Nieuws van vandaag

De wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade houdt op te bestaan. Er wordt in 2032 geen nieuwe editie van het evenement meer georganiseerd. De Almeerse expo van vorig jaar heeft volgens de Nederlandse Tuinbouwraad (NTR) duidelijk gemaakt dat het concept niet meer past in deze tijd. Na zeven edities valt daarmee het doek voor de Floriade.

Almere heeft door de tuinbouwexpo een verlies van meer dan 100 miljoen geleden. Ook de bezoekersaantallen vielen enorm tegen. Deze bleven steken op ongeveer een derde van waarop gehoopt werd.

"De Floriade is diverse malen een prima evenement geweest om Nederland internationaal op de kaart te zetten en het Nederlandse publiek de vernieuwingen in de tuinbouw te tonen", zo meldt de Tuinbouwraad woensdag.

Niet meer financieel haalbaar
"Hoewel het concept zich sterk aangepast heeft van productpresentaties naar duurzaamheid, gezondheid en de groene stad, heeft de laatste Floriade in Almere aangetoond dat de communicatiemethoden zodanig veranderd zijn dat een groot evenement als de Floriade niet meer de grote bezoekersaantallen trekt en financieel haalbaar is."

De Floriade vond de afgelopen zestig jaar eenmaal in de tien jaar plaats. Het evenement was steeds zes maanden lang geopend voor het publiek uit binnen- en buitenland.

[info]Lees ook: Hoe de Floriade ontspoorde: van onderschatting tot moeizame verhoudingen[/info]

Achterhaald
De Floriade als grootschalig promotieplatform van de tuinbouw is in de huidige vorm achterhaald, zo stelt het bestuur van de NTR. Dat is de initiatiefnemer en merkhouder van de Floriade.

"De consument kreeg de afgelopen decennia een enorme keuze uit vrijetijdsbestedingen, waardoor een bezoek aan de wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade niet meer vanzelfsprekend is. Voor de internationale uitstraling zijn nu veel effectievere communicatiemethoden voorhanden dan het reizen naar een wereldtentoonstelling."

Het organiseren van een dergelijk tijdelijk evenement is steeds complexer en daardoor duurder én risicovoller geworden, zo stelt de NTR. "Voor een gemeente of regio is het minder aantrekkelijk om een Floriade te organiseren."

Directeur Floriade: "Dit had ik zien aankomen"
"Een wijs besluit van de Nederlandse Tuinbouwraad”. Zo reageert Hans Bakker de directeur van de Floriade over het besluit dat er een einde is gekomen aan het organiseren van de wereldtuinbouwtentoonstelling. Hij had dit al aan zien komen. “De laatste twee edities toonden ook al ongelukkige cijfers”. Of het echt nooit meer in Nederland zal lukken wil hij nog niet zeggen. “In Duitsland zijn dit soort tentoonstellingen wel een succes”.[video:https://d5ms27yy6exnf.cloudfront.net/video/middel/230412_BakkerFloriade.mp4:Hans Bakker, directeur van de Almeerse Floriade]Bakker benadrukt dat er altijd nog wel 700.000 bezoekers geweest die van het evenement hebben genoten. Hij is directeur van de zevende Floriade en is in april 2021 aangesteld na conflicten in het management. Zijn voorganger werd daarbij aan de kant gezet. Prioriteit van Hans Bakker was om de Floriade open te krijgen. Dat is gelukt maar wel met flinke financiële tegenvallers en veel minder bezoekers dan waar op was gerekend.

Wat ging er mis bij de Floriade in Almere? Een samenvatting:[YouTube:https://youtu.be/ywPEr8PtukI]

Onderschatting, waarschuwingen die genegeerd worden en moeizame verhoudingen tussen de organisatie, gemeente en projectontwikkelaar. Het zijn enkele oorzaken van de rampzalig verlopen Floriade, die naar voren komen uit onderzoek van Omroep Flevoland en 1Almere. Het evenement kostte de gemeente uiteindelijk meer dan 100 miljoen euro aan gemeenschapsgeld. Deze week is het precies één jaar geleden dat de poorten van de Expo open gingen.

Onderzoek:
Een team van journalisten van Omroep Flevoland en 1Almere deed afgelopen jaar onderzoek naar de Floriade met steun van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek.

Dat team sprak vele direct betrokkenen en bestudeerde meer dan duizend interne documenten. Dat schetst een beeld van wat er zich achter de schermen heeft afgespeeld rond het evenement.

In een serie verhalen geeft het team een analyse van de problemen. Daarbij is vooral gekeken naar hoe cruciale keuzes door de gemeente in de praktijk zijn uitgepakt.

De problemen in zes minuten samengevat:[youtube:https://youtu.be/ywPEr8PtukI]In vier delen gaan we dieper in op de zaken die zijn misgegaan bij de Floriade. Dagelijks brengen we je een nieuw verhaal.

Waarschuwingen
De gemeente Almere is vanaf 2014 in totaal vier keer gewaarschuwd voor de risico's van financiële tekorten. Maar de gemeente dacht steeds dat het wel mee zou vallen. Almere kreeg tien jaar voorbereidingstijd. In de eerste jaren is veel tijd verloren gegaan en later ontstond er voortdurend vertraging.

Lees hier Deel 1: hoe de Floriade-machine van begin af aan haperde:[image:https://script.omroepflevoland.nl/docs/BANNER_HLC_FORIADE_EP_1_KLIK-1680870389.jpg]Relatieproblemen
De gemeente Almere richtte een apart bedrijf op voor de organisatie van de wereldtuinbouwtentoonstelling: de Floriade BV. De relatie tussen de twee was niet altijd rozengeur en maneschijn. De BV werd een verlengstuk van de gemeente. Bovendien was het een duiventil: tientallen verschillende directeuren, toezichthouders, topambtenaren, wethouders en burgemeesters waren betrokken bij de Floriade. Lees woensdagavond hier waarom de organisatie bijna nooit op orde was.

Toren
Al voordat de Floriade openging moest een deel van de woonwijk verrijzen. Uiteindelijk is alleen woontoren Flores van de grond gekomen. Het staat symbool voor alles wat er mis ging rond de aanleg van woningen en vastgoed. Het leek zo’n mooi idee: een tentoonstelling in een wijk in aanbouw. In de praktijk blijkt dat onhaalbaar. Lees donderdagavond waarom de ontwikkeling van de woonwijk zo moeizaam ging.

De ontwikkeling van de woonwijk is ook van belang hoe het Floriadeterrein eruit komt te zien. Het gedoe levert een forse extra kostenpost op. Was de miljoenentegenvaller over terreininrichting echt een 'verrassing'? Je leest het hier vrijdagavond.

Podcast:
Meer weten over wat er allemaal is misgegaan? Luister naar onze podcast 'Floriadio'. Presentator Odeke de Jong spreekt daarin met verslaggevers Richard Schuurman, Thomas Kusters en Koen Peeters over hun bevindingen.

De podcast is te beluisteren via Apple Podcasts, Google Podcasts, Spotify, door deze link in je favoriete podcast-app in te voeren of op www.floriadio.nl.

Of luister hier:[iframe:https://podcasters.spotify.com/pod/show/floriadio/embed/episodes/13---En-jaar-later-hoe-de-Floriade-ontspoorde-e21la66/a-a9juck6:102]

Achterblijvende bezoekersaantallen en sponsorinkomsten bij de wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade: de gemeente Almere is er vanaf 2014 voor gewaarschuwd dat dit grote risico's waren, die mogelijk tot financiële tekorten zouden leiden. Niet één keer, niet twee keer, maar wel vier keer is er gewaarschuwd.

Maar de gemeente dacht steeds dat de financiële risico's van de Floriade beperkt zouden zijn. Totdat in 2022, mede door de coronacrisis, zich alle risico's voordeden. Het evenement heeft de stad tot nu toe ruim 100 miljoen euro gekost. Rondom de Floriade 2022 zijn diverse risico's in tijd en geld onderschat.

Dat komt naar voren uit onderzoek van Omroep Flevoland en 1Almere. Een team van journalisten heeft het afgelopen jaar met betrokkenen gesproken en vele documenten bestudeerd. Dat geeft een beeld van wat zich achter de schermen heeft afgespeeld rond het evenement. In dit verhaal: Hoe had de gemeente de risico's in tijd en geld eigenlijk ingeschat?

