Lieve lezer, ‘Nu wordt alles anders.’ Hoe vaak hebben we dat sinds het begin van dit decennium al tegen elkaar gezegd? We vergaapten ons aan beelden van lege straten in steden die normaal gesproken toeristische trekpleisters zijn, we voerden gedachte-experimenten uit over ‘het nieuwe normaal’, nagelden bedelende multinationals aan de schandpaal. Die lege straten, dat was nog geen drie maanden geleden. In de tussentijd werd alles (opnieuw) anders. Antiracismeorganisaties brengen recordaantallen mensen op de been om te demonstreren tegen de uitsluiting, uitbuiting en structurele achterstelling van zwarte mensen en mensen van kleur. En bovenal: tegen het geweld – fysiek en mentaal – dat hen nog steeds dagelijks treft. De leuzen zijn niet nieuw, de aanklacht – een grove, eeuwenlange schending van de menselijkheid – ook niet. Wel nieuw is de overweldigende aanwezigheid van welingelichte bondgenoten: wit, geprivilegieerd, met een achterhoofd vol wit huiswerk dat ze van het weekend hebben gemaakt. Ze hadden thuis kunnen blijven, die bondgenoten, om zwarte vierkantjes te delen op Instagram tussen twee Netflix-afleveringen door – dat was bij vorige antiracismegolven toch ook voldoende? Een boek lezen, een documentaire kijken, even stil blijven staan: het zijn belangrijke eerste stappen, maar ze zijn ook stuk voor stuk vormen van privilege. Afstand kunnen nemen van onrecht is geen mogelijkheid voor wie door dat onrecht wordt achtervolgd. Privilege is: in je agenda kunnen kijken om je af te vragen of het die dag uitkomt om tegen racisme te zijn. Privilege is een gezonde knie hebben om op te rusten en de kracht om twee minuten lang een vuist in de lucht te steken. Privilege is twee minuten lang een witte vuist in de lucht steken. Privilege is je stem verheffen om je uit te spreken tegen onrecht dat je niet zelf aan den lijve ondervindt. Privilege is dat doen en nog serieus genomen worden ook. Privilege is door een steeg, een park of een deur lopen zonder bang te zijn voor wie je tegenkomt. Privilege is de naïviteit om voor het eerst van je leven tegen racisme te demonstreren – omdat je agenda het je toestond, omdat je weet dat je zonder kleerscheuren thuis zal komen, dat je niet aangeklaagd zal worden om je woede – en oprecht te geloven: ik ben er, nu wordt alles anders. Ik gun iedereen mijn privilege. Marte Hoogenboom Hoofdredacteur |