december 2023

bekijk deze nieuwsbrief in uw browser

Daar is geen woord Frans bij

Daar is geen woord Frans bij. Aan het eind van zijn Latijn zijn. Dat komt mij Spaans voor. Het Nederlands kent honderden uitdrukkingen waarin taalnamen voorkomen. Wat vertellen die uitdrukkingen ons over het beeld dat de bewoners van de Lage Landen over vreemde talen hadden en hebben? In hoeverre was dit beeld aan verandering onderhevig? En om welke talen gaat het? Dat onderzoekt Nicoline van der Sijs in haar nieuwe boek Daar is geen woord Frans bij.

Lees meer en bestel het boek

Nog lang niet uitgeteld: de e-ANS

In november publiceerde het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) het vernieuwde hoofdstuk 'Het telwoord' van de online Algemene Nederlandse Spraakkunst (e-ANS). Daarin wordt beschreven welke typen telwoorden het Nederlands kent, hoe ze gevormd worden en hoe we ze gebruiken. Het hoofdstuk is herzien door dr. Kathy Rys van het INT. De herziening is onderdeel van de algemene herziening van de e-ANS en werd gefinancierd door de Taalunie.

Lees het nieuwsbericht of ga direct naar de e-ANS

EFNIL Masterscriptiewedstrijd

De Europese Federatie van Nationale Taalinstellingen EFNIL roept masterstudenten op om deel te nemen aan de wedstrijd voor de beste Europese masterscriptie op het gebied van taalgebruik, taalbeleid en meertaligheid. De uiterste inleverdatum is 15 januari 2024.

Lees de oproep

Hoptub


Een hottub (tobbevormig, verwarmd houten bad) gevuld met water, hop, gist en mout.

Nieuw woord van de week

Terugkijken: webinars ‘Werken met online taalbronnen'


In oktober en november 2023 organiseerden het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) en de Taalunie de webinarreeks ‘Werken met online taalbronnen’. De vier webinars met handvatten om aan de slag te gaan met verschillende taalbronnen van het INT zijn nu terug te kijken op ons YouTube-kanaal via de volgende links: Corpus Hedendaags Nederlands, Woordcombinaties, Algemene Nederlandse Spraakkunst en Historische Woordenboeken online.

Taaltips in de Taalkalender


Wanneer schrijf je lood(je) en wanneer loot(je)? Je vindt het in de nieuwe Taalkalender van Onze Taal. Elke dinsdag wordt je geheugen weer even opgefrist met een handig taaladvies. Daarnaast staat de Taalkalender vol met taalpuzzels, grappige taalfoutjes, taalgedichten en meer.


Bestel de Taalkalender 2024 via de webwinkel van Onze Taal

Grammaticasafari: wat een zinnen!


Een zet je voor een zelfstandig naamwoord: een mens, een huis. Maar dat zelfstandig naamwoord moet wel in het enkelvoud staan: een mensen, een huizen klinkt gek. En nog iets: dat zelfstandige naamwoord moet ook telbaar zijn. Een woord als rommel is dat niet, want je kunt geen twee rommels hebben. En daarom klinkt ook een rommel vreemd. Maar in sommige situaties kan een wel voor een ontelbaar of meervoudig woord staan. 

Ga mee op grammaticasafari

Erik Boels

 

Per 1 december 2023 treedt Erik Boels toe tot onze Raad van Toezicht. Hij is de opvolger van Gertine van der Vliet.

Nieuwsbericht

Posters in de klas


Bent u leraar Nederlands en kan uw klaslokaal wel wat nieuws aan de muur gebruiken? Wij stellen een pakket van vijf informatieve en kleurrijke posters beschikbaar, dat u voor een totaalbedrag van € 15,- (inclusief verzendkosten) bij ons kunt bestellen.

Meer informatie en bestellen

Krootje


Krootje is een dialectnaam voor dennenappel, net als wapper, fobbus, schopje en weermannetje. Waar komen deze namen vandaan?

