Nieuwsbrief NOOM 8 juli 2016

Voortgang 'Zorg Verandert'

De veranderingen in welzijn en zorg houden de gemoederen in onze achterban sterk bezig. In het afgelopen jaar hebben we bijna 400(!) bijeenkomsten gehouden om ouderen, familieleden en vrijwilligers te laten zien welke veranderingen gaande zijn en wat dit voor ons betekent. Het was heel belangrijk dat opgeleide vrijwilligers uit de eigen groeperingen de informatie kwamen brengen op de plaatsen waar de ouderen bij elkaar komen. Het gaf gelegenheid aan de deelnemers om zich uit te spreken en vragen te stellen.

Nu gaan we een verdiepingsslag maken. Op een paar plaatsen zullen nog voorlichtingsbijeenkomsten gehouden worden. Voor de groepen waar al informatie gegeven is stelt Zorg Verandert ons in staat om gespreksbijeenkomsten te houden. Hierin staat het onderling gesprek centraal. Uitgangspunt vormen de eigen ervaringen van de deelnemers. Zij wisselen met elkaar hun zorgen, maar ook hun wensen uit over hun toekomst. Tevens bespreken ze wat ze nodig hebben om iets van die wensen (zelf en samen met anderen) te realiseren.
Praten over wensen voor de toekomst is niet makkelijk, zeker niet als je als oudere met allerlei problemen te maken hebt. Het zal een hele uitdaging zijn voor de gespreksbegeleiders om het onderlinge gesprek op gang te helpen, de ouderen te stimuleren om elkaar te bevragen en vooral ook om elkaar tips te geven. Dat zal wellicht niet in één bijeenkomst kunnen. Gelukkig bestaat de mogelijkheid om vervolgbijeenkomsten ter organiseren. Het doel van dit verdiepingstraject is te bereiken dat ouderen na de gespreksbijeenkomst(en) het gevoel hebben dat hun opties voor de toekomst zijn vergroot, dat ze mogelijkheden zien om keuzes te maken.

Om deze vervolgstap te maken worden voor de vrijwilligers speciale trainingen gespreksbegeleiding gegeven door Zorg Verandert en NOOM. De eerste training in Rotterdam heeft al plaatsgevonden op 29 juni. Daar is met elkaar flink geoefend en gebrainstormd hoe een gesprek bij de eigen groep gevoerd kan worden. De deelnemers konden bijvoorbeeld het verschil voelen tussen met elkaar in discussie gaan of in dialoog.
Een andere oefening ging over vragen stellen: Stel elkaar eerst een makkelijke vraag, stel elkaar daarna een moeilijke vraag. Wat merk je als vragensteller? En hoe is het om de vragen te beantwoorden? Hoeveel geef je van jezelf? Belangrijke conclusie: wat voor jou misschien een makkelijke vraag is, kan voor een ander raken aan iets wat pijnlijk of erg persoonlijk is. Vragen stellen doe je dan ook met aandacht en zorg.

Uitwisselen en brainstormen in kleine groepjes tijdens de training voor gespreksbegeleiding

Gewapend met dit soort gespreksvaardigheden startte het middagprogramma. Hierin doorliepen de aanwezigen de verschillende fasen in een dialooggesprek. In groepjes was iets voorbereid en de rest van de groep deed mee als deelnemer. Ook hier bleek weer de grote deskundigheid van de NOOM-vrijwilligers. Ze gaven elkaar tips hoe het gesprek geopend zou kunnen worden ('Waar denk je aan bij 'zorgen'?'). Creatief werd een rollenspel gedaan om ouderen uit te nodigen te praten over hun wensen voor de toekomst.

In september worden nog drie regionale trainingen gespreksbegeleiding georganiseerd voor vrijwilligers die al informatiebijeenkomsten Zorg Verandert hebben gegeven.

Naast deze training heeft Zorg Verandert de NOOM-vrijwilligers in juni ook de mogelijkheid geboden om kennis te maken met de workshop 'Welke stap zet jij?'. Tijdens deze kennismakingsbijeenkomsten bleek dat de aanpak voor een deel van de groepen geschikt kan zijn, zeker als deze gegeven wordt als onderdeel van een reeks van meerdere gespreksbijeenkomsten. Deze workshop wordt gegeven door begeleiders vanuit Zorg Verandert. Na de zomer zullen we hierover de gespreksbegeleiders verder berichten.

Teken (of schrijf) je wensen voor de toekomst in de workshop 'Welke stap zet jij?'

NOOM wil migrantenouderen zichtbaar maken

Lastige opgave voor migrantenouderen: zelf een vragenlijst invullen over de gevolgen van de veranderingen in de zorg op hun kwaliteit van leven, in het Nederlands en dan ook nog via internet. Genoeg reden om te zeggen, hier kunnen we niets mee als NOOM. Of: we beperken ons tot een oproep aan die oudere migranten die het Nederlands goed beheersen en digitaal vaardig zijn om aan het onderzoek deel te nemen. Maar dat zou betekenen dat de resultaten van ‘Mijn kwaliteit van leven’ in het geheel niet representatief zouden zijn voor de groter worden groep migrantenouderen in Nederland. Waarmee we uiteindelijk met ons allen met lege handen staan. Dan geven we beleidmakers en politici de kans om zich erachter te verschuilen dat ze niet precies weten wat migrantenouderen eigenlijk willen, of dat ze niet goed weten of oudere migranten dezelfde of andere knelpunten ervaren als hun Nederlandse leeftijdgenoten.

