaar afscheid van het Instituut voor de Nederlandse Taal. Hij werkte aan het historische Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) en daarna aan het eigentijdse Algemeen Nederlands Woordenboek (ANW). In al die jaren schreef hij in het verlengde van zijn woordenboekwerk vele stukjes over taal. Een bloemlezing van meer dan 200 van die stukjes is nu gebundeld in het boek Leukerlands. Taalplezier in stukjes (Uitgeverij Scriptum). Ze gaan onder andere over bijnamen, dialectwoorden, etymologie, eufemismen, kindertaal, nieuwe woorden, purismen, scheldwoorden, spookwoorden en verwensingen.

Bekijk & bestel het boek op Libris.nl

Appaire


Soort affaire die niet berust op fysiek contact maar op een intensieve uitwisseling van appberichten.

Nieuw woord van de week

Audiotour 'weg van woorden'


Bekijk de binnenstad van Leiden eens door een talige bril en loop de ‘weg van woorden’: een stadswandeling die Roland de Bonth en Laura van Eerten, beiden van het Instituut voor de Nederlandse Taal, eind vorig jaar maakten voor het taalfestival Letterlijk Leiden. Tijdens deze wandeling van ongeveer twee kilometer kom je meer te weten over Leiden als belangrijke woordenboekstad, leer je geheimzinnige chronogrammen (jaardichten) ontcijferen, kom je langs verschillende muurgedichten en hoor je verhalen achter straatnamen.

De audiotour is gratis beschikbaar op izi.TRAVEL

Vloerkwaad


Volgens de chatbot ChatGPT verwijst het woord vloerkwaad naar tapijten of matjes. Klopt dat wel?

Terug in de taal

Automatische interpunctievoorspeller


Een spraakherkenner kan lange reeksen ingesproken woorden herkennen en automatisch voor je uittypen, maar vaak wordt er geen interpunctie toegevoegd of onderscheid gemaakt tussen zinnen. Tenzij je de herkenner daar expliciet opdracht toe geeft. Vincent Vandeghinste van het Instituut voor de Nederlandse Taal heeft nu in samenwerking met de Technische Hogeschool Dresden een tool ontwikkeld die automatisch interpunctie voorspelt in reeksen woorden. De tool kan uitgetest worden op https://huggingface.co/.

Bekijk de wetenschappelijke beschrijving en evaluatie

De groetende koe


Onderzoek naar dierentaal: lange tijd een no-go in de taalkunde, maar langzaam lijkt daar nu verandering in te komen. In de meest recente aflevering van Over taal gesproken, de podcast die we samen met het Genootschap Onze Taal maken, spreken we Leonie Cornips over dit onderwerp.

Luister de podcast

Webinar 'Neerlandistiek is overal'


Op vrijdag 3 februari tussen 16.00 - 17.00 uur presenteren zes studenten van de master Nederlandse taal en cultuur aan de Universiteit van Amsterdam het webinar ‘Neerlandistiek is overal’, dat zowel online als op locatie bij te wonen is. Verwacht presentaties over de vernederlandste spelling van Engelse woorden in Instagramposts, over hoe een kat zou schrijven op Twitter als hij dat zou kunnen en over de begrijpelijkheid van inclusieve termen in het nieuws. Het evenement is gratis en bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in Nederlands – van middelbare scholieren tot universitair docenten.

Aanmelden voor het webinar

Pietje pover


Waarom wordt een roodborstje in het dialect ook wel pietje pover genoemd?

Uit de streek

Taalkundeolympiade


Op 28 januari 2023 vindt aan de Universiteit Leiden de eindronde plaats van de Taalkundeolympiade. De olympiade is bedoeld voor leerlingen uit 4, 5 en 6 vwo (NL) en uit de laatste klassen van het aso (BE), die geïnteresseerd zijn in taal én logica. Je krijgt opgaven over de meest uiteenlopende oude en moderne talen en schriftsoorten. Sinds 2022 verzorgt het Instituut voor de Nederlandse Taal de opgaven over het Nederlands.

Website Taalkundeolympiade

Meer nieuws & agenda

Zie ook de Taalagenda op ivdnt.org.
Redactie: Laura van Eerten
YouTube YouTube
Twitter Twitter
Instagram Instagram
Facebook Facebook
ivdnt.org ivdnt.org
© 2023 Instituut voor de Nederlandse Taal, alle rechten voorbehouden.
U ontvangt dit bericht omdat u zich heeft ingeschreven voor een van de nieuwsbrieven (Algemeen en/of Terminologie) van het Instituut voor de Nederlandse Taal.

onze contactgegevens:
Instituut voor de Nederlandse Taal
Rapenburg 61
NL-2311 GJ Leiden

Postbus 9515
NL-2300 RA Leiden

voeg ons toe aan uw adresboek


inschrijving of gebruikersprofiel bijwerken of afmelden voor alle nieuwsbrieven