oktober 2021

bekijk deze nieuwsbrief in uw browser

Terugblik

Terminology Summer School

Op 30 juni hield TermNet als aanloop naar haar jaarlijkse Terminology Summer School een “Pre-TSS-dag”. Dat resulteerde in een thematisch samenhangende reeks presentaties waarna later op de middag workshops volgden. De introducerende presentatie (Andrejs Vasiljevs/Artūrs Vasilevskis - Tilde) opende het perspectief naar de geografische en inhoudelijke verbreding die zich momenteel voltrekt in de terminologiepraktijk. Voorbij de informatie- en documentatiebehoefte voor vertaling of meertalige communicatie in een kleinschaliger context functioneert de terminologie door de digitale transformatie in onze tijd in een steeds ruimer rollenpatroon. Terminologie moet zowel binnen een brede horizon voor menselijke gebruikers dienstbaar zijn als opereren in samenwerking met taaltechnologie en kunstmatige intelligentie. Ondersteuning van informatie-extractiesystemen, chatbots, virtuele assistenten en machinevertaling zijn slechts enkele voorbeelden.

Daarmee is een fase begonnen met een nieuwe missie maar ook nieuwe uitdagingen om terminologiedata toegankelijk en bruikbaar te maken voor zowel menselijke als machinale gebruikers. Met name de systeemgerelateerde, syntactische en semantische heterogeniteit vormt nog vaak een obstakel. Systeemheterogeniteit hangt samen met het gebruik van niet-compatibele technische platformen en dataverwerking bij verschillende instellingen met uiteenlopende technologische hulpmiddelen en spreadsheets. Data worden syntactisch vaak verschillend gestructureerd en weergegeven waardoor ze weliswaar voor mensen goed leesbaar blijven maar door machines moeilijk te verwerken zijn. Semantische onduidelijkheid ontstaat waar verschillende instellingen de terminhoud inconsistent beschrijven of onzeker is welke term moet worden gebruikt. Het besef van de noodzaak om gemeenschappelijke standaarden, platformen en methoden te gebruiken dringt intussen steeds verder door, zo illustreert de spreker voor drie verschillende niveaus.

Op het vlak van organisaties zijn grote bedrijven en instanties zeer actief om terminologie te bundelen en te verstevigen. Een voorbeeld van deze consolidatie is de Microsoft Language Portal. Evenals op dit institutionele vlak ontplooit zich in nationaal verband veel activiteit. Dat hangt vaak samen met een groter taalbewustzijn in kleinere landen en het streven om eigentijdse wetenschappelijke en technologische begrippen in de eigen taal te kunnen uitdrukken in plaats van met leenwoorden. De nationale terminologieportal van Letland is een voorbeeld van zo’n ambitie. Op internationaal vlak tenslotte is IATE een bekende trendsetter voor de terminologie van Europese instellingen, terwijl Eurotermbank de blik vooral richt op termbankinventarisatie in de bredere Europese context.

Het project FedTerm (Federated eTranslation TermBank Network) illustreert eveneens hoe de verzameling en verbinding van terminologische data cruciaal zijn voor gemeenschappelijke toegangskanalen. Daarnaast illustreerde de presentatie deze internationale consolidatie nog met verschillende andere initiatieven waar de focus niet primair terminologisch is maar de identificatie en het delen van terminologiedata wel een essentiële rol speelt. Zo verzamelt het ELRC of het European Language Resources Coordination Initiative op grote schaal taaldata die gebruikt kunnen worden voor het ontwikkelen van automatische vertaalsystemen voor publieke diensten in de EU-lidstaten. Recent is het European Language Grid Initiative dat een platform voor taaltechnologie tot doel heeft.

Met schaalvergroting door uitbouw van de terminologie-infrastructuur en netwerkverbreding was ook het thema gegeven dat de volgende groep lezingen uitwerkte buiten de Europese context.