Om die reden is het NOOM de uitdaging aangegaan en hebben we ons aan ‘Mijn kwaliteit van leven’ gecommitteerd. Het NOOM wil dat een groot aantal migrantenouderen de vragenlijst invult, zodat bij het ontwikkelen van beleid en het nemen van besluiten die betrekking hebben op de zorg, rekening kan worden gehouden met hun situatie, met hun wensen, behoeften en knelpunten. Het NOOM wil kortom dat oudere migranten óók binnen ‘Mijn kwaliteit van leven’ zichtbaar zijn. Om hen in staat te stellen aan ‘Mijn kwaliteit van leven’ deel te nemen is door het NOOM een eigen traject ontwikkeld, waarbij vrijwilligers uit de verschillende migrantengemeenschappen worden getraind. Na de training zijn zij in staat om samen met een oudere en/of hun mantelzorger de vragenlijst op de computer in te vullen.

Inmiddels zijn door het NOOM een twintigtal Kaapverdiaanse, Surinaamse, Caribische, Chinese en Spaanstalige vrijwilligers getraind. We willen echter graag (veel) meer vrijwilligers trainen, in het bijzonder vrijwilligers die samen met Marokkaanse en Turkse ouderen de vragenlijst zouden willen doornemen en invullen. Medio juni 2016 hebben ongeveer 700 niet van oorsprong Nederlandse ouderen, chronisch zieken en/of mantelzorgers de vragenlijst ingevuld. Maar dat is slechts 5% van het totaal aantal deelnemers. Van deze 700 migranten zijn de meesten geboren in Indonesië, Suriname en de Nederlandse Antillen en slechts enkele tientallen zijn geboren in Turkije of Marokko.

Training vrijwilligers Stichting Zorgcocon Kuido Pa Anciano in Rotterdam

Vanuit het NOOM willen we bovendien meer migrantenouderen motiveren om mee te doen, omdat uit de praktijk blijkt dat het samen bespreken van de vragen zeer waardevolle gesprekken oplevert. In de eerste plaats voor de ouderen zelf, maar zeker ook voor de organisaties waar de migrantenouderen over de vloer komen. En niet in de laatste plaats ook voor het NOOM.
Het is mooi dat de ouderen door het gesprek beter en meer inzicht krijgen in hun eigen situatie. Of zoals een Antilliaanse oudere een vrijwilliger antwoordde op de vraag om samen de vragenlijst in te vullen: ‘Maar ik heb nooit echt stil gestaan bij de vraag of ik tevreden ben met mijn situatie. Of dat het anders zou kunnen. Het is zoals het is’. Nadat ze samen de vragenlijst hadden ingevuld, kwam deze oudere tot de conclusie dat ze best tevreden was, maar dat er toch een aantal zaken waren die ze - samen met haar kinderen - moest uitzoeken. De vrijwilliger die haar had geïnterviewd kon haar in ieder geval vertellen dat zij bij het sociale wijkteam terecht konden voor meer informatie. Hier had mevrouw nog nooit van gehoord.
Tijdens een bijeenkomst in Utrecht waar voor een groepje oudere Chinezen de vragenlijst werd vertaald en zij werden geholpen met het invullen ervan, bleken bijvoorbeeld de hoge kosten van het openbaar vervoer een (te) hoge drempel te vormen. Hun lage inkomens en de vele eigen bijdragen maakten dat zij maar één keer per week naar de vereniging kwamen en dat ze voor allerlei extra activiteiten geen geld hadden. Zelfs al zou de vereniging meer activiteiten organiseren (waar ze wél behoefte aan hadden) zouden ze het zich niet kunnen veroorloven.

Heeft uw organisatie ook belangstelling om mee te doen? Heeft u vrijwilligers die (andere) ouderen of mantelzorgers willen ondersteunen bij het invullen van de online vragenlijst van Mijnkwaliteitvanleven.nl? Neem dan contact op met NOOM-coördinator Lucía Lameiro García, E: lameiro@netwerknoom.nl, M: 06 20966432.
Samen kunnen we dan bespreken hoe we het gaan aanpakken.

Bibliotheekmedewerkers getraind voor Ouderen in de Wijk

De bibliotheken in de vier grote steden willen iets betekenen voor de ouderen, dus ook voor de migrantenouderen. Voor die laatste groep is de stap naar de bibliotheek niet vanzelfsprekend. Om hen van dienst te zijn met informatie, lees- en kijkplezier is wel iets extra's nodig. Binnen het project Ouderen in de Wijk hebben Jeanny Vreeswijk-Manusiwa en Lucía Lameiro García van het NOOMbureau bibliotheekmedewerkers getraind: Hoe bereik je migrantenouderen? Hoe maak je contact? En wat betekent dat voor jou als professional?

