maart 2022

bekijk deze nieuwsbrief in uw browser

Oekraïense namen


Hoe schrijf je Oekraïense en Russische namen in het Nederlands? Dat kun je nu opzoeken in de Transcriptor, die eigennamen uit het cyrillische schrift omzet in het Latijnse alfabet. Deze tool is een praktisch, veelzijdig en genuanceerd instrument voor redacties en instanties.

Transcriptor zet Oekraïense namen om in Nederlands (INT)

Digitaal doet het Nederlands het goed


Het Nederlands is online prominent aanwezig en is rijk aan digitale materialen en onderzoeksmogelijkheden, meldt het rapport voor European Language Equality. Het verzamelen en ontsluiten van recente data voor taalkundig onderzoek en IT-toepassingen loopt wel steeds meer achter, dus daar moet actie op ondernomen worden.

ELE-rapport: Nederlands staat er digitaal goed voor (INT)

Korte enquête (t/m 31 maart): hoe goed worden uw talen digitaal ondersteund? (ELE)

Oudnederlands: corpus en liederen


De verzameling van al het Oudnederlandse woordmateriaal, van 475-1200, staat nu online in het Corpus Oudnederlands van het INT.

so waar so miin minneliko is,
thar ne is siu niet vol hates
nu bist thu hier al gistarkot
endi ne geen makal ne is an thii


Die regels staan niet in het corpus, maar worden gezongen op het album Miin Triuwa van het jazz-folktrio Under The Surface. Vocalist Sanne Rambags kreeg bij het schrijven van de teksten hulp van Roland de Bonth (INT) en Peter-Alexander Kerkhof (Fryske Akademy). Het trio geeft dit jaar nog meerdere concerten.

Miin Triuwa, een muziekalbum in het Oudnederlands (Neerlandistiek)

ruimteduider


Voetballer met ruimtelijk inzicht, leenvertaling van Raumdeuter.

Nieuw woord van de week

Taalmateriaal uitgelicht


Taalonderzoekers kunnen niet zonder gedegen materiaal om mee te werken. Die materialen verzamelen en bruikbaar maken voor onderzoek is een van de centrale taken van het Instituut voor de Nederlandse Taal. Ze zijn te vinden op taalmaterialen.ivdnt.org.

Van die rijke verzameling materialen geven we voortaan elke maand een voorbeeld. Deze keer is dat het enorme lexicon GiGaNT-Molex, dat nog voortdurend uitgebreid en verbeterd wordt.

Taalmateriaal uitgelicht: GiGaNT-Molex (INT)

springtijd


De lente is aangebroken. Wanneer ontstonden de woorden voor dit seizoen eigenlijk?

Terug in de taal

Nieuwe woorden gevisualiseerd


Vier illustratoren visualiseren voortaan hun associaties bij het nieuwe woord van de week. Nienke Faber, Martine van den Berg, Maartje Schuurmans en Maartje Reijnders hebben inmiddels een paar woorden van uitgesproken tekeningen voorzien.

Tot nu toe hebben ze de woorden ick en doemscrollen geïllustreerd. Deze illustratie is van Maartje Schuurmans.

escalatie


Wie vreest voor escalatie moet zich niet verdiepen in de geschiedenis van het woord.

WoordHoek

Rampjaarwoorden


Halfsnaai, Lelievolk en Slapper de Malle Morstert – enig idee wat men daar in 1672 mee bedoelde? In elk geval zijn het woorden die in boeken van vlak na het rampjaar 1672 een rol spelen. Een nieuw gelegenheidswoordenboekje van het INT licht een aantal termen uit de Spiegel voor de Jeugd toe, schoolboekjes die in de zeventiende en achttiende eeuw de gruwelen van de Fransen (en de Spanjaarden en de Engelsen bij andere gelegenheden) breed uitmaten.

Spiegels voor de jeugd (INT)

propaganda


Niet de Russen, niet de nazi's, nee: de katholieken zijn de uitvinders van (het woord) propaganda.

Woorden weten alles

Taal is Toekomst-trofee


Initiatieven die de beheersing van het Nederlands verbeteren en daarmee de (cultuur)gemeenschap versterken: het Davidsfonds, de Taalunie en Xpair Communication willen die belonen. Ze loven daarom de Taal is Toekomst-trofee uit voor het beste idee, of dat nu groot of klein is. De initiatiefnemer wordt geholpen om werk te maken van dat goede idee. De site biedt inspiratie en interviews met o.a. Nicoline van der Sijs en Ludo Permentier. Ideeën inzenden kan tot eind november.

Taal is Toekomst

sop


De voorjaarsschoonmaak hangt in de lucht. Dan grijp je naar luter, loog of wapeling.

Uit de streek

Uitgelichte term: peloton


Terminologie is het vakgebied dat termen verzamelt, beheert en bestudeert. Het INT biedt informatie en hulp op dit terrein. Elke maand lichten we uit de talloze sectoren waarin terminologie een rol speelt een term uit. Deze keer is dat peloton. Het bekendst is het in de sportbetekenis: ‘een groep sporters’, maar het is natuurlijk ook (onder andere) een militaire term.

Uitgelichte term peloton, met links naar termenlijsten (INT)

Meer nieuws

Redactie: Wouter van Wingerden
YouTube YouTube
Twitter Twitter
Instagram Instagram
Facebook Facebook
ivdnt.org ivdnt.org
© 2022 Instituut voor de Nederlandse Taal, alle rechten voorbehouden.
U ontvangt dit bericht omdat u zich heeft ingeschreven voor een van de nieuwsbrieven (Algemeen en/of Terminologie) van het Instituut voor de Nederlandse Taal.

onze contactgegevens:
Instituut voor de Nederlandse Taal
Rapenburg 61
NL-2311 GJ Leiden

Postbus 9515
NL-2300 RA Leiden

voeg ons toe aan uw adresboek


inschrijving of gebruikersprofiel bijwerken of afmelden voor alle nieuwsbrieven