Dat goed ontwikkelde terminologie kan bijdragen aan ontplooiing in tal van domeinen is duidelijk ook de verwachting die leeft in Mongolië waar een nieuw terminologiebeleid in de steigers staat. Recente taalwetgeving en de instelling van een vernieuwde staatscommissie voor terminologie en van de National Council for Language Policy in 2016 hebben de zaken in een stroomversnelling gebracht. Indicatief is een lopend project onder de titel “Online dictionary of Key Terms of Sciences” dat zo’n 13.000 hoofdtermen beschrijft. Niet alleen wetenschapstaal maar ook een verbeterde omgeving voor terminologiewerk staat in de belangstelling. Grondleggend daarvoor is het project “Terminology planning strategy and terminology infrastructure for Mongolia to support scientific and educational development and innovation”. De belangrijkste investering dient, aldus de presentatie (Munkhtsetseg Namsrai – Mongolian Academy of Sciences), te gebeuren in de structurering van het terminologieveld, het monitoren van termtoepassingen, en de opleiding van terminologiespecialisten aan hogeronderwijsinstellingen, zowel in eigen land als in landen met een ruime ontwikkeling op terminologiegebied. De tweede belangrijkste bijdrage laat zich realiseren door een verbetering van de samenwerking met plaatselijke en internationale terminologieorganisaties, en samenwerkingsprojecten. Samenwerking met standaardiseringsinstellingen en een verbeterde termstandaardisering vormen een derde pijler. Samenvattend stelde de presentatie dat voor een verbetering van terminologiewerkzaamheden aandacht nodig is voor het hele terminologische proces van termcreatie tot standaardisering.

De behoefte aan een actief terminologiebeleid stond ook centraal in een presentatie over Zuid-Afrika (Lufuno Netshitomboni – Statistics South Africa). Het nieuwe politieke bewind na 1994 markeerde een omslag in de taalpolitiek en het terminologiebeleid. Was de focus voorheen tweetalig, afgestemd op het Engels en het Afrikaans, dan impliceerde nieuwe wetgeving in 1996 een verbreding van het taallandschap tot 11 officiële talen. De presentatie bracht de twee hoofdinstanties in beeld die het taalbeleid in deze nieuwe situatie operationeel en strategisch vorm moeten geven. Dat zijn de Terminology Coordinating Services (TCS) en de Pan South African Language Board (PanSALB). Tot het takenpakket van TCS behoren vooral de praktijk van het terminologiebeheer met onder meer termopslag in databases, de ontwikkeling van woordenboeken en woordenlijsten en de ontwikkeling van terminologiebeleid. Hun doelstellingen zijn geformuleerd in de “Policy Guidelines on Terminology Development and Coordination”. PanSALB is meer opgericht om de ontwikkeling en het gebruik van de officiële talen te promoten en er de voorwaarden voor te creëren, en heeft verantwoordelijkheden op het vlak van standaardisering.

Ondanks de bestaande organisatorische infrastructuur lopen zaken toch nog niet naar wens. Problemen dienen zich onder meer aan door een gebrek aan prioriteiten in domeinkeuzes, de ontbrekende aansluiting bij strategische doelstellingen of bij onderwijsinstellingen, niet-uniforme terminologiebeheersystemen, en verschillen in werkwijzen en coördinatie van taaldiensten, waardoor bijvoorbeeld projecten niet opgenomen raken in het nationale register van terminologieprojecten of duplicaten kunnen ontstaan. Een uitweg uit de problematiek ziet de spreker in de toepassing van de ISO-standaard 29383 over de ontwikkeling van terminologiebeleid. In vier fases onderscheidt deze achtereenvolgens systematisch gegevensonderzoek, formulering en goedkeuring van een beleidsplan, de implementatie en tenslotte de opvolging. In de Zuid-Afrikaanse context betekent dit dat in de eerste fase tal van aspecten in kaart moeten worden gebracht: de beschikbaarheid van hulpmiddelen, samenwerkingsmogelijkheden met andere instituten en omringende landen met gemeenschappelijke talen, ontwikkelingsniveaus van de nieuwe officiële talen tegenover het Engels en Afrikaans, opleidingsbehoeften en de noodzaak van een centrale portal voor vertalers enz. Noodzakelijk complementair daarbij is de raadpleging van de belanghebbende partijen. Op basis van de verworven inzichten kan een implementatieplan worden geformuleerd dat de richting aangeeft hoe talen kunnen ontwikkelen om op officiële niveaus te functioneren en binnen welke strategische domeinen.

Behalve binnen nationaal-geografische grenzen is ook in heel andere kaders grootschalige terminologieplanning nodig. De volgende presentatie (Sabrina Childress – SAP SE) verschoof de blik naar de zakenwereld van de multinationals die sterk inzet op merktaal en merknamen. Dat is uiteraard geen toeval. Communicatie met klanten beïnvloedt immers de merkperceptie en speelt daardoor een rol bij de merkwaarde. Volgens een uitgebreid onderzoek van de bedrijfssoftwarereus SAP in 2016 was 43 procent van de aankoopbeslissingen merkgebaseerd, terwijl de tweede factor (23%) productgerelateerd was, gevolgd door de kostenoverweging als nummer drie (11 %). De presentatie belichtte de communicatievisie van SAP en toegepaste praktische criteria. Deelgebieden van het taalbeleid als communicatietoon en naamgeving dragen ertoe bij om de merken en producten op consistente wijze binnen de bedrijfsstrategie tot uitdrukking te brengen. De toon wordt afgetoetst aan criteria als ‘clear’ (beknopt, begrijpelijk etc.), ‘insightful’ (verhelderend, nuttig, onderlegd etc.), ‘approachable’ (authentiek, open) en ‘optimistic’ (gedreven, inspirerend etc.).

Bij terminologiewerk in striktere zin, zoals bij de vorming van termen voor producten en diensten, blijven deze principes relevant. Centraal kwam voor het voetlicht hoe de namen helder en consistent naar de klant moeten communiceren wat het product of de dienst is of doet. Zo vergemakkelijken namen de koopbeslissing. Eveneens worden herkenbaarheid en uniformering voor de klant nagestreefd door richtlijnen toe te passen over de naamsopbouw met aan voorwaarden gebonden vermelding van het moedermerk, en van een specificerend descriptordeel dat mogelijk kan vertaald worden en daardoor de naam beter helpt communiceren. De namen laten zich indelen als descriptief wanneer ze de mogelijkheden van het product helder aangeven, uitgebreid descriptief als ze dat doen mede door een metafoor of analogie, of als evocatief wanneer ze door associatie een beeld of gevoel oproepen. De eerste groep blijkt het meest frequent en zakelijk erg interessant. Jaarlijks gaat het om vele honderden namen die in de verantwoordelijke bedrijfsafdeling goedkeuring moeten krijgen of juist uit circulatie gaan bij afschrijving van een product. Periodiek en automatisch worden ze in de bedrijfstermbank geladen en vinden ze hun weg naar de bedrijfsterminologen en bedrijfsdocumentatie.

De ochtendreeks werd afgesloten door twee extra presentaties over de hiervoor al vermelde ELRC en FedTerm.

Nieuws

Terminologie in bedrijfsorganisaties

Inzichten en technieken zoals die beschreven worden in de ISO-standaarden zijn sterk beeldbepalend voor het vak terminologie. Ondanks het gemeenschappelijke basisinstrumentarium treden echter in de praktijk van de terminografie de nodige aspect- en accentverschillen op. Beeldverruimend in dit opzicht is The Corporate Terminologist, de studie die Kara Warburton recent publiceerde over de relevantie en eigenheid van de terminologiepraktijk in de bedrijfswereld. Het eerste deel introduceert de gebruikelijke kernnoties zoals termbeheer naast een lexicografische werkwijze, en theorie- en methodegerelateerde indelingsvormen. De revue passeren onder meer de begripsgerichte of onomasiologische benadering tegenover de op woorden en hun betekenissen gerichte, semasiologische benadering, systematische termbeschrijving tegenover een ad-hocbenadering voor meteen op te lossen termproblemen, prescriptieve tegenover descriptieve terminografie, en basisprincipes zoals beoogde eenduidigheid van termen, conceptoriëntatie, granulariteit of mate van detaillering van data, termautonomie enz. Daarmee beschikt de lezer over een klassiek achterdoek waartegen terloops al enige contouren geschetst worden van de relatieve eigenheid van terminografie in een commerciële omgeving.

Klassieke en commerciële terminografie

Deze lijn tekent de auteur verder uit in het tweede deel van haar boek. Soms eerder graduele en soms meer principiële verschillen zijn vooral te noteren tegenover de General Theory of Terminology van Wüster en de daarmee verbindbare aspecten van de klassieke terminologie. Deze blijken het verst verwijderd van de praktische behoeften van het bedrijfsleven. De klassieke terminologie is sterk gericht op standaardisering. Vanuit deze invalshoek analyseert zij concepten, ordent deze in conceptsystemen en kent secundair conceptaanduidende termen toe met het oog op eenduidige communicatie. Een normatief of prescriptief karakter, een systematische, onomasiologische beschrijving en een beschouwing van begrippen buiten contextueel gebruik zijn daardoor kenmerkend. Puttend uit haar jarenlange ervaring als terminoloog in bedrijfsomgevingen verwijst de auteur naar de specifieke drijfveren die hier gelden onder druk van tijd, budget, productiviteit en markten. Een tijdvergende structurering van verwante termen binnen een conceptsysteem vindt vaak slechts occasioneel plaats, als daarvoor een zakelijke, commerciële rechtvaardiging bestaat, bijvoorbeeld wanneer door onduidelijke terminologie klanten de hulplijn bellen of bestellingen niet goed verlopen.

De werkwijze van commerciële terminografen blijkt veeleer semasiologisch, tekstgebaseerd en ad hoc. Termen worden in teksten geïdentificeerd, waarna hun betekenis wordt bepaald, en keuzes volgen over de wijze van beschrijving in de termbank en over de vertaling. Met name het tekstmateriaal van het bedrijf vormt dan een belangrijke vindplaats, waarbij de relevantie van de termen in dit tekstcorpus de waarde voor de opname in de termbank beïnvloedt evenals het rendement op de investering in terminologiewerkzaamheden. Typerend is tenslotte de hybride mengeling van een descriptieve en een losse prescriptieve werkwijze. Weliswaar streven bedrijven naar het gebruik van goedgekeurde termen door hun medewerkers om de duidelijkheid te vergroten, fouten te vermijden en de efficiëntie te verbeteren. Warburton wijst erop dat dit echter geen standaardisatie betreft in de traditionele Wüsteriaanse zin, aangezien afwijkingen mogelijk zijn waar de communicatieve situatie en context dat rechtvaardigen. De werkwijze om, vaak weer met productiviteitsverhogende taaltechnologische hulpmiddelen, grote hoeveelheden termen met een vaak minder diepgaande toetsing in termbanken te laden, laat zich eerder als descriptief omschrijven.

Dergelijke descriptieve benadering is ook van invloed op het documenteren van varianten en synoniemen, die in de klassieke terminologie toch veeleer negatieve connotaties dragen. Wanneer ze geen inconsistentie veroorzaken, kunnen ze in bedrijfscommunicatie zowel in de bron- als doeltaal van nut zijn om uiteenlopende stilistische redenen, marktdifferentiatie en voor de optimalisering van de resultaten van zoekmachines. Lexicale variatie zoals mensen die gebruiken, is immers gunstig voor de digitale vindbaarheid van producten en diensten. Daarnaast blijft zekere prescriptie in termbanken nodig om problemen te identificeren en vertalers en tekstschrijvers bij de oplossing te helpen, waaronder een rangorde voor synoniemen, of door termkeuzes te laten bepalen door CAT-tools en auteursystemen. Algemeen echter stelt Warburton dat de meeste informatie in bedrijfstermbanken descriptief is en een beperkt deel van prescriptieve aard.

Inhoud van termbanken

Tegenover conventionele terminologieopvattingen en termbeheer profileert zich commerciële terminografie in functie van wat in een bedrijfscontext noodzakelijk is. Dat heeft ook zijn weerslag op de inhoud van deze termbanken of, met andere woorden, op de vraag wat als een term wordt beschouwd. Een verbreding voorbij het strikt domeinspecifieke begrip lijkt hier aangewezen om te voldoen aan pragmatische communicatiebehoeften inzake vertaling, woordfrequentie en bedrijfscorpus, zichtbaarheid van producten, merktaal enz. In deze lijn is het opnamebeleid van commerciële termbanken ook ruimer gericht op substantieven, werkwoorden en adjectieven uit het algemene lexicon die een enigszins specifiekere betekenis hebben (bijvoorbeeld visit (a website), smart enz.), reclameslogans, frases, productaanduidende eigennamen, gangbare uitdrukkingen etc. Voor succesvolle opname in een bedrijfstermbank zijn niet zozeer de traditionele termcriteria van toepassing maar zou de terminoloog in eerste instantie moeten inschatten of de bestede moeite en kosten het bedrijf netto voordeel opleveren. Een begrip als microcontent voor een beperkt tekstdeel van één of enkele woorden die naar één concept verwijzen, dekt daarom in de ogen van de auteur beter het type data af waarmee terminologen in bedrijfscontexten werken dan het klassieke termbegrip.