Belangrijk is om je te realiseren dat we allemaal onze culturele bagage met ons meedragen. Dat geldt niet alleen voor migranten, maar ook voor mensen die hier geboren zijn. Deze culturele bagage doet mee in ieder contact. Verschillen mogen er zijn. Maar het is wel zaak om een goede aansluiting te vinden.

Lees meer over de training aan de bibliotheekmedewerkers voor Ouderen in de Wijk, klik hier>>

In gesprek met minister over koopkracht en pensioenen

De ouderenorganisaties zetten zich gezamenlijk sterk in om iets te doen aan de koopkrachtdaling bij ouderen. Over de actie Stop de stapeling en de oproep om E-cards te sturen naar Tweede kamerleden hebben we u vorige maand al bericht. Op 29 juni 2016 gingen de KBO, ANBO en de NVOG, KNVG, NOOM en PCOB in overleg met minister Asscher en staatssecretaris Klijnsma. Hoog op de agenda stonden koopkracht en pensioenen. Het NOOM heeft daar bij monde van voorzitter Bouchaib Saadane opnieuw gepleit voor het afschaffen van de kostendelersnorm voor ouderen met een AIO.
De gezamenlijke ouderenorganisaties drongen er bij de bewindslieden op aan snel maatregelen te nemen die de verwachte pensioenkortingen moeten compenseren. Ouderen verdienen, na acht jaar van koopkrachtdaling, koopkrachtherstel.

Voor meer informatie over het gesprek kunt u verder lezen op de website van UnieKBO, klik hier>>

E-cards versturen kan nog steeds.
Doe mee met de actie Stop de stapeling! Klik hier>>

Voor(t)gaan in verandering

'Voor(t)gaan in verandering' is een traject dat uitgevoerd wordt in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om te onderzoeken of moderne cultuursensitieve zorg bijdraagt aan integratie en burgerschap. Beslissers in en rondom de zorg spreken zich hierover uit. Vanuit NOOM participeerde Freddy May, onze voormalige coördinator. Hij werkte mee aan een interview in het bijbehorende boek. Op de website van ‘Voor(t)gaan in verandering’ zijn filmpjes te zien met voortrekkers in de wereld van diversiteit en zorg.
Besteed als gezondheidszorg meer aandacht aan oudere migranten. Nu gebeurt dat onvoldoende. Dat moet veel beter.
Freddy May, voormalig kwartiermaker en coördinator NOOM, nu adviseur bij NOOM
Klik hier>>

Freddy May

Als bestuurder breng ik mensen bij elkaar én neem ik verantwoordelijkheid om diversiteit te bevorderen.
Lex Roseboom, voormalig bestuurder van Axion Continu, nu adviseur bij zorg en overheid.
Klik hier>>
Duurzame gezondheidszorg kan niet zonder diversiteit. Als leider moet je daarin het voortouw nemen. Ik zet het onderwerp steeds weer op de kaart.
Diana Monissen, Voorzitter van de Raad van Bestuur van het Prinses Máxima Centrum voor Kinderoncologie
Klik hier>>

Indisch familieverhaal

Migratie betekent afscheid en een nieuw begin. Altijd is er die een breuk tussen vroeger en later, tussen daar en hier. Deze ingrijpende stap heeft grote invloed op het verdere leven van alle familieleden.
Het is belangrijk dat de verhalen over de migratie worden opgetekend en dat de culturele erfenis wordt bewaard en onderzocht. Een bijzonder voorbeeld hiervan is het nieuwe boek 'Indisch Familieverhaal' van Carol Burgemeestre.
Indisch Familieverhaal vertelt het verhaal van een elfjarige uit een Indische familie die in de nadagen van de dekolonisatie van Nederlands-Indië alleen in Nederland aankomt.
Ze hadden zonder ouders een continent moeten oversteken. Terechtgekomen in Den Haag, al gauw de stad van de Indo’s, hadden ze er de eerste tijd eenzaam en alleen rondgedoold. Later vonden ze aansluiting bij leeftijdsgenoten. Tegen de tijd dat hun moeder uit hun geboorteland in Nederland aankwam, waren ze al opgenomen door de vrijheid van de straat. Hergroeperen naar een gezin aan de keukentafel bleek moeilijk. De Indische gehoorzaamheid was verdwenen.

Carol Burgemeestre: 'Voor mij is het belangrijk te kijken naar de verschillende aspecten van de Indische geschiedenis. Met Indisch Familieverhaal wil ik een voorbeeld laten zien hoe Indische landgenoten soms integreerden in de nieuwe maatschappij. Een ogenschijnlijke perfecte integratie die een naar binnen gerichte schaduwrijke keerzijde had.'

Het boek is uitgegeven via Boekscout en is te koop voor 14,95.
Om te bestellen, klik hier>>