Terugblik op de Nationale Dyslexie Conferentie 2018 Lezen Leren is Kansen Creëren! Ruim 1400 professionals uit onderwijs en zorg waren woensdag 21 maart 2018 op de Nationale Dyslexie Conferentie aanwezig om zich te verdiepen in leesproblemen, laaggeletterdheid en dyslexie.
En we maakten er een feestelijke dag van! Het was namelijk de tiende editie van de Nationale Dyslexie Conferentie.
In totaal werden 45 lezingen verzorgd door 40 sprekers. Onderzoeksresultaten en ervaringen uit de praktijk werden met elkaar gedeeld. Niet alleen door sprekers, maar ook door de deelnemers tijdens de geanimeerde pauzes.
De uitgebreide informatiemarkt werd druk bezocht en tussendoor zorgde de Mardi Grass jazzband voor een muzikale noot.
In deze nieuwsbrief leest u een korte impressie van de dag! Leesproblemen, laaggeletterdheid en dyslexie: een integrale aanpak 'Goed onderwijs brengt het beste in mensen naar boven, voorkomt en verkleint achterstanden en helpt talenten zich optimaal te ontwikkelen.' (Bron: regeerakkoord)
De basis begint altijd bij goed onderwijs, ook voor leerlingen met taalproblemen, leesproblemen en dyslexie. Maar met alleen goed leesonderwijs zijn we er niet, de daarop aansluitende preventieve, curatieve en compenserende interventies zijn onmisbaar om talent maximaal te stimuleren en frustraties te voorkomen.
De Nationale Dyslexie Conferentie werd dit jaar geopend met een inspirerende film over de intergrale aanpak leesproblemen, laaggeletterdheid en dyslexie. Hier kunt u de film (nog eens) bekijken.
De actualiteit en diversiteit van de lezingen maakten goed zichtbaar dat het zorglandschap rondom dyslexie volop aan het verschuiven is.
1). Van een curatieve benadering naar een preventieve aanpak. Waar de focus jarenlang heeft gelegen op het begeleiden van leerlingen met een hardnekkige achterstand, wordt er nu veel meer gekeken naar mogelijkheden om onnodige leesachterstanden te voorkomen. Dit kwam o.a. naar voren in de gezamenlijke lezing van Swanet Woldhuis (Balans) en Evelien Krikhaar (Expertise Centrum Nederlands), waarin informatie werd gegeven over het binnenkort op te starten landelijke stimuleringsprogramma voor het onderwijs. In dit programma staan preventie en vroegtijdige interventies, het gebruik van hulpmiddelen en doelgerichte ondersteuning van bestuurders/directeuren; leerkrachten/ onderwijsondersteuners en ouders centraal.
Maar ook o.a. Prof. dr. Aryan van der Leij en Dr. Haytske Zijlstra benadrukken in hun lezingen het belang van een preventieve aanpak en vroegtijdig signaleren om onnodige leesproblemen en frustratie te voorkomen.
2). Waar leerlingen vaak pas in de zorg terecht kwamen na het aantonen van didactische resistentie, komen er steeds meer good practice voorbeelden, waarbij de behandelaar al eerder wordt betrokken bij het onderwijs. Een mooi voorbeeld is het project Dyslexie in transitie in de Westelijke Mijnstreek, waarbij onderwijs, zorg, ouders en gemeenten gezamenlijk werken aan het ontwikkelen van innovatieve en preventieve arrangementen voor dyslexiezorg. Dr. Ria Kleijnen vertelde hierover in haar lezing.
3). Tot op heden wordt compenserende dyslexiesoftware vaak pas (te) laat of zelfs helemaal niet ingezet, nu komt er steeds meer aandacht voor het tijdig en breder inzetten van passende software voor leerlingen met leesproblemen en dyslexie. Uit de lezing van Jos Smeets kwam naar voren dat leerlingen beter toegang tot compenserende software zouden moeten krijgen omdat de voordelen voor leerling en school evident zijn. Sinds het verschijnen van 'Technische Maatjes bij Dyslexie' in 2008 is op softwaregebied veel meer mogelijk geworden, de informatie over de toepassingen en implementatie blijft actueel.
Anny Cooreman gaf in haar lezing een beeld van de stappen die de afgelopen periode in België zijn gezet om leerlingen met dyslexie optimaal te ondersteunen en de visie die hieraan ten grondslag ligt. Zo maakte onderwijsminister Hilde Crevits (CD&V) 900.000 euro vrij zodat alle leerlingen met dyslexie via hun school toegang krijgen tot voorleessoftware.
4). Waar in het verleden vaak te weinig werd samengewerkt tussen de verschillende partijen, wordt tegenwoordig steeds vaker gewerkt vanuit een integrale aanpak, waarbij de leerling centraal staat. Leerkrachten, zorgspecialisten, directie, samenwerkingsverbanden, behandelaars en gemeenten trekken samen op en vormen steeds vaker samen een effectief beleid rondom de aanpak van dyslexie. Dat was de boodschap van Marijke van Grafhorst van het NKD. Dubbeldiagnoses en dyslexie Tijdens de tiende editie van de Nationale Dyslexie Conferentie was er ook veel aandachtig voor dubbeldiagnoses bij leesproblemen en dyslexie.
Dyslexie en hoogbegaafdheid
Zo besprak Dr. Sietske van Viersen in haar lezing de
resultaten van vier jaar onderzoek naar dyslexie bij hoogbegaafde kinderen in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Ook gaf ze een uitgebreide toelichting op de wetenschappelijk onderbouwde richtlijn omtrent diagnostiek en behandeling van lees- en/of spellingproblemen bij kinderen met een hoge intelligentie.
Prof. dr. Tessa Kieboom nam ons mee in de combinatie hoogbegaafdheid en dyslexie. Twee werelden die wanneer ze samenkomen zeer specifieke uitdagingen stellen. Enerzijds zijn er de wetenschappelijke inzichten, omtrent dyslexie en hoogbegaafdheid waarvan een huidige stand van zaken werd gegeven. Anderzijds de aanpak van deze combinatie in de dagelijkse schoolpraktijk. Daarnaast gaf ze inzage in de wereld van het hoogbegaafde kind die niet weet waarom de dingen die andere kinderen wel lukken bij hem/haar zo moeilijk zijn.
Leren lezen met een TOS
Dr. Femke Scheltinga besprak in haar
lezing hoe een TOS invloed kan hebben op het leren lezen en spellen en waar de behandeling en het onderwijsaanbod rekening mee moet houden.
Dr. Judith Stoep vertelde over het project TOS in Beeld en de onderzoekseffecten van professionalisering in schoolteams en ontwikkelde instrumenten voor kennisdeling en borging van de expertise rondom TOS. Het doel van dit alles: handvatten bieden voor ondersteuning bij TOS in het (S)BO via borgingstools en de website tosinbeeld.nl
In de lezing van Dr. Daan Hermans werd uitgelegd wat we op dit moment weten over het executief functioneren van kinderen met een taalontwikkelingsstoornis. Ook de relatie tussen de taalvaardigheid en executieve functioneren kwam uitgebreid aan bod. En er werden interventies besproken die executieve functies van kinderen mét en zonder een TOS kunnen stimuleren. Leesproblemen, laaggeletterdheid en dyslexie in het VO, MBO en bij volwassenen Verschillende lezingen zoomden in op de problematiek rondom leesproblemen en dyslexie bij jongeren en volwassenen. Dr. Femke Scheltinga gaf een inkijkje in het nieuwe protocol Dyslexie voor het MBO en ze gaf tips om het protocol in te zetten in de werkpraktijk.
de leerlingen die in het> basisonderwijs te 'goed' zijn om in aanmerking te komen voor vergoede dyslexiezorg. Maar die in het voortgezet onderwijs, vaak pas in de tweede klas vastlopen. De Franse woordjes blijven niet hangen, het toepassen van de grammatica gaat lastig en ze komen in tijdnood bij toetsen. Is hier sprake van dyslexie? Of spelen andere factoren een rol?
In haar tweede lezing ging Marzenka Rolak in op de problematiek rondom studenten en volwassenen. Bij volwassenen gaat het om een zeer gevarieerde groep; van mensen met nauwelijks opleiding tot mensen die een universitaire studie hebben afgerond.
In de lezing van Ellen Meersschaert en
Annelies Aerts werd stil gestaan bij het begeleidingsprogramma 'Wijzer op weg. Studeren en dyslexie'. En hoe jongeren op een verantwoorde manier begeleid kunnen worden. Met dit programma worden jongeren met dyslexie begeleid op het vlak van psycho-educatie, timemanagement, studie- en schrijfvaardigheden.
Dr. Jurgen Tijms liet ons verdiepen in Project #BOOK.
Een innovatieve aanpak om jong-adolescenten kennis te laten maken met het persoonlijk belang van literatuur. In #BOOK lezen jong-adolescenten uit achterstandswijken een boek en komen wekelijks in een kleine groep op school bijeen om samen met een trainer over (de thematiek van) het boek te praten.
Beleid en dyslexie Ook dit jaar mochten we Mr. Katinka Slump
weer als één van de sprekers verwelkomen. Dit keer ging ze in op de knelpunten die voortkomen uit de beperkingen van het onderwijsstelsel en de voorwaarden voor een dekkend onderwijsaanbod voor passend onderwijs. Doordat de lezing casus- en vraaggestuurd was behandelde Katinka de ingestuurde casussen van deelnemers.
van OCW besprak de acties die OCW heeft ondernomen sinds de commotie die is ontstaan n.a.v. de uitzending van Rambam. Ze besprak onder andere de resultaten van Quickscans, de gesprekken met onderwijsinstellingen en ander aanvullend onderzoek. Marjan kondigde aan dat het ministerie van OCW een bedrag van €2 miljoen heeft uitgetrokken voor het Stimuleringsprogramma Preventie & Integrale Aanpak Dyslexie & Hulpmiddelen Onderwijs. Dit programma wordt breed gedragen en zal in het komende schooljaar van start gaan.
Brigitta Gadella, directeur van SWV de Eem, besteedde in haar presentatie aandacht aan het proces, de keuzes en de eerste resultaten van de samenwerking met gemeenten. SWV de Eem heeft met de regio gemeenten afspraken gemaakt over de poortwachtersfunctie voor de dyslexiezorg en kan samenwerkingsverband breed Bouw! implementeren. Dit zijn de eerste stappen in de gezamenlijke aanpak Dyslexie in regio de Eem, de ambitie is gericht op een integrale aanpak.
"Wat gaat er goed? Wat kan er beter? En wat móet er beter?"
In de lezing van Drs. Herman Franssen en Drs. Thea Manders werd met behulp van het vernieuwde onderzoekskader toegelicht hoe de onderwijsinspectie de kwaliteit van het lees- en spelingsonderwijs onderzoekt en welke kenmerken hierbij van belang zijn. Daarnaast wordt in 2018 een onderzoek naar dyslexie in het onderwijs opgezet, de onderzoeksopzet werd alvast met de conferentiedeelnemers gedeeld.
Wat meten we en wat niet? Waarom meten we? Hoe meten we? Wat kunnen we meten en wat niet? Evaluaties en toetsen moet passen in een pedagogische benadering van de leerling en zeker bij leerlingen met speciale kenmerken, zoals bijvoorbeeld dyslexie. Hierover vertelde Prof. dr. Roger Standaert in zijn lezing. "Een pedagogische benadering van evaluatie is mogelijk, maar dat heeft consequenties voor de praktijk. En die praktijk staat niet los van de contouren die de overheid, al dan niet pedagogisch georiënteerd oplegt".
Er waren nog veel meer lezingen, maar het is onmogelijk die hier allemaal te bespreken. Deelnemers aan de conferentie krijgen toegang tot de powerpoints van de sprekers via de beveiligde Lexima leeromgeving. Dit smaakt naar meer! Op de volgende Nationale Dyslexie Conferentie moet u
nog even wachten. Maar u kunt de datum alvast in uw agenda zetten: woensdag 20 maart 2019.
Ook nieuwsgierig naar de Nationale Educational Needs Conferentie? Deze vindt plaats op woensdag 26 september 2018. Het belooft weer een inspirerend spektakel te worden, met boeiende sprekers en aansprekende onderwerpen! Binnenkort is het programma bekend en kunt u zich inschrijven. Vroege inschrijvers profiteren van de vroegboekkorting!
| | Kalender cursussen en trainingen Klik hier voor de kalender van alle lezingen, cursussen, trainingen en conferenties van Lexima Academie. |
|