Projectplanning, voorstel en uitvoering

Buiten kijf staat echter dat termbeheer ook volgens de gangbare methodes met enige aanpassing zeer relevant blijft in commerciële omgevingen. In het derde deel van haar studie maakt Warburton daarom de overstap naar de praktijk en beschrijft ze het proces om een terminologieproject voor te stellen en goedgekeurd te krijgen. Een basisadvies is om een terminologie-eenheid niet louter binnen de vertaalafdeling te positioneren, maar evenzeer te verbinden met de bedrijfsonderdelen die technische teksten produceren, met marketing enz. Alle toekomstige gebruikerssegmenten moeten in kaart worden gebracht en na de identificatie ervan kunnen de verschillende rollen worden beschreven die uitgevoerd moeten worden door een systeembeheerder, de terminoloog, de technische schrijvers, de verantwoordelijke voor termen in de brontaal en in de doeltaal, enz. Formulering van een gefundeerd voorstel met een kosten-batenanalyse moet leiden tot een positieve beslissing door het management. Binnen deze praktijkgerichte oriëntatie wordt vervolgens ingezoomd op het proces van het termbeheer waarin overzicht moet ontstaan over de verschillende workflows afhankelijk van verschillende terminologische behoeften. Terminologische audits moeten de bestaande termcollecties in het bedrijfsmateriaal catalogiseren en opnamecriteria voor termmateriaal moeten worden bepaald in functie van al aanwezige termtypes en wat nodig is voor uiteenlopende gebruikersgroepen. Met de verzamelde inzichten kan de terminoloog zijn termbank ontwerpen. Als eerste stap dient zich dan de selectie van de benodigde datacategorieën aan. Een bespreking van de keuze voor een termbeheersysteem op grond van een kenmerkenafweging van applicaties vervolledigt het beeld van dit complexe werktraject.

Het vierde en laatste deel is geschreven vanuit de gedachte dat termbeheer een doorlopend proces is en geen project dat per definitie een begin en einde kent. De aangesneden onderwerpen hebben hier onder meer betrekking op de uitbreiding van de termbank door gebruik van extractietools en concordancers, en de noodzaak van onderhoud en kwaliteitscontroles.

Simon Stevinpenning voor terminologie

Dit jaar voor het eerst reikt NL-Term de Simon Stevinpenning voor terminologie uit. De penning is vernoemd naar deze van oorsprong Brugse geleerde (1548-1620) die in zijn publicaties een grote belangstelling had voor het Nederlands als wetenschapstaal en Nederlandstalige terminologie ontwierp voor de diverse vakgebieden waarin hij actief was. Daartoe behoren onder meer wiskunde, fysica, logica, waterbouwkunde, krijgswetenschap en economie. Hij bedacht nieuwe Nederlandstalige termen of vertaalde deze vanuit buitenlandse vaktaal. Vele van die termen zijn nog in gebruik (zie de nieuwsbrief van 2020, nr. 4, rubriek “Terugblik”).

De uitreiking van de eerste Simon Stevinpenning vindt plaats ter gelegenheid van de 400ste sterfdag van Simon Stevin. De uitreiking was oorspronkelijk gepland voor 2020, maar moest wegens COVID-19 uitgesteld worden tot de TiNT-dag van 2021 op 15 oktober in Brugge.

De penning onderstreept de doelstellingen van NL-Term, t.w.

1. het bevorderen van de samenwerking op het gebied van Nederlandstalige terminologie en vaktaal;
2. het bevorderen van de bekendheid en het belang van Nederlandstalige terminologie en vaktaal;
3. het bevorderen van de deskundigheid op het gebied van Nederlandstalige terminologie en vaktaal
4. het vertegenwoordigen van de belangen van Nederlandstaligen inzake terminologie en vaktaal.

Om deze band tot uitdrukking te brengen, deze doelstellingen kracht bij te zetten, eminente belangenbehartigers en bijdragers te onderscheiden en anderen aan te moedigen zich ook in te spannen voor het behoud en de versterking van de Nederlandstalige terminologie en vaktaal, heeft NL-Term deze Simon Stevinpenning ingesteld. De eerste penning wordt uitgereikt aan prof. dr. Willy Martin vanwege zijn grote verdiensten voor de Nederlandstalige terminologie en NL-Term.

Meer informatie over het programma van het TiNT-symposium en de uitreiking van de penning vindt u in een aparte rubriek verder in deze nieuwsbrief.

Termraad Academy

Op dinsdag 19 oktober houdt de Termraad Academy een infosessie over de mogelijkheden die zij aan studenten biedt voor een afstudeerscriptie en/of stage in samenwerking met terminologen van de Europese Unie. De Termraad Academy is een samenwerkingsverband van Nederlandstalige vertaaldiensten van de EU, van vertaalopleidingen in Nederland en Vlaanderen, en het Instituut voor de Nederlandse Taal. De stages vinden plaats in Brussel bij de Raad van de EU of bij het DGT van de Europese Commissie, maar in het bijzonder voor Nederlandse studenten kan er ook stage worden gelopen bij het INT in Leiden.

Aan bod komen achtereenvolgens een algemeen overzicht van de mogelijkheden, de scripties en stages bij het DGT, bij de Raad, en info over het Ufora-platform en beschikbare handleidingen. De sessie is online (15.00-17.00 uur via Zoom). Aanmelding gebeurt vooraf via de inschrijflink. Wie via de inschrijflink meldt dat hij de sessie niet live kan bijwonen, krijgt achteraf de gegevens toegestuurd die toegang geven tot het Ufora-platform waar de presentaties naderhand beschikbaar zijn.

Wie verdere vragen heeft, kan die stellen aan de contactpersoon van de deelnemende universiteiten en hogescholen (Universiteit Antwerpen, KU Leuven Antwerpen, KU Leuven Brussel, Universiteit Gent, Vrije Universiteit Brussel, Zuyd Hogeschool Maastricht, Universiteit Utrecht) of via genterm@ugent.be.

REALITER

Realiter organiseert een nieuwe “Journée Scientifique” op 7 en 8 oktober. Deze 17de editie bestudeert terminologie voorbij de gebruikelijke kaders van gespecialiseerde contexten en precieze vertaalequivalenten, in relatie tot de sociaal-maatschappelijke dimensie van communicatie met het oog op culturele, interculturele en taalpolitieke aspecten.

Congres LTT

Ongeacht of hun taakstelling politiek, economisch of cultureel is, zeker voor meertalige instellingen geldt dat vertaalactiviteiten vaak een belangrijk aandeel hebben in de werkzaamheden. Dit arbeidskader van institutionele vertaalpraktijken vormt het voorwerp van onderzoek in een congres dat LTT, het Réseau Lexicologie, Terminologie, Traduction, online inricht van 3 tot 5 november. Aansluitend bij de naaminitialen van dit netwerk ligt de klemtoon ditmaal vooral op de derde of vertalingscomponent maar terminologische invalshoeken zijn voor dit thema eveneens relevant. Vragen die in dit specifieke communicatieverband van institutionele vertaling rijzen, hebben onder meer betrekking op de aard van de teksten en de gebruikte terminologie. De congreswebsite biedt verdere informatie.

tc world conference 2021

De tc world conference is dit jaar online én ook extra uitgebreid. Van 8 tot 19 november worden meer dan 175 lezingen en workshops gegeven die traditiegetrouw verband houden met technische communicatie en activiteiten van de taalindustrie. Om in het uitgebreide congresprogramma snel presentaties per onderwerp te vinden is een zoekbalk voorzien met een keuzemenu. Voor terminologie sluiten die volop aan bij de tendenzen die in de eerste twee rubrieken van deze nieuwsbrief werden vermeld: de interactie tussen terminologie en kunstmatige intelligentie om vlakke conceptverzamelingen in kennisdiagrammen om te zetten, verzameling en beheer van de eigen bedrijfsterminologie, de rol van terminologie om de vindbaarheid door zoekmachines (SEO) te verbeteren, e.d.

Tools en bronnen

Terminologue

COVID-termen

Mede door de ontwikkeling van virusvarianten blijft de coronapandemie ons in de ban houden. Samen met de zich ontwikkelende medische inzichten en de beleidsmaatregelen breidt zich een terminologie uit die, naar zich laat aanzien, in de toekomst geruime tijd actueel zal blijven. Op het Opendataportaal van de Europese Unie zijn al verschillende versies verschenen van een COVID-19-termenlijst in Excel. Meer specifiek worden Engelse termen opgesomd met daarin telkens een hyperlink naar de IATE-ingang waar het concept in meerdere talen wordt behandeld. Te verwachten is dat met nieuwe aanvullingen in IATE weer nieuwe, geactualiseerde versies van de Excellijst tot stand komen.

Op de website van het Centrum voor Terminologie van de UGent, staat een afgeleide lijst van IATE-begrippen die bij de bestandsvorming voorzien waren van Nederlandstalige termequivalenten. Voor gebruiksaanwijzingen over niet-voorkeursvarianten zie verder de website van CvT. Tevens is er een afgeleide in Multitermformaat te downloaden, bruikbaar binnen SDL Trados Studio.

Uitgelichte term

tangens

Wie wiskunde B heeft gehad op school weet misschien nog wel wat tangens is: een verhoudingsgetal in de meetkunde. De tangens van een hoek is het getal dat de verhouding aangeeft tussen de rechthoekszijde tegenover die hoek en de aanliggende rechthoekszijde. De cotangens van een hoek is het omgekeerde van de tangens. Tangens is een internationale wetenschappelijke term die zijn oorsprong vindt in het Latijnse werkwoord tangere, dat ‘aanraken’ betekent.

Lees meer over deze term, goniometrie en Stevin op ivdnt.org

Bericht van NL-Term

TiNT 2021 - Brugge, 15 oktober 2021
Terminologie en communicatie: van Simon Stevin tot vandaag

De Nederlands-Vlaamse veldorganisatie NL-Term organiseert haar jaarlijkse TiNT-dag op 15 oktober 2021 in hartje Brugge. TiNT staat voor “Terminologie in het Nederlandse Taalgebied”. TiNT 2021 neemt de veelzijdige humanist Simon Stevin als inspiratie. Hij was van oordeel dat vaktermen begrijpelijk moeten zijn voor sprekers van de volkstaal. Dankzij hem spreken we bijvoorbeeld nog over een driehoek en over meetkunde.

De vraag of het Nederlands eigen vaktermen moet hebben of kan volstaan met leenwoorden, blijft actueel. Zeker als een thematiek ook voor een breder publiek toegankelijk moet worden gemaakt, zijn begrijpelijke termen nodig. Hoe moeten we aan luisteraars en kijkers uitleggen hoe de straalstroom werkt? Gevierd weerman Frank Deboosere kan het ons toelichten. Met welke woorden beschrijf je hoe het nieuwe coronavirus onze longen bedreigt? Marleen Finoulst, bedreven in wetenschapscommunicatie, legt het uit. En via welke procedure kun je het coronapaspoort aanvragen? Ambtenaar Lodewijk van Noort, leider van de campagne Direct Duidelijk, maak het ons duidelijk. Samen met andere sprekers tonen ze hoe in de wereld van wetenschap, geneeskunde en de ambtenarij – en in heel wat andere domeinen – goed gekozen bewoordingen de sleutel zijn tot begrijpelijke communicatie.

Tijdens deze TiNT-dag zal ook voor het eerst de Simon Stevinpenning voor terminologie worden uitgereikt.

Zoals steeds richt de TiNT-dag zich tot een ruim publiek van taalgebruikers: wetenschappers, juristen, ambtenaren, vertalers, tolken, communicatieverantwoordelijken van bedrijven en organisaties, studenten.

Het programma sluit nog aan bij de Stevinherdenking van de Stad Brugge (2020), maar werd door coronaomstandigheden met een jaar uitgesteld. 
 

Programma

Agenda

• 7 - 8 oktober 2021, online: 17de Journée scientifique: REALITER
• 7 - 8 oktober 2021, Talinn (Estland): NatAcLang
• 15 oktober 2021, Brugge (België) en/of online: NL-Term, TiNT
• 21 - 22 oktober 2021, Vilnius (Litouwen) en online: 4th International Conference on Terminology
• 3 - 5 november 2021, online: Journées du Réseau LTT 2021
• 8 - 19 november 2021, online: tc world conference 2021
• 25 - 26 november 2021, Dublin (Ierland): EAFT
• 10 december 2021, Parijs (Frankrijk) : TOTh