Omdenkverhaal: De strategie van het elimineren - deel 1

Nogal wat mensen denken dat omdenken een soort tsjakkaa-blije-doos- beweging is. Een walhalla van denken in kansen en mogelijkheden. Alsof omdenken 100 procent synoniem zou zijn aan optimisme en positiviteit. Welnu. Dat is niet zo. Dat is een onjuiste constatering. Omdenken is niet één discipline, theorie of benaderingswijze. De strategieën van het omdenken zijn net zo veelvormig, grillig en veelzijdig als het leven zelf. Zo is de strategie van het elimineren, 1 van de 15 die we behandelen in ons boek Huh?! - de techniek van het omdenken, juist gebaseerd op het inzicht dat rouw, verlies en pijn onvermijdelijk zijn. Dat erkennen vormt de basis van deze strategie. De komende weken vertellen we je in onze verhalen op zondag meer over deze omdenkstrategie.

De wereld verandert in een razend tempo en overal worden bedrijven geconfronteerd met een simpele vraag: vernieuwen, aanpassen of sluiten? En uiteraard realiseer jij je wel dat dingen veranderen, dat het bestaande voortdurend dreigt op te houden en het nieuwe voortdurend ontstaat, dat is toch een open deur? Waarom begint dit omdenkverhaal daarmee? Wat is daar nieuw aan? Wel, inhoudelijk mogelijk niks, maar in het kader van omdenken is de vraag hoe we daar ons voordeel mee kunnen doen. Het antwoord op die vraag is in principe simpel: door radicaal los te laten wat niet (meer) werkt of wat binnenkort niet meer zal werken. Alleen door voortdurend rigoureus te durven stoppen met wat niet meer werkt, kunnen we ruimte creëren voor wat wel zou kunnen werken. De strategie van het elimineren begint dan ook bij wat niet werkt. Om deze strategie echt toe te kunnen passen, moet je in staat zijn te snoeien, kappen, loslaten, kortom, het dode hout van de boom te verwijderen. Je zal merken, dat is niet altijd even makkelijk. Het gaat vaak gepaard met verlies, pijn en rouw.

De strategie van het elimineren kent meerdere gedaantes, meerdere vormen. Laten we beginnen met de eerste, meest voor de hand liggende versie: stoppen met iets wat binnenkort ophoudt te bestaan. De strategie van het elimineren kent één simpel gebod: als blijkt dat een bestaande activiteit, dienst of product ophoudt te bestaan, stop ermee. Zet er een streep door. Ook als het de kern lijkt te raken van wie je bent of wat je doet. Vlak na de Tweede Wereldoorlog gingen alle grote steden van Europa over van steenkool naar gas. Amsterdam was al overgegaan, Antwerpen stond op het punt gas in te voeren. In Antwerpen was op dat moment een zeer succesvol steenkolenbedrijf. Alles wat in de loop der jaren was opgebouwd dreigde in één klap verloren te gaan. Wat te doen? Men zou kunnen proberen kolen in kleinere dorpen uit te venten, maar ook dat zou op den duur een eindige business zijn. Op gas overstappen leek een strategisch logische beslissing, maar het bedrijf had daar geen enkele ervaring mee. Wat was de stoutmoedige stap die dit bedrijf durfde te zetten?
Allereerst, men elimineerde kolen. Logisch. Kolen zouden ophouden te bestaan. Maar daarna zou er nog veel waardevols overblijven: sterke personeelsleden, vrachtwagens, kennis van het Antwerpse wegenstelsel, een uitgebreid netwerk van vaste klanten. Op basis van die feiten creëerde men een nieuwe mogelijkheid. Op een nacht werden alle vrachtwagens overgeverfd, op de buitenkant kwam te staan ‘verhuisbedrijf ’ en de onderneming maakte een succesvolle doorstart: op dat moment waren er in Antwerpen op verhuisgebied alleen maar vader-en-zoonbedrijfjes, het voormalig steenkolenbedrijf werd in één keer marktleider in een totaal andere tak van sport.

Bovenstaand verhaal illustreert dat de strategie van het elimineren om twee redenen succesvol kan zijn. De eerste is natuurlijk dat je stopt met wat niet werkt, maar de tweede reden is dat je niet méér doet dan dat. Door het dode hout te snoeien hou je namelijk een gezonde boom over. Door het niet-waardevolle te elimineren, benoem je datgene wat overblijft dus als waardevol. Elimineren gaat dus niet alleen over weggooien, het gaat ook over behouden, het is een strategie die vernietigend én conserverend is.

Tot slot nog één voorbeeld van hoe het stoppen met iets dat niet meer werkt, ruimte maakt voor nieuwe mogelijkheden. Mogelijkheden die er nooit waren geweest zonder het elimineren van wat er is.
Op het dieptepunt van de kredietcrisis, begin 2009, kampte ook de ING met grote financiële problemen. De organisatie had de gewoonte elk jaar een spetterend personeelsfeest te organiseren, maar ja, met de huidige malaise was het niet alleen financieel onmogelijk dat te doen, het zou ook nog eens ongepast zijn in deze tijden van soberheid veel geld te spenderen aan feesten. Vandaar dat het management besloot dat jaar het budget drastisch te verlagen. Het was maar de vraag of het feest überhaupt nog door zou gaan. Betekende de bezuiniging het eind van het jaarlijkse personeelsfeest? Nee. Het tegendeel was het geval. Veel ING’ers bleken namelijk in hun vrije tijd niet-onverdienstelijke zangers, entertainers en koks te zijn. Geheel vrijwillig nam het personeel allerlei werkzaamheden op zich, waar normaal gesproken mensen voor werden ingehuurd. Het gevolg? Het lowbudgetfeest werd een daverend succes. Zo’n groot succes zelfs dat de formule het jaar daarop werd herhaald.
Volgende week gaan we verder met een andere variant van elimineren die het best te verduidelijken is aan de hand van de uitspraak ‘Insanity is doing the same things over and over again and expecting a different outcome’. Alsmaar hetzelfde doen en verwachten dat er een ander resultaat zal optreden. Wil je nu al verder lezen? Dat kan door het kopen, luisteren of lenen van ons boek Huh?! - de techniek van het omdenken.

Iedere zondag ontvang je een Omdenkverhaal in jouw inbox. Kom je zelf zo'n verhaal tegen? Bijvoorbeeld in de krant, op je werk, thuis of online. Of heb je zelf iets omgedacht dat perfect past tussen alle Omdenkverhalen op onze website? Laat het ons dan vooral weten, want we zijn altijd op zoek naar fraaie voorbeelden. Mail jouw verhaal of tip naar contact@omdenken.nl. Dank je wel.