Omslag in nenselijk landgebruik nodig

Kalender

za 17 aug workshop Wormencompostbak opzetten
za 17 aug rondleiding Eetbaar Park 1
za 7 sep werkdag      Grote Tuinklussen Dag
za 14 sep workshop    Zelf Composteren
za 14 sep workshop    Culinary Wild Edible Plant Walk
di 17 sep lezing Introductie tot Permacultuur
za 21 sep start cursus 4-Days Permaculture Basic Course (English)
zo 22 sep cursus        Inhaaldag voor (oud)cursisten
za 05 okt workshop     Vers Hout: Krukhout
zo 06 okt workshop     Vers Hout: Lepelhout
za 13 okt diverse        100 jaar NME
za najaar 2019           Zonnedroger bouwen
vr 21 okt start cursus   Permacultuur Jaaropleiding 2019-2020
zo 27 okt workshop      Een Eetbare Bloementuin
wo 06 nov presentatie Eetbare Paddenstoelen en hun rol in voedselbos/permatuin
za 23 nov start cursus Permacultuur Vervolg Jaaropleiding 2019-2020
zo 24 nov workshop     Van Snoeien naar niet meer Snoeien
za 14 dec cursus         Zelfvoorzienend off grid
zo 26 jan workshop      Enten en Vermeerderen van fruit- en notengewassen
zo 09 feb workshop     Watermanagement
za 29 feb start cursus Voedselbosrand, ook in kleinere tuinen
zo 22 mrt workshop    Bijzondere Fruitsoorten
zo 29 mrt workshop    Eetbaar Hout: paddenstoelen uit eigen tuin
zo 26 apr workshop   Het Nut van de Luis en de Distel
za 29 mei workshop   Landschap Lezen

In deze nieuwsbrief:

Voorwoord:
Omslag Landgebruik
Programma-aanbod:
Kalender
Rondleidingen
Wildplukwandelingen
Cursussen
Workshops
Jaaropleidingen

Planten/pootgoed te koop
maandag- en woensdagochtend en vrijdagmiddag.
Op Eetbaar Park zijn biologische plantjes te koop, zoals o.a. koolplantjes, die nu de grond in kunnen.

Nieuwe Tuin:
Bloeituin Beijersveld
Neem contact op als je mee wilt doen met deze tuin aan de De La Reyweg.

Meewerkdag Eetbaar Park
zaterdag 7 september wordt er een 'grote klussendag' georganiseerd met zwaarder en lichter werk, zoals hemelwateropvang, informatiebord plaatsen en composthoop opbouwen.
Lees meer…

Inhaal Dag
Voor deelnemers aan de lopende en eerdere Jaaropleidingen en Voedselbosrandcursussen, die een dag(deel) gemist hebben is er op zondag 22 september een inhaaldag.
Lees meer..

Uitgebreid programma
komende jaren.
Permacultuur is een methode, die je kan helpen je kwaliteiten en capaciteiten te ontwikkelen en te onderhouden als het gaat om op een verantwoorde, duurzame en toekomstbestendige manier gezond voedsel te verbouwen. Met respect voor en samenwerkend met de natuur.
Een groot deel van het programma, dat na de zomervakantie begint en dat tot in 2021 loopt, hebben we al kunnen voorbereiden en deze nieuwsbrief laat er al heel veel van zien.

          Menno Swaak,
          Permacultuurcentrum
          Den Haag

Hoor je het eens van een ander...