Uit de streek

SignON-project wint onderzoeksprijs


Science Foundation Ireland heeft de ‘Engaged Research of the Year 2023 Award’ toegekend aan het Europese samenwerkingsproject SignON: een drie jaar durend project om de communicatie tussen horenden, doven en slechthorenden te ondersteunen. Het project bestaat in totaal uit 17 Europese partners, waaronder de Taalunie, het Instituut voor de Nederlandse Taal, de universiteiten van Tilburg, Nijmegen, Leuven en Gent, de VRT en het Vlaamse Gebarentaalcentrum (VGTC).

Lees het nieuwsbericht

Podcast


Samen met Onze Taal maken we de podcast Over taal gesproken. Dit najaar spraken we Robbert Wigt over taal in de politiek en Caro Verbeek over hoe we geur in woorden vangen. Dit jaar verschijnt er nog een aflevering over Nederlands studeren in Italië en over het taaljaar 2023.

Over taal gesproken

Voortvarend Nederlands Virtueel


Zes voor iedereen toegankelijke webinars over actuele ontwikkelingen in de neerlandistiek, georganiseerd door de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek (IVN) en gefinancierd door de Taalunie. Op 7 december spreekt Barbara Fraipont (Université Saint-Louis - Bruxelles) over de animal turn in de Nederlandse letterkunde en Wilken Engelbrecht (Palacký-Universiteit - Olomouc) geeft op 12 december een inkijkje in het onderzoek naar de receptie van Nederlandstalige literatuur in Oost-Centraal-Europa tussen 1945 en 1990. De vier eerder gehouden webinars zijn terug te kijken op de IVN-website.

Voortvarend Nederlands: inschrijven & terugkijken

Parlementen


Het parlement kan beter parlementeren (‘beraadslagen over een belangrijke zaak’) dan parlementen (‘met klem of nadruk iets beweren’, ‘met iemand twisten’).

Terug in de taal

Letterlijk Leiden


Nog tot en met 16 december staat de stad Leiden in het teken van taal en literatuur tijdens Letterlijk Leiden. Met onder andere lezingen, boekpresentaties, debatten en workshops. Tijdens het openingsweekend gaf Nicoline van der Sijs een lezing over haar nieuwe boek Daar is geen woord Frans bij. Roland de Bonth liep met een groep van vijftien wandelaars de stadswandeling 'Weg van woorden', nu ook beschikbaar als audiotour. En luister ook de podcastaflevering die we vorig jaar maakten over het woord letterlijk.

Bekijk alle activiteiten op de website van Letterlijk Leiden

HSN Conferentie


Op de 36e HSN Conferentie Onderwijs Nederlands in Rotterdam hield INT-taalkundige Roland de Bonth een presentatie over het Couranten Corpus, waarin zeventiende-eeuwse Nederlandse kranten staan die op Delpher beschikbaar zijn. Zie ook het artikel Krant in de klas 2.0 in de conferentiebundel.

Bekijk de hele conferentiebundel

Meer nieuws & agenda

Zie ook de Taalagenda op ivdnt.org.
Redactie: Laura van Eerten
YouTube YouTube
LinkedIn LinkedIn
Instagram Instagram
Facebook Facebook
ivdnt.org ivdnt.org
© 2023 Instituut voor de Nederlandse Taal, alle rechten voorbehouden.
U ontvangt dit bericht omdat u zich heeft ingeschreven voor een van de nieuwsbrieven (Algemeen en/of Terminologie) van het Instituut voor de Nederlandse Taal.

onze contactgegevens:
Instituut voor de Nederlandse Taal
Rapenburg 61
NL-2311 GJ Leiden

Postbus 9515
NL-2300 RA Leiden

voeg ons toe aan uw adresboek


inschrijving of gebruikersprofiel bijwerken of afmelden voor alle nieuwsbrieven