[info]Het verhaal in het kort:
* De gemeente Almere dacht in 2012 ruim de tijd te hebben om de Floriade 2022 te organiseren, maar in de praktijk kwam de uitvoering op het laatste moment aan.

* In de eerste jaren is veel tijd verloren met het uitwerken van de plannen en opzetten van de organisatie. Bij de uitvoering vanaf 2016 ontstond er voortdurend vertraging, waarvan de coronacrisis maar één van de oorzaken is.

* Ook dacht de gemeente jarenlang dat de bijdrage aan de Floriade niet hoger zou worden dan 10 miljoen euro. Het is tot februari 101,1 miljoen geworden, maar de eindafrekening moet nog komen.

* Tot vier keer toe is Almere gewaarschuwd voor onzekere bezoekersaantallen en inkomsten van sponsors, maar tot april 2022 dachten de gemeente en Floriade BV dat dit wel goed zou komen.[/info]

Deze analyse is Deel 1 in een serie van vier verhalen waarin we deze week terugblikken op de Floriade. Deel twee t/m vier volgt de komende dagen.

Alle tijd
We hebben nog alle tijd. En de financiële risico's? Die zijn met de bouw van een nieuwe woonwijk voldoende afgedekt. Almere maakt zich weinig zorgen, als de stad tijdens een feestelijke presentatie in Kasteel Keukenhof op 24 september 2012 de wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade 2022 krijgt toegewezen. De Nederlandse Tuinbouwraad (NTR) is onder de indruk van het plan, dat stedenbouwkundige Winy Maas heeft neergezet voor een expo aan het Weerwater, die na afloop wordt omgetoverd tot de woonwijk Almere Floriade.

Wethouder Adri Duivesteijn is trots en opgewekt: "Je praat over een internationale tuinbouwtentoonstelling waar twee tot drie miljoen mensen komen. Daarmee krijgt Almere iets dat niet alleen voor de bewoners is, maar ook voor heel veel anderen. Als je het goed doet, kan dit leiden tot iets heel bijzonders in het hartje van de stad", zegt Duivesteijn enkele dagen later tegen Omroep Flevoland.

Deze Floriade is volgens hem meer: Almere houdt er iets blijvends aan over, want na de expo komt er een nieuwe woonwijk die wordt gebouwd volgens de Growing Green Cities-principes van duurzaamheid. De huizenverkoop moet garanderen dat de Floriade financieel een succes wordt. Dat moet sowieso lukken, zegt de gemeente, want volgens onderzoeken levert het evenement de stad en regio minstens 500 miljoen euro aan publieke en private investeringen op.

De NTR is er dit keer vroeg bij. Nog tijdens de Floriade 2012 in Venlo krijgt Almere de editie 2022 toegewezen. Almere krijgt negen jaar, tien maanden en vier dagen de tijd om de Floriade 2022 te organiseren. Gewoonlijk krijgt een Floriade zo'n vijf jaar voorbereidingstijd. Dat is krap, maar met een strakke planning goed te doen. Almere krijgt meer tijd, want die is nodig om het winnende plan van Winy Maas uit te werken.

[info]Floriade in moeilijke woorden

Bidbook – het plan waarmee Almere zich in 2012 kandidaat heeft gesteld voor de Floriade.

Businesscase – het plan met alle uitgaven en inkomsten voor de Floriade van de gemeente en de Floriade BV.

Risicoreserve – Een pot geld bij de gemeente voor het geval zich tegenvallers voordoen.

Arboretum – Alle verschillende bomen op het terrein van de Floriade, per soort op naam van A tot Z gerangschikt.[/info]

Vanaf eind 2012 telt de klok af naar de opening, dan nog gepland op 28 april 2022. Binnen en buiten het stadhuis is er werk aan de winkel. Toch maakt Duivesteijn vrijwel direct pas op de plaats. Hij wil eerst een tweede beoordeling (second opinion) van het bidbook. Op basis van dit plan is de gemeenteraad – uitgezonderd PVV en SP – in juni 2012 akkoord gegaan met de kandidaatstelling en heeft de NTR zijn voorkeur voor Almere gebaseerd. Kloppen de aannames wel? Kort voordat Duivesteijn als wethouder stopt, benaderen hij en opvolger Henk Mulder oud-minister Cees Veerman om als verkenner het plan kritisch door te lichten. En om lessen te trekken uit 'Venlo', dat met 9 miljoen euro verlies is geëindigd. De CDA-coryfee, die het idee van een Floriade eigenlijk gedateerd vindt, gaat in mei 2013 aan de slag en komt precies een jaar later met zijn rapport.

[quote:Adri Duivesteijn bij Omroep Flevoland, september 2012:"Almere krijgt iets dat niet alleen voor de bewoners is, maar ook voor heel veel anderen."]

Waarschuwing
Achteraf gezien is Veermans rapport "Floreren in Almere" een eerste waarschuwing voor precies die problemen, waar de Floriade later hard op wordt afgerekend. Hij vindt dat de totale begroting van 77 miljoen te krap is voor het evenement en adviseert Almere: maak daar maar 100 miljoen van, dat was Venlo in 2012 ook al kwijt. Het Almeerse plan leunt volgens Veerman op "onzekerheden en wensdenken" en "onrealistische bezoekersaantallen": het is te afhankelijk van de verwachte twee miljoen betalende bezoekers en inkomsten van sponsors. Die twee miljoen bezoekers zijn trouwens een aanname, gebaseerd op de aantallen mensen die bij Venlo door de poort zijn gegaan. Of dat aantal voor Almere echt haalbaar is, is nooit onderzocht.

Ook de bijdragen van overheden en andere partners vindt Veerman onzeker. Zorg dat je het Rijk, de provincie, gemeente Amsterdam, de NTR en het bedrijfsleven als risicodragende partners aan de Floriade verbindt, adviseert Veerman. "Wat mij opviel was dat als je met partijen sprak, men het plan mooi en prachtig vond. Maar als je dan zei: hoeveel gaat u dan sponsoren, dan moest er eerst worden nagedacht. Dat gold voor de Rabobank, de provincie, het Rijk en ook voor Amsterdam. Iedereen vond het allemaal prachtig, maar men was allemaal aarzelend", zegt Veerman bijna negen jaar later.

Pogingen om meer aandeelhouders te werven voor de op te richten Floriade BV zijn wel degelijk ondernomen, zegt een oud-wethouder: "De provincie gaf al vrij snel aan dat ze dat niet wilde, omdat ze al een paviljoen ging bouwen en men het budget wenste te beperken. In Amsterdam was burgemeester Van der Laan heel positief, zeker toen we voorstelden dat de expo in het buitenland Floriade Amsterdam Almere zou heten. Maar (toenmalig) wethouder Kajsa Ollongren was tegen een rol als aandeelhouder, dus die optie was snel weg."

Almere gaat er dan nog van uit dat het Rijk helpt om de Floriade te organiseren en meebetaalt. Het Rijk draagt uiteindelijk 15 miljoen bij, maar staat niet garant voor financiële risico's. Dat geldt ook voor de provincie, die 10 miljoen bijdraagt. De NTR is slechts licentiehouder van de wereldtuinbouwtentoonstelling. Bij eerdere Floriades droegen de leden van het Productschap Tuinbouw financieel bij, maar het Productschap wordt in 2015 opgeheven. Daarmee valt tweederde van het budget van de NTR aan Almere weg. En de 3 miljoen euro die de NTR wel meebetaalt aan activiteiten, is een sigaar uit eigen doos. Het is precies hetzelfde bedrag dat de gemeente aan de NTR heeft moeten afdragen om het evenement te krijgen.[image:https://www.omroepflevoland.nl/image/xlg/pictures/210626_Atelierweekend_25__5EBA367AFD29D5E5C1258700004F46DF.jpg]Sober
Eind 2014 dringt in het stadhuis het besef door dat Almere álle risico's van de Floriade op het bord krijgt. Geen punt, het college van B en W schat dat de stad niet meer kwijt zal zijn dan de 10 miljoen euro, die Duivesteijn en het bidbook als maximale bijdrage hebben genoemd. Uit voorzorg is er in de begroting van de gemeente 7 miljoen opzijgezet voor onverhoopte tegenvallers.

Het college schrijft in november 2014: "De risico's gekoppeld aan de algehele economische situatie zijn reeds opgenomen in de risicoparagraaf behorende bij de businesscase, waarvoor bij het uitbrengen van het bidbook reeds een financiële voorziening is getroffen. Wij zien thans geen aanleiding om de businesscase van de wereldexpo te verruimen, zoals de verkenner (Veerman) voorstelt." Evenmin verhoogt het college de begroting voor de Floriade tot de 100 miljoen die Veerman heeft geadviseerd, al wordt het bedrag wel opgetrokken van 77 tot 92 miljoen euro.

Op de achtergrond heeft het college wel degelijk twijfels of de risico's juist zijn ingeschat. "De allerbelangrijkste was toen al: hoe maken we dit financieel haalbaar? Die twijfels hebben er altijd ingezeten. De gedachte om (de maximale bijdrage) te houden op 10 miljoen, houden we dat? We hebben heel veel discussie gehad over de bezoekersaantallen, er gingen allerlei getallen heen en weer tussen de 1,5 en 3 miljoen", aldus een ex-wethouder.

[quote:Een oud-wethouder van Almere - gesprek 2022:"Hoe maken we dit financieel haalbaar?"]

Extra geld is er trouwens niet en in de gemeenteraad ontbreekt steun voor meer geld. Uit noodzaak geboren, kiest het college dan ook voor "een behoudende aanpak", op het stadhuis bekend als het 'cascomodel'. "We vreesden toen echt dat de Floriade niet meer zou worden dan een expo met alleen tenten", zegt toenmalig VVD-wethouder Mark Pol. Voor extra's als permanente gebouwen, die na de tentoonstelling kunnen worden gebruikt als woningen, moet geld van sponsors of investeerders worden gezocht. Dit scenario heet binnen het stadhuis de 'kansenstrategie'. Volgens zijn oud-collega, die niet bij naam genoemd wil worden, was die niet onrealistisch: "Toen speelde de gedachte om naast landen vanuit de Growing Green Cities-gedachte ook steden te benaderen als Londen, New York en Parijs. Er heerste optimisme over de kans om de inzendingen binnen te halen."

Die opzet mislukt: steden komen niet, want aan een Floriade mogen alleen landen deelnemen, permanente gebouwen voor gebruik als paviljoens tijdens de expo evenmin. Ze staan weliswaar in het contract dat de gemeente eind 2018 sluit met vastgoedontwikkelaar Amvest, maar in de loop van 2020 blijken die gebouwen onhaalbaar. Dan blijkt dat de gemeente ook nog eens opdraait voor de tijdelijke inrichting van het Floriadeterrein, waarvan de rekening verdubbelt van 7,2 miljoen tot ruim 15 miljoen.

Van de suggestie dat de gemeente de kosten bewust te laag heeft voorgesteld om zo de gemeenteraad mee te krijgen, wil Mark Pol niets weten: "Het (cascomodel) was het meest realistische scenario, gezien de moeilijke financieel-economische omstandigheden. Almere was volop bezig om verliezen af te boeken op tal van grondprojecten, tot 2017 bij elkaar 300 miljoen euro. Er was gewoon niet meer geld."

Achteraf bezien was het budget voor de terreininrichting te krap becijferd, zo erkent de projectleider bij de gemeente. In een mail uit juni 2021, die bij de stukken zit die Omroep Flevoland en 1Almere hebben opgevraagd via de Wet open overheid (WOO), zegt de ambtenaar: "De keuze voor het cascomodel en het werken aan een plus was geen sinecure, maar voor de kwaliteit van de openbare ruimte en het arboretum is dat goed gelukt. (…) Dat maakt de vraag gerechtvaardigd of in de businesscase voldoende middelen hebben gezeten om de basiskwaliteit neer te zetten die een wereldtuinbouwtentoonstelling nodig heeft. Achteraf is die vraag te beantwoorden met 'nee'."

Te laat begonnen
Inmiddels heeft de klok doorgetikt. 2022 leek zo ver weg, maar terugkijkend op die eerste jaren zeggen sommigen nu: we zijn te laat begonnen. "Veerman heeft best een mooi rapport geschreven, maar we lieten een ander een jaar lang nadenken en zaten te wachten", oordeelt oud-wethouder Mark Pol. Het was beter geweest direct de organisatie van het project op orde te brengen. Een collega oordeelt: het uitwerken van het Masterplan 2015 (het echte startpunt van het project) vergde nu eenmaal tijd en véél discussie over risico's. Een derde stelt: "De focus lag op het winnen van de Floriade, daarna was het gevoel dat er nog tien jaar was om het in orde te maken. Na de euforie van 2012 heeft het te lang geduurd voordat de gemeentelijke organisatie het project oppakte."

[Quote:Een oud-wethouder van Almere – gesprek 2022:"De focus lag op het winnen van de Floriade, daarna was het gevoel dat er nog tien jaar was om het in orde te maken."]

Na 'Veerman' duurt het twee jaar voordat de Floriade BV is opgericht om het project uit te voeren. Binnen het stadhuis krijgt de projectleider van het gemeentelijk team de neuzen nauwelijks dezelfde kant op. De Dienst Stedelijke Ontwikkeling (DSO) is zwaar onderbezet, mist mensen met de juiste competenties, heeft al vier directeuren zien komen en gaan, haalt de eigen planning niet en loopt achter de feiten aan. "Het project moet duidelijk nog 'op stoom komen", oordeelt adviesbureau AT Osborne in oktober 2016 in een zeer kritische analyse over de gemeentelijke organisatie.

Er is ook zeker vier jaar verloren met wat sommigen aanduiden als een ontwerpfout. Het idee van stedenbouwkundige Winy Maas om jachthaven Haddock en een deel van camping Waterhout tijdens de expo op hun plek te laten, blijkt in 2016 niet uitvoerbaar. Een duikschool en restaurant zijn snel uitgekocht, maar pas in juli 2017 ligt er een akkoord over de camping. Onderhandelingen verlopen moeizaam en de gemeente maakt ook nog eens procedurefouten, die wethouder Tjeerd Herrema worden aangerekend. De uitkoop van Haddock belandt zelfs bij de rechter, maar komt in november 2018 rond. De gemeente houdt het uitkoopbedrag nog steeds geheim, maar het moet om 4 tot 6 miljoen euro gaan.

"We zijn veel te laat begonnen met de onteigeningsprocedures, we hadden die tegelijk moeten opstarten toen we de eerste gesprekken begonnen. Maar voor ons was dit nieuw, we hadden nog nooit onteigend", zegt oud-wethouder Mark Pol. "De combinatie van camping en Floriade was gewoon te idealistisch gedacht. Dat kun je als ontwerper bedenken, maar in de praktijk ging dat gewoon niet. Dat hebben we te laat ingezien", aldus zijn ex-collega.

Het is november 2017, vier jaar en vijf maanden voordat de Floriade open moet gaan, als de eerste rode beuk voor het arboretum (de bomenbibliotheek) de grond in gaat. De aanleg van het expoterrein moet dan nog gebeuren. Het jaar 2017 markeert een kantelpunt op het stadhuis, stelt Mark Pol: "Ik herinner mij dat ergens vroeg in 2017, en dat was echt wel een stap, in het college werd gezegd: vanaf nu is de Floriade onze topprioriteit. Elke week stond het op de agenda. Het was minstens zo belangrijk als het Sociaal Domein (zorg en jeugdzorg – red), waar we na 2015 volop mee bezig waren."

Niet dat het project daarna op rolletjes loopt. Integendeel, er volgen nog vele problemen. Nadat eind 2018 Amvest en Dura Vermeer zijn aangetrokken als partners die delen in de financiële risico's om het expoterrein en de latere woonwijk te ontwikkelen, ontstaan al snel heftige discussies over de permanente gebouwen die tijdens de expo als landenpaviljoens kunnen worden gebruikt. Uiteindelijk laat de BV ze zelf bouwen, maar niet voordat in juni 2020 in de gemeenteraad eerst de vraag is gesteld of de Floriade in coronatijd wel kan doorgaan. Die crisis gooit tijdens de opbouwfase de hele planning in de war. Waar het terrein in september 2021 klaar had moeten zijn, worden op de ochtend dat de Koning de Floriade op 13 april 2022 komt openen de grasmatten nog uitgerold. Pas half mei is het terrein echt klaar.

Financiële risico's
Terug naar de financiële risico's. We weten nu dat de Floriade de gemeente Almere tot eind oktober vorig jaar bijna 100 miljoen euro heeft gekost, tien keer meer dan de 10 miljoen die Duivesteijn in 2012 noemde. Voor een groot deel is dit te wijten aan tegenvallende bezoekersaantallen, achterblijvende sponsorinkomsten en hogere kosten voor de organisatie en terreininrichting. Risico's, die zich niet pas in 2022 aandienden, maar al veel eerder.

Het roept de vraag op hoe de gemeente Almere de risico's heeft ingeschat. Bureau AT Osborne vindt al in 2012 bij een analyse van het bidbook dat de gemeente de risico's onvoldoende scherp in beeld brengt. Het college vindt ze wel meevallen: 10 miljoen. "We merken op dat financiële consequenties gunstiger zullen worden door andere bijdragen van overheden (bijvoorbeeld Rijk, Metropool Regio Amsterdam en Europa) en meevallende opbrengsten en kosten, bijvoorbeeld bezoekersaantallen, sponsoropbrengsten en aanbestedingsvoordelen", schrijft het college in juni 2012, dus nog voordat Almere de Floriade wint. Die inkomsten blijven onzeker en dus komt AT Osborne eind 2014 met dezelfde waarschuwing.

Voor achterblijvende bezoekersaantallen en sponsorinkomsten - de hoofdredenen van het forse tekort in 2022 – is keer op keer gewaarschuwd. In 2014 door Veerman, in 2015 door accountantskantoor PricewaterhouseCoopers (PwC) en in 2016 door het Nederlands Adviesbureau Risicomanagement (NARIS). NARIS stelt: "In het ergste geval komen er 20 procent minder bezoekers. Dat zou beduidend lager zijn dan de bezoekersaantallen van de voorgaande edities. Hiervoor is een bedrag opgenomen van 12.4 miljoen euro." Over sponsorinkomsten zegt het bureau: "Sponsoring in de vorm van grote financiële bijdragen loopt steeds verder terug. De kans bestaat dat de sponsoring onvoldoende van de grond komt, waardoor de ingerekende sponsorbijdrage niet geheel wordt behaald."[image:https://www.omroepflevoland.nl/image/xlg/pictures/200604_FloriadeDroneJuni_3_CEEF584B03D51E97C125857D00548ADA.jpg:Floriadeterrein in aanbouw in 2020]Rabobank haakt af
Dat blijkt in januari 2021, als de Rabobank besluit om geen hoofdsponsor te worden. De bank had haar 'missie' tijdens de Floriade willen uitdragen in nauwe samenwerking met vijf partners, maar die zijn niet te vinden. Waar de Rabobank de Floriade Venlo nog voor 5 miljoen sponsorde, wil men nu niet langer slechts geldschieter zijn. De bank haakt af.

Het besluit komt voor de Floriade BV als een volkomen verrassing. Plots valt driekwart van het sponsorbudget weg. Volgens de BV hebben "de initiatiefnemers van de Floriade" verzuimd harde afspraken met de bank te maken. "De schade die door het afhaken van de Rabobank is ontstaan is groter dan alleen het bedrag waar op gerekend werd. Rabobank als hoofdsponsor zou andere belangrijke sponsors meetrekken. Dit belangrijke effect van 'zwaan kleef aan' in sponsorland wordt niet gerealiseerd", schrijft de BV in mei 2021 in een mail aan de gemeente.

Annemarie Jorritsma, eerst als burgemeester en later als Commissaris-Generaal van de Floriade, en burgemeester Franc Weerwind doen hun best, maar ze trekken sponsors niet over de streep. Het college heeft onvoldoende netwerk gehad om bedrijven te overtuigen, oordeelt een voormalig Floriade-directeur. Omgekeerd klinkt op het stadhuis het verwijt dat de BV contracten niet rond heeft gekregen.

De Floriade Business Club (FBC) van lokale ondernemers is volgens boegbeeld Bert Gijsberts op een bepaald moment bijna rond met twee grote Almeerse bedrijven, Yanmar en Yakult. Maar ze haken af, omdat ze net als de Rabobank meer willen dan alleen sponsoring. "Positieve reacties liepen bijna allemaal dood op gebrek aan enthousiasme bij de directie van de Floriade BV of de gemeente. Met de mond hebben ze steun beleden, maar bij serieuze plannen ontstonden bureaucratische muren", zegt Gijsberts.

"Sponsoren is niet alleen geld vragen, het is binding organiseren. Met Yanmar waren we heel ver, maar het idee van de BV was: 'we gaan geld vragen'. Je moet geen geld vragen, je moet wat bieden, dan krijg je wat. De opzet om het bedrijfsleven bij de Floriade te betrekken is gewoon vastgelopen in niet begrijpen van hoe je partijen aan elkaar en aan zo'n event moet binden. Het enthousiasme is vanaf 2014 geleidelijk naar de bliksem geholpen", aldus Gijsberts, die ook nauw bij 'Venlo' betrokken was.

De jaren daarna doen de aanhoudende negatieve publiciteit en corona sponsors afschrikken. Van de beoogde 10 miljoen euro aan sponsorgelden komt uiteindelijk nog geen miljoen binnen. De Floriade Business Club haalt in Almere slechts ruim twee ton in plaats van de gehoopte één miljoen. De BV stelt begin 2022: "De sponsormarkt blijft koud. Partners willen wel geassocieerd worden met Floriade, maar geen financiële bijdrage leveren."

Monte Carlo
In 2015 vindt ook accountant PricewaterhouseCoopers (PwC) dat de gemeente de risico's onvoldoende in beeld heeft: "Het geheel van kansen en risico's is op dit moment onvolledig weergegeven." Opvallend: wethouder Herrema vindt na zijn aantreden hetzelfde. Er zit weliswaar 7 miljoen euro in de stroppenpot, maar PwC vindt dat het college de risico's beter moet onderbouwen: "Meer onderzoek naar de individuele risicoposten in combinatie met meer diepgaande overkoepelende analyses (bijvoorbeeld Monte Carlo simulaties) zou het inzicht in de risico's rond de Floriade 2022 kunnen vergroten."

Monte Carlo simulaties: het is een veelbeproefde methode, waarbij talloze keren de kans wordt berekend dat zich een bepaald risico voordoet. De naam verwijst naar het beroemde casino in Monte Carlo, waar je zo maar van miljonair een arme luis kunt worden als een gokje verkeerd uitpakt. Het college neemt zich het advies ter harte: in 2016 vindt 'Monte Carlo' zijn weg naar het Weerwater, als bureau NARIS wordt ingeschakeld om zeventien risico's van de Floriade 100.000 keer door te rekenen. Conclusie: de 7 miljoen euro in de stroppenpot (officieel: risicoreserve) dekt slechts 14 procent van alle risico's. "We moeten concluderen dat het bedrag dat op dit moment gereserveerd is voor het opvangen van de risico's aan de lage kant is", zegt NARIS in december 2016.

Vanaf dat moment laat de gemeente bijna jaarlijks een 'Monte Carlo'-analyse los op de Floriade-risico's. Je ziet het terug in elke begroting en jaarrekening. In 2018 is er genoeg opzij gezet om 60 procent van de mogelijke risico's te dekken, maar niet alles wordt als een echt risico gezien.

Wat zeggen die analyses? Worden de risico's voor de gemeente en Floriade er kleiner door? Nee, integendeel: hoe dichter de opening van de Floriade nadert, hoe meer het college met Floriade-wethouder Jan Hoek (GroenLinks) en collega financiën Julius Lindenbergh (VVD) voor risico's opzij zetten. Van 7 miljoen in 2015 groeit de stroppenpot met hun instemming tot 26,6 miljoen euro in 2021, de hoogste stand. Steeds meer wordt naar de stroppenpot geschoven, ook als die er eigenlijk niet voor is bedoeld. Zoals voor personeelskosten, die onvoldoende zijn gedekt. De Floriade BV ziet ondanks het constante geldtekort zelf ook nog kans om een eigen reserve van bijna 3 miljoen aan te leggen, om te voorkomen dat, zoals directeur Hans Bakker stelt in een email, "we bij tegenvallers meteen 'aan de zuurstof van de gemeente liggen."

Wat opvalt: waar aan de ene kant risico's steeds groter worden ingeschat, gaan gemeente en BV er tot het voorjaar van 2022 onverminderd van uit dat kaartverkoop 42 miljoen euro en sponsoring 10 miljoen opbrengt. Het getuigt van optimisme, dat volkomen in strijd is met de steeds verder oplopende risico's.

Dat de gemeente de stroppenpot zo hoog laat oplopen, verrast Paul Hofstra. Als voormalig lid van de Rekenkamer Rotterdam en tegenwoordig financieel expert van Vanberkel Professionals volgt hij de Floriade nauwlettend. "Naar mate een project naar zijn eind loopt, zijn risico's geen risico's meer maar worden feiten. De kans dat een risico optreedt is dan bijna 100 procent. Daar moet je dan een voorziening voor treffen, maar dat kost binnen de begroting keihard geld. Daar moet de accountant voor hebben gewaarschuwd." Inderdaad waarschuwt Deloitte de gemeente eind 2021 om "blijvende aandacht voor de in de risicoreservering opgenomen posten."

[quote:Financieel expert Paul Hofstra – gesprek 2022:"Naarmate een project naar zijn eind loopt, zijn risico's geen risico's meer maar worden het feiten."]

Risico's worden harde werkelijkheid
Dan gaat het fout. Begin 2022 zijn de risico's niet langer theorie, maar worden harde werkelijkheid. In januari moet er geld bij voor een horecagebouw, in februari voor tegenvallende sponsorinkomsten en in juni/juli om tekorten te dekken voor achterblijvende bezoekersaantallen. De BV staat op omvallen en directeur Hans Bakker slaakt in diverse emails aan de gemeente noodkreten om toch vooral onmiddellijk extra geld over te maken, want de kas is leeg.

Zonder nieuwe leningen dreigt de tentoonstelling zelfs per juli de poorten te moeten sluiten, maar het "scenario stoppen" wil waarnemend burgemeester Ank Bijleveld niet zo benoemd hebben in een raadsvoorstel, zo schrijft zij in juni: "We hebben verkend." Ambtenaren reageren onderling via WhatsApp verbijsterd over hoe Bijleveld de zorgelijke situatie stil wil houden: "Ze wil eigenlijk niet naar de raad en dit zo lang mogelijk onder het tapijt vegen", appt een ambtenaar op 3 juni aan een collega. Die antwoordt: "Dit wordt een bloedbad als dit uitkomt. Hopelijk komt Ank bij zinnen", blijkt uit de berichten, die na verzoek van Omroep Flevoland en 1Almere zijn vrijgegeven.

[quote:App-bericht ambtenaar gemeente Almere aan collega - juni 2022:"Dit wordt een bloedbad als dit uitkomt. Hopelijk komt Ank bij zinnen."]

Het "scenario stoppen" is wel degelijk serieus onderzocht: advocatenkantoor Dirkzwager brengt diezelfde maand in beeld wat de financiële en juridische risico's zijn, als de gemeente de Floriade BV niet verder steunt. De conclusie: "In haar rol als financier is de gemeente waarschijnlijk niet tot aanvullende financiering gehouden. Terugbetaling van reeds verstrekte leningen is ook als de Floriade wel doorgaat niet meer aan de orde." Wel riskeert de gemeente subsidies aan Rijk en provincie te moeten terugbetalen.

In juni 2022 staat de gemeente met de rug tegen de muur. Ze kan niet anders dan de forse tegenvallers en verliezen te slikken, die de Floriade tot dan toe heeft opgeleverd. Alle risico's die tot dan toe nog theoretische risico's waren en waarvoor in de stroppenpot geld apart stond, doen zich voor. De pot wordt leeg getrokken. De accountant sommeert dat in de gemeente in de jaarrekening over 2021 42 miljoen euro aan kosten afboekt. Plus 43 miljoen aan leningen, waarvan zeker is dat de BV die niet kan terugbetalen. Omdat hetzelfde dreigt met bijna 30 miljoen aan overige leningen, zet de gemeente dat geld alvast opzij.

Wethouder met vochtige ogen
Het verlies doet wethouder Julius Lindenbergh pijn, zegt hij in juni met vochtige ogen voor de camera van Omroep Flevoland. Een paar dagen later vindt het college dat het niet anders kan dan aftreden, al keren de meeste wethouders (inclusief Lindenbergh) kort daarna op een andere post weer terug.

Lindenberghs opvolger op Financiën, Kees Ahles (Leefbaar Almere), meldt in oktober dat de Floriade de gemeente tot dan toe 98,6 miljoen euro heeft gekost. Daar blijft het niet bij. Eind januari 2023 meldt Ahles dat de BV ook de resterende leningen niet kan terugbetalen. Totaal 78,5 miljoen aan leningen plus rente wordt afgeschreven en is weg. Het brengt de rekening van de Floriade voor Almere vooralsnog op 101,1 miljoen euro. Het Rijk (15 miljoen), de provincie (10 miljoen), en sponsors (1,1 miljoen), en de bezoekers betaalden de rest. Circa 30 miljoen aan kosten voor de toekomstige woonwijk Hortus zitten hier niet bij.[image:https://script.omroepflevoland.nl/docs/ANP-419799235-1681215055.jpg:Mondkapjes tijdens de Floriade Preview:ANP]Floriade BV wijt verlies aan corona
Volgens de Floriade BV is er één hoofdreden waarom het evenement financieel is mislukt: het veranderde gedrag van de bezoeker na de coronacrisis. Hierdoor hebben niet twee miljoen maar 693.722 mensen de expo bezocht. Directeur Hans Bakker verwijst keer op keer naar het onderzoek, dat hij in mei - nog geen maand na de opening – heeft laten doen om te verklaren waarom de bezoekersaantallen dan al 60 procent achter blijven.

Bureau Motivaction concludeert dat na de coronacrisis de voorkeur van mensen ligt bij uitjes met familie en vrienden en minder bij attracties. Ook concludeert het bureau: "Het lijkt erop dat men als eerste een bekende dagattractie wil bezoeken. Een meerderheid van de Nederlanders staat wel open voor het bezoeken van nieuwe dagattracties." Het rapport geeft aan dat dit argument bij 37 procent van de ondervraagden zeker meespeelt en voor 41 procent van "enige invloed" is. Opvallend is dan ook dat Bakker deze conclusie veel stelliger verwoordt dan Motivaction, als hij opschrijft dat "nieuwe attractieparken als laatste overwogen werden." Een feit is wel dat waar bezoekers de Floriade mijden, topattracties een prima jaar beleven. De Keukenhof trekt in 2022 1,1 miljoen bezoekers terwijl De Efteling met 5,4 miljoen het hoogste aantal bezoekers ooit verwelkomt.

De manier waarop de BV de conclusies van Motivaction uitlegt komt op financieel expert Paul Hofstra ongeloofwaardig over. "Ik heb het zo vaak gezien: steeds is er bij dit soort projecten vooraf sprake van een enorm optimisme rond de cijfers. En dan is er ineens een strop die groter is dan gedacht en is men verrast. De effecten van corona hadden vooraf veel beter moeten worden onderzocht."

Toch wegen de conclusies van Motivaction zwaar op het stadhuis en vormen ze de onderbouwing voor het collegebesluit om in juni en juli opnieuw miljoenen aan de Floriade te geven. En om te redden wat er te redden valt, want eerder stoppen is duurder dan doorgaan tot oktober en bevat een aanzienlijk risico op schadeclaims van derden.

[quote:Floriade-verkenner Cees Veerman – gesprek 2022:"We hebben de risico's duidelijk benoemd."]

Onderschatting van de risico's
Heeft de gemeente de Floriade onderschat? Niet op elk gebied, maar in de eerste jaren is er tijd verspild. Pas vanaf 2017 kwam de boel op stoom na eerdere fikse problemen in de uitvoering, zoals bij de uitkoop van de camping en jachthaven. Maar er dienden zich snel nieuwe problemen aan, zoals met Amvest en Dura Vermeer. En inderdaad óók de coronacrisis, die de doorgang bijna onmogelijk maakte.

Toch is het opvallend hoe de gemeente en BV, ondanks al hun risicoanalyses, zich tot begin 2022 zijn blijven blindstaren op gunstige bezoekersaantallen en sponsorinkomsten, die vóór de coronacrisis al jaren met zorg werden aanschouwd. Daar zit een forse onderschatting van de risico's, wetende dat Almere alleen aan de lat stond. In de eigen eindrapportage van december 2022 zegt de BV het zelf: "In hoeverre met dit concept (van de Floriade) twee miljoen bezoekers behaald konden worden, was niet gemotiveerd." Na het begin van de pandemie is "het zicht op het realiteitsgehalte en de relevante parameters die van invloed zijn op bezoekersaantal, verloren." Je kunt zeggen dat dit gebrek aan inzicht de BV en gemeente valt aan te rekenen.

Dat de Floriade de Almeerders meer zou kosten dan 10 miljoen euro, daarover bestaat weinig twijfel. "Het is een fout geweest van Duivesteijn om een bedrag te noemen waarvan iedereen wist: dit kan niet", oordeelt oud BV-directeur Pieter Cloo. Een oud-wethouder nuanceert: "De gedachte was: het zou kunnen dat de stad meer dan 10 miljoen kwijt is, maar aan de bedragen die nu worden genoemd werd toen echt niet gedacht. Maar je zult zien dat over 10 jaar, als de gebiedsontwikkeling (van de woonwijk) heeft plaatsgevonden, men er dan positief op terugkijkt."

Al staan er volgens sommigen verkeerde aannames in zijn rapport, Cees Veerman had het in 2014 op veel punten bij het rechte eind. Had Almere beter moeten luisteren naar de oud-minister? Vanaf zijn trekker op een aardappelveld, ergens in Nederland, antwoordt Veerman: "Wij hebben de voor en tegens van de Floriade uiteengezet, de kritische factoren die van belang zijn om het project in te schatten. Maar wij kwamen niet met de conclusie om er vooral niet aan te beginnen. Want die vraag is ons niet voorgelegd. Maar we hebben de risico's duidelijk benoemd."

[info]Verantwoording:
Omroep Flevoland en 1Almere hebben het afgelopen jaar onderzoek gedaan naar de Floriade, met steun van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. We raadpleegden openbare documenten en stukken die via de Wet open overheid zijn opgevraagd. We spraken met een groot aantal betrokkenen, van wie een aantal niet bij naam wil worden genoemd. De in maart overleden Adri Duivesteijn wilde vorig jaar juni niet meewerken.[/info]

Weer of geen weer, het tulpen plukken is weer begonnen in de provincie. In de Tulpenpluktuin in Biddinghuizen liep het woensdag vanwege het regenachtige weer nog niet storm.

Hoewel op veel plekken de tulpen nog uit de knop moeten komen, zijn er bij Kim Cuelenaere aan de Bremerbergweg Biddinghuizen ruim dertigduizend te zien. "We hebben hier tweehonderdvijftig verschillende soorten tulpen," zegt Cuelenaere. Dit voorjaar hebben ze voor de eerste keer een prachtig veld vol tulpen aangelegd met verschillende kleuren. [image:https://www.omroepflevoland.nl/image/xlg/pictures/230412tulpenpluktuin61_0DFEA5A07BDB3620C125898F004B885B.jpg]Kims' vader bracht haar op het idee nadat ze vorig jaar meededen aan de Tulpenroute. Cuelenaere: "Toen hadden we alleen friet van onze eigen aardappels maar mij vader zei: mensen willen toch tulpen. En dus zijn we dit jaar begonnen met de tulpenpluktuin."

Dat er vanwege de regen, weinig mensen kwamen op de eerste dag van de plukdag, vindt Cuelenaere niet erg. "Voor de tulpen is het best wel goed dat ze heel veel water krijgen. Het wordt vanzelf wel weer een keer mooi weer."[image:https://www.omroepflevoland.nl/image/xlg/pictures/230412tulpenpluktuin23_9AFF2E0A624857A5C125898F0044F705.jpg][image:https://www.omroepflevoland.nl/image/xlg/pictures/230412tulpenpluktuin15_576D6D9D53AFDF1DC125898F0044E9D8.jpg]

Het aantal Flevolandse bedrijven dat failliet gaat, is licht toegenomen. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In de laatste drie maanden van vorig jaar gingen achttien bedrijven bankroet, dat liep deze winter op naar 23 ondernemingen. Daarmee ligt het aantal faillissementen bijna op het niveau van voor corona.

Het CBS ziet het aantal faillissementen in Flevoland sinds midden vorig jaar oplopen. In het voorjaar gingen nog twaalf bedrijven failliet, dat liep in de zomermaanden van 2022 op naar vijftien. In coronajaren 2020 en 2021 was het aantal nieuwe faillissementen nog aanzienlijk gedaald.

Landelijk gezien neemt het aantal faillissementen ook licht toe. Deze toename is wel lager dan voor corona, zegt het CBS. Dat komt omdat veel bedrijven gebruik konden maken van coronasteun. Inmiddels hebben ondernemingen te maken met de hoge energieprijzen en inflatie maar ook daar is steun voor uitgetrokken.

Mogelijk neemt het aantal faillissementen dit jaar nog verder toe, zegt het CBS. Het bureau zegt zich daarvoor te baseren op een rapport van kredietverzekeraar Atradius.

[localfocus:https://localfocuswidgets.net/64369bc21b3ae]

Tussen Lelystad Centrum en Leiden Centraal rijden woensdag minder intercity's. Dat komt door een wisselstoring, meldt de NS.

Wie vanuit Almere of Lelystad de intercity naar de Randstad wil nemen heeft last van de storing. Elk uur vervallen twee van de vier sneltreinen richting het westen. Reizigers moeten rekening houden met een kwartier extra reistijd.

Het probleem moet woensdagavond rond 22.00 uur zijn verholpen, aldus de NS.

De 19-jarige Almeerder die op 3 november vorig jaar Jiar Kakesouri zou hebben doodgeschoten, wordt niet vervolgd voor drugs, medicijn- en wapenhandel. Volgens de officier van justitie zijn er wel sterke vermoedens dat de verdachte zich daar schuldig aan heeft gemaakt. Maar het onderzoek ernaar zou de zaak rond de fatale schietpartij in de Almeerse wijk Tussen de Vaarten te veel vertragen. Daarom wordt hij daar niet voor aangeklaagd.

De verdenking van handel in drugs, medicijnen en wapens kwam naar voren in berichtjes op de mobiele telefoon van de jongen, zo bleek woensdag tijdens een voorbereidende rechtszitting in Lelystad.

Hij kreeg er hier nog wel een nieuwe aanklacht voor verboden wapenbezit bij, naast de moord en het bezit van een pistool waar hij al van beschuldigd werd. In dit geval gaat het om twee gaspistolen. En hij zou hebben geprobeerd om een gaspistool om te bouwen tot een echt vuurwapen.

Verdachte moet verplicht verschijnen op volgende zitting
De verdachte verscheen woensdag opnieuw niet in de rechtszaal, tot grote onvrede van de nabestaanden van Kakesouri. Zij zijn bang dat de eerste confrontatie met hem nu samenvalt met de inhoudelijke behandeling van de zaak op 4 en 5 juli. "Zeer teleurstellend. Tenenkrommend zelfs", zei hun advocaat. "Dit vraagt straks heel veel van hun emoties."

De raadsman van de verdachte zei dat te respecteren. "Maar het einddossier is nog niet klaar, dus het had niet zoveel zin voor hem om hiernaartoe te komen. Dat is op mijn advies geweest", legde hij uit.

De rechtbank wil graag zeker weten dat de Almeerder op zijn rechtszitting komt, in juli. Die gaf daarom een officieel 'bevel persoonlijke verschijning' af, waardoor de jongen verplicht wordt om plaats te nemen in het beklaagdenbankje. Doet hij dat niet, dan wordt hij waarschijnlijk door de politie opgehaald uit zijn cel. "Maar ik verwacht niet dat dat nodig is", zei zijn advocaat.[image:https://www.omroepflevoland.nl/image/xlg/pictures/221104_Schiet02_DBFA0816C1E33C23C12588EF00829F5B.jpg]Cameratoezicht
De moord op de 25-jarige Kakesouri vond eind vorig jaar plaats in de Almeerse wijk Tussen de Vaarten. De politie trof hem toen zwaargewond aan in de Hildo Kropstraat. Het slachtoffer, dat toen nog aanspreekbaar was, werd naar het ziekenhuis gebracht en overleed later alsnog. Volgens de officier was hij door het hoofd geschoten. Een week na de schietpartij werd de 19-jarige verdachte aangehouden.

Naar aanleiding van deze schietpartij en twee andere schietincidenten werden er door de gemeente op twee locaties bewakingscamera's geplaatst. Ook sprak waarnemend burgemeester Ank Bijleveld de wens uit voor meer agenten in Almere. De zaak werd bovendien behandeld in Opsporing Verzocht.

De Biddingringweg bij Dronten staat in de top tien van onveilige weggedeelten op N-wegen tussen 2017 en 2021. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het gaat om het weggedeelte tussen de Dronterweg en de Elburgerweg. Daar waren de afgelopen jaren relatief vaak ongelukken. Ook is de kans op een ongeval groot.

Het ministerie liet onderzoek doen naar ongelukken op N-wegen. Ook weggedeelten werden bekeken waarbij het deel van de Biddingringweg onder meer opviel. Bij ongelukken tussen 2017 en 2021 vielen drie gewonden. Eén keer was er een dodelijk slachtoffer. Daardoor voldoet de Biddingringweg niet aan de gestelde eisen voor de verkeersveiligheid, zo luidt de conclusie.

Geen ongelukken meer na aanleg van rotonde
Op het weggedeelte tussen de Dronterweg en Elburgerweg waren de afgelopen jaren meerdere ongelukken. Zo belandde een auto op de kop, was er een aanrijding met een scootmobiel en een ongeluk met een motor. Vier jaar geleden kwam een 87-jarige vrouw om bij een dodelijk ongeval. Na een ongeluk met een fietser werd gepleit voor een fietstunnel. Uiteindelijk werd vorig jaar besloten om een nieuwe rotonde aan te leggen op de kruising met de Dronterweg.

Na de aanleg van de rotonde zijn er geen ongelukken meer gebeurd tussen de Dronterweg en Elburgerweg. Wel volgden vijf ongevallen op de Biddingringweg bij Biddinghuizen. Eén van deze ongelukken was dodelijk.

Het was de bedoeling om de conclusies van het onderzoek naar de N-wegen op te nemen in het zogenoemde Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT). Het advies aan de Tweede Kamer is om dat niet te doen. Dat komt omdat er meerdere lijstjes met onveilige N-wegen zijn ontstaan. Zo is er een totaaloverzicht en een overzicht van weggedeelten. Daarom is het advies om het onderzoek te gebruiken voor het verbeteren van beleid.

Een Almeerder van 45 is veroordeeld tot vijf maanden cel voor de grootschalige productie van en handel in LSD. De drug waar mensen van gaan hallucineren, werd verkocht via internet en in de vorm van zegels via de post verstuurd. De Almeerder moet ook een taakstraf van 240 uur uitvoeren. Verder moet hij 187.000 euro aan crimineel geld dat hij met de LSD-handel verdiende, terugbetalen aan de staat.

Een tweede Almeerder die bij de zaak betrokken was, kreeg vier maanden cel opgelegd. Verder moet hij een taakstraf van 180 uur uitvoeren en 50.000 euro crimineel geld terugbetalen. Deze 35-jarige man kocht een partij LSD-zegels in en werd ook veroordeeld voor het runnen van drie wietplantages in Lelystad, Emmeloord en Spijkenisse.

In de zaak werden nog vier anderen veroordeeld. Zij kregen celstraffen variërend van 47 dagen tot 42 maanden opgelegd. Twee mannen uit Amsterdam en Mijdrecht, die als hoofddaders in de zaak werden beschouwd, moeten bovendien bedragen van 686.000 en 205.000 euro terugbetalen.

Lage straffen door afspraken met OM
Hoewel de rechtbank het bewezen acht dat drie van de verdachten een criminele organisatie runden, zijn er relatief lage celstraffen opgelegd. Dit komt doordat het Openbaar Ministerie met vijf verdachten afspraken over het proces heeft gemaakt. Het voordeel van zulke afspraken is dat zaken sneller kunnen worden afgerond en straffen sneller worden opgelegd. De rechter moet daarmee wel akkoord gaan.

In het onderzoek werden meer dan 400.000 zogeheten LSD-zegels in beslag genomen in Almere, Amsterdam, Mijdrecht, Purmerend en het Noord-Hollandse Ursum. Ook werden horloges, een Audi en veel contant geld in beslag genomen.

De verdachten kwamen in mei 2021 in beeld. Om bewijs te verzamelen, heeft de politie onder andere telefoons afgetapt, werd er afluisterapparatuur in de auto van één van de verdachten geplaatst, zijn er postpakketten onderschept en zijn er twee aankopen gedaan. Ook zijn chatgesprekken ontcijferd die de verdachten verstuurden via de versleutelde berichtendienst EncroChat. Uiteindelijk volgde vorig jaar maart een inval in de woningen en panden van de verdachten.

Bij regeringspartij CDA in de Tweede Kamer bestaat op dit moment geen steun voor de opening van Lelystad Airport voor groot vliegverkeer. Pas als er sprake is van een flinke verduurzaming van de luchtvaart, kan over opening worden gesproken. Maar dat is niet op afzienbare termijn aan de orde.

Dat zei Tweede Kamerlid Harmen Krul dinsdagavond tijdens een commissievergadering over luchtvaart. Binnen de coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie is alleen de VVD nu nog voor onvoorwaardelijke opening van Lelystad Airport.

Het CDA werd naar haar standpunt over Lelystad gevraagd door de PvdA. Die wees er op dat het CDA nu ook vindt dat meerdere sectoren hun bijdrage moeten leveren aan een oplossing van het stikstofprobleem. Daarop antwoordde Krul: "Mijn voorganger Van der Molen heeft al eerder aangegeven dat er wat het CDA betreft strenge voorwaarden verbonden moeten worden aan de opening van Lelystad. Het lijkt niet dichtbij dat hieraan wordt voldaan. In de huidige situatie zou ik het onverstandig vinden om Lelystad Airport te openen, gezien de maatschappelijke ontwikkelingen en de ontwikkelingen in de luchtvaart."

Het CDA-Kamerlid denkt dat de luchtvaart op termijn er wel in slaagt om te verduurzamen met elektrische vliegtuigen en toestellen op waterstof. "Als het lukt om deze transitie goed te doorlopen, is de opening van Lelystad wel mogelijk. Maar op dit moment is dat uitermate onverstandig. De voorwaarden zijn in de verste verte niet gehaald, dus wij zijn niet van plan dat standpunt te wijzigen."

Voorwaarden
Minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat herhaalde zijn standpunt dat voor de opening van Lelystad Airport aan twee voorwaarden moet worden voldaan. De ene is dat de luchthaven een geldige natuurvergunning heeft, het tweede is dat er een oplossing komt voor de laagvliegroute bij Lemelerveld. De provincie Overijssel wil dat dalend verkeer naar Lelystad bij Lemelerveld hoger gaat vliegen dan de nu geplande 6.000 voet (1.800 meter). Beide voorwaarden zijn nog niet rond. De natuurvergunning is een zaak van Lelystad Airport zelf, over de vliegroute en de herziening van het luchtruim verwacht de minister in 2024 duidelijkheid. Pas daarna neemt het kabinet besluit.

De Partij voor de Dieren herinnerde de minister dat er nog een derde voorwaarde is: Lelystad Airport mag niet uit zichzelf groeien met nieuw vliegverkeer, maar alleen vluchten overnemen van Schiphol. Volgens Harbers ligt die situatie inmiddels anders: "Waar Lelystad in het verleden bedacht was als overloopluchthaven van Schiphol, zodat Schiphol kon groeien, is nu eerder het omgekeerde aan de hand. Namelijk dat je Lelystad hard nodig hebt om een aantal vakantievluchten van Schiphol te kunnen onderbrengen."

Zakenjets
Lelystad Airport werd in het debat ook genoemd als het ging over zakenjets. Interim-directeur Ruud Sondag van Schiphol stelde vorige week voor om alle zakenjets vanaf 2026 te verbannen van Schiphol, omdat de privévluchten vervuilend zijn. GroenLinks, PvdA, Partij voor de Dieren en D66 zijn blij met het standpunt van Schiphol. Minister Harbers wil hierover met Schiphol in gesprek, want het verbannen van vliegverkeer is volgens internationale verdragen niet zo maar mogelijk.

VVD-Kamerlid Daniël Koerhuis wil dat de minister de regie pakt als het gaat om zakenjets. Hij vindt dat ze een plaats moeten krijgen op regionale luchthavens, waaronder Lelystad Airport. Dat hangt volgens de minister af of het vliegverkeer van zakenjets wel binnen de geluidsregels past. Op Eindhoven Airport en Rotterdam The Hague Airport is die ruimte er niet, maar Lelystad, Groningen Eelde en Maastricht Aken Airport hebben wel plek.

De naamborden van Urker kotters die worden gesloopt, moeten bewaard blijven. Dat wil voormalig visser George Regnerus. Hij maakte zelf achter zijn huis aan de Urkervaart in Emmeloord twee zitbankjes van oude houten naamborden.

Door de saneringsregeling van de overheid worden nu veel kotters bij de scheepssloperij in Kampen vernietigd. Regnerus wil dat de geschiedenis bewaard blijft doordat de namen van de kotters zichtbaar zijn in het straatbeeld. "Ik zou graag zien dat we zorgen dat die kotternaamborden op bepaalde plekken in Urk komen. Dan heb je niet alleen het vissersmonument voor mensen die verdronken zijn. Maar dan is er ook aandacht voor het levenswerk van mensen dat gesloopt wordt. Achter iedere kotternaam zit wel een verhaal."

Jurie en Sjoerd
Zo heeft Regnerus een bankje gemaakt met het houten naambord van een kotter die is vernoemd naar twee neven van hem die in 1941 tijdens de Tweede Wereldoorlog omkwamen door een Duitse zeemijn. "Het naambord doet me heel veel. Ik denk dat het wel 40 jaar oud is."

Inmiddels is het schip gesaneerd en kwam Regnerus, die ook kort op dat schip heeft gevaren, zo'n twaalf jaar geleden in het bezit van het naambordje. Hij maakte nog een tweede bank, ook met namen die een grote rol spelen in zijn familiegeschiedenis.

De oud-visser wil graag samen met andere vrijwilligers en de gemeente Urk een plan te maken om de kotternaamborden van de sloop te redden en te verwerken in zitbankjes in de openbare ruimte.

De fracties van BoerBurgerBeweging en Water, Wonen en Natuur gaan de formatie leiden voor een nieuw college van Dijkgraaf en Heemraden. Dat is dinsdagavond besloten tijdens de Algemene Vergadering van het waterschap.

De partijen wonnen de verkiezingen op 15 maart. Beide partijen behaalden elk zes van de in totaal vijfentwintig zetels. De conclusie van de verkenner die na de verkiezingen werd aangesteld, is dat deze partijen het voortouw zouden moeten nemen. De verkenner stelde ook vast dat de kans groot is dat een bestuursakkoord bij Zuiderzeeland mogelijk is. Dat zijn afspraken voor het beleid de komende vier jaar die door alle partijen gesteund worden.

Uit de gesprekken die de verkenner heeft gevoerd blijkt dat er op hoofdlijnen overeenstemming is over een aantal belangrijke thema's bij het waterschap. Dat zijn waterkwaliteit en zuivering, bodemdaling en financieel beleid. Details zijn niet bekend gemaakt.

De fractievoorzitters Peter Hilgers van BBB en Jo Caris van Water, Wonen en Natuur gaan de formatie voor hun rekening nemen. Op verzoek van BBB wordt oud-wethouder van Lelystad Tjeerd van der Zwan (69) onafhankelijk gespreksleider bij de formatie. De PvdA'er is momenteel burgemeester van Heerenveen en gaat in oktober met pensioen.

[tweet:https://twitter.com/VanEgters/status/1620725550011805697]
Naar verwachting heeft Waterschap Zuiderzeeland voor de zomer een nieuw college.

Erfgoedvereniging Heemschut pleit bij het gemeentebestuur van Noordoostpolder voor behoud van de woningen aan de Rietstraat en de Zeebiesstraat. In een brief aan het college spreekt de vereniging over een 'zeldzaamheidswaarde' en probeert sloop te voorkomen.

De meeste huizen zijn van woningcorporatie Mercatus. Die wil ze slopen en daar nieuwe voor terugplaatsen in dezelfde stijl. De woningen zijn gebouwd in 1943 en voldoen niet meer aan de normen van nu. Volgens bewoners is het er vaak koud en vochtig. Renovatie zou volgens de woningcorporatie duurder zijn dan slopen en nieuwbouw. Heemschut spreekt dat tegen.

"Dit woongebied van Emmeloord, waar de eerste blokken permanente woningen werden gebouwd, heeft een hoge cultuurhistorische waarde", schijft secretaris Van Heemschut Ben te Raa in de brief. Een beschermde status of erkenning hebben de woningen niet. De gemeente kan daarom vrij eenvoudig een sloopvergunning voor de woningen verlenen.

Eerder reageerde de erfgoedvereniging bij Omroep Flevoland al geschokt toen ze hoorden van de sloopplannen. Omdat de gemeente een belangrijke stem heeft in verlenen van een sloopvergunningen richt de verenging zich nu tot het gemeentebestuur. [image:https://www.omroepflevoland.nl/image/xlg/pictures/230309_Rietstraat2_5D510105D03543E8C125896D0082F157.jpg]Intussen zijn de meeste bewoners tijdens informatiebijeenkomsten bijgepraat over de nieuwbouwplannen. Daar werden de plannen positief ontvangen ondanks dat de bewoners de cultuurhistorische waarde van hun woningen er wel van inzien.

Woningcorporatie Mercatus gaf eerder aan dat er komende zomer een sloopvergunning wordt aangevraagd. Rond 2026 zou de afbraak kunnen beginnen. Toch zullen niet alle woningen tegen de vlakte gaan. Tussen de huurwoningen staat ook een aantal koopwoningen. De eigenaren van deze woningen gaven eerder al aan niets in sloop te zien.

Het monument Verloren Parel voor levenloos geboren kinderen moet in de laatste maanden van dit jaar een plek krijgen op de begraafplaats van Zeewolde. Nancy Polderman zit in de werkgroep Verloren Parel en heeft alvast een kijkje genomen op deze voor haar toch al gedenkwaardige plaats.

"Ik ben ook een kindje verloren na een zwangerschap van negentien weken", geeft ze aan. "Maar voor dat soort kindjes was eigenlijk geen plek. Tegenwoordig mogen we ze wel aangeven bij de gemeente, maar je mistte een plekje."

Met de werkgroep Verloren Parel hoopt zij eind van dit jaar een monument te realiseren op de begraafplaats. De Verloren Parel, die ontworpen is door Erik Wallenburg, moet een herdenkingsmonument worden voor ouders van levenloos geboren kinderen. Het werk heeft aan de achterkant een 'brievenbus naar de hemel' waarin mensen een bericht kunnen achterlaten. Tijdens een speciale bijeenkomst wordt de brievenbus geleegd en worden de brieven verbrand, waardoor de rook opstijgt naar de hemel.

[oproep]Dit is nieuws van de Lokale Omroep Zeewolde, gemaakt door Bart Bos. Omroep Flevoland en de Lokale Omroep Zeewolde werken dit jaar nauw samen om meer lokaal nieuws te brengen.[/oproep]

Een 23-jarige Almeerder die wordt verdacht van bankhelpdeskfraude en oplichting mag drie maanden langer worden vastgehouden. Dat heeft de rechtbank in Limburg bepaald.

In de zaak waarvoor de Almeerder werd opgepakt, deden oplichters zich voor als medewerker van een bank en kregen zo toegang tot de computer en bankrekening van slachtoffers. In totaal werden ruim 150 mensen benadeeld. De totale schade zou 1,6 miljoen euro bedragen.

Naast de Almeerder zijn in het onderzoek van de politie nog zeven andere mensen opgepakt. Zij zijn weer op vrije voeten, maar blijven wel verdachte.