Om ... de menselijke voedselvoorziening veilig te stellen …

"VN-klimaatrapport: Radicale omslag in menselijk landgebruik nodig
Om klimaatverandering te stoppen, de menselijke voedselvoorziening veilig te stellen en de resterende biodiversiteit te beschermen is een radicale omslag in menselijk landgebruik noodzakelijk. Dat is de voornaamste conclusie van een nieuw rapport over de wisselwerking tussen klimaatverandering en menselijk landgebruik, dat donderdag in Genève is gepresenteerd door VN-klimaatorganisatie IPCC. "
Dat is de aanhef van een artikel dat ik aantrof op de nieuwssite 'nu.nl', geschreven door Rolf Schuttenhelm.
Omdat ik niet zeker weet of een link naar het artikel blijft bestaan heb ik de vrijheid genomen de hele tekst over te nemen in ons Blog: klik hier.
Het artikel laat aan duidelijkheid weinig te wensen over. Ik vind het nog aan de optimistische kant. Als ik de dagelijkse berichten zie over orkanen, modderstromen, overstromingen, extreme regenval, extreme, langdurige droogte en temperatuurstijgingen op plekken waar je dat niet zou willen, dan is het effect alleen maar heftiger aan het worden. Kern van de boodschap is 'Radicale omslag in menselijk landgebruik nodig'. Ik heb me de afgelopen tien jaar af en toe aan een voorspelling gewaagd en die hadden vaak dezelfde strekking. Nu hoor je het eens van een ander. Dat een totaal ander soort bodemgebruik mogelijk is heb ik de laatste jaren o.a. op Eetbaar Park kunnen ervaren.
De bodem is daar enorm verbeterd, nog niet in balans, maar er wil ontzettend veel groeien. De tuin is en en al levenslust en overvloed. Zorg bij het beheer is vooral die uitbundigheid wat in te tomen en om te buigen naar een overvloed aan voor de mens eetbare gewassen.
Al die diertjes, al die planten: 10 of meer soorten vlinders, allerlei solitaire bijen en ook de honingbij, kikkers en padden, een egeltje en ... tja... iets te veel vogels. Zou Eetbaar Park de plek met de hoogste biodiversiteit in Den Haag zijn?
Dus gaan we snel aan de slag? Radicaal ander grondbebruik? -> Heel Zuid-Holland een groot Eetbaar Park en Voedsel Landschap. We hebben drie jaar! (= voorspelling), dus laten we het doen.

Als wij het niet doen, wie dan wel?
Als we het nu niet doen, wanneer daan wel?

Denkend aan Holland zie ik brede zeearmen gestaag door voormalig laagland gaan..

Deel onze activiteiten met uw familie, kennissen en collega's

De zomer en de herfst van 2019

Wormcompostbak opzetten
workshop Menno Swaak € 15- / € 10- zaterdag 17 augustus, 10.30-12.30u.
Waar keukenresten vaak niet op de composthoop kunnen, gaat een deel prima in de wormencompostbak. Deze wormen werken het klokje rond om onze resten om te zetten naar een prima compost voor uw kamerplanten, balkonbakken en tuin.

Rondleidingen Eetbaar Park
met uitleg Menno Swaak: zaterdag 17 augustus, 13.30-15.30u.
Met z’n uitbundige natuur, waarin over de 120 eetbare gewassen en ondersteunende planten, is de tuin een feestje van biodiversiteit. De uitleg bij de rondleiding houdt rekening met zowel de beginnende als de meer ervaren (moes)tuinier, die over wil gaan naar een tuin waarin meer plaats is voor natuur en een natuurlijk evenwicht.

Meewerkdag: composthoop, hemelwateropvang en infobord
zaterdag 7 september werk- en leerdag, 10.00-15.00 uur, geen kosten
Er zijn diverse wat 'stevige' klussen, die leuker en makkelijker te doen zijn met een ploegje. Deze zaterdag gaan we er enkele aanpakken. Zoals de composthoop opnieuw opbouwen, hemelwateropvang opbouwen en informatiebord plaatsen. Er zijn telkens lichtere en zwaardere werkzaamheden te verrichten, passend naar ieders vermogen en wensen.

Zelf Composteren
met Menno Swaak, zaterdag 14 september, 10.00-13.00 uur, € 20- / € 15,-
Ben je benieuwd naar wat er hoog zomer aan eetbaars te vinden is in onze omgeving? Doe mee aan deze workshop en je zult je verbazen over de wilde planten die eetbaar, gezond en lekker zijn. Tijdens de wandeling maak je kennis met wilde culinaire planten door te voelen, te ruiken en te proeven.

Culinary Wild Edible Plant Walk / Culinaire Wildpluk Wandeling
with Kitty Hinkenkemper in Engkish and Dutch,
Saturday September 14, 14.00-15.45 uur, € 20,- incl. snacks
Join Kitty for a walk through and around Edible Park (Zuiderpark) as we identify and sample some of the overlooked, nutritious and often delicious species growing there. Did you always wonder how mugworth looks like, what the benefits of dandelion are or how to reconise ground elder? Come and walk with her!
Ben je benieuwd naar wat er hoog zomer aan eetbaars te vinden is in onze omgeving? Doe mee aan deze workshop en je zult je verbazen over de wilde planten die eetbaar, gezond en lekker zijn. Tijdens de wandeling maak je kennis met wilde culinaire planten door te voelen, te ruiken en te proeven.

Introductie tot Permacultuur
lezing en intro jaarcursus en workshops door Taco Blom dinsdag 17 september, 19.30-21.30u.
Permacultuur is een ontwerpsysteem dat niet alleen betrekking heeft op duurzame landbouw, maar dat men op alle aspecten van het menselijk leven kan toepassen. Centraal staat het samenwerken met de natuur, en het gebruiken van de natuur als voorbeeld en inspiratie om duurzame systemen te ontwerpen. Op deze avond wordt ook informatie gegeven over de cursussen, (vervolg)jaartrainingen en workshops.

Zonnedroger bouwen
najaar 2019 workshop met Henry Nuijen
Drogen is een manier om je oogst te bewaren voor de winter. De zonnedroger is daarvoor een apparaat dat ook in ons klimaat goed werkt. Tot nu toe waren we gewend onze kruiden te drogen in bosjes in huis. Dat gaat vrij langzaam tenzij je over een goede ventilatieruimte beschikt met een goede temperatuur. Ventilatie en temperatuur zijn inderdaad juist de zaken die je met een zonnedroger kunt opkrikken. Gezonde en smaakmakende stoffen in de droogwaar zijn uiteindelijk beter bewaard.

4-days Basic Permaculture Course

4-days in English with Ishi Crosby,
Saturday Sept 21, Oct 19, Nov 16, Dec 14,
10:00-17:00h € 260,- / € 200,-
Looking for some permaculture knowledge in the The Hague area? Thinking about starting your own Permaculture Garden? This four days course gives you a firm introduction into Permaculture Design Principles and a general feeling for the possibilities that Permaculture has to offer as efficient and natural way of producing our food. This course gives you the skills to design your own Permaculture garden and insight in how to start and maintane it.

Permacultuur Jaaropleiding 2019-2020

met Taco Blom, 12 vrijdagen 10.00-17.00u. + 1x /maand m.i.v. 11 oktober, € 900,-
Deze PDC (Permaculture Design Course) is een zowel theoretische als praktische opleiding waarin je leert je permacultuur ontwerp te maken en de verwezenlijking hiervan. Deze cursus is heel toegankelijk zowel voor de liefhebber als voor mensen die hun zaak willen uitbouwen in de permacultuur. We richten ons in de eerste plaats op voedselproductie, tuin -en landschapsinrichting en de daarbij aansluitende praktische toepassingen: bodem en bodemverbetering, water, compost, éénjarige en vaste eetbare planten, fruitstruiken en -bomen, bosrandtuin, bijen, oogsten en bewaren, en lokale economie

Een Eetbare bloementuin

workshop met Taco Blom, zondag 27 oktober, 10.00-17.00u. € 80,- / € 65,-
Talloze bloemen -bekende en minder-bekende- zijn eetbaar, en zelfs lekker en/of gezond. Je kunt ze verwerken in salades en andere gerechten en je kunt er soms gelei, siroop, frisdrank en ijsjes van maken. Daarnaast kunnen ze veel bijdragen aan een aangenaam verblijf in je tuin door hun vormen, kleuren en geuren. Hoe kom je tot een mooie èn eetbare siertuin met zowel vaste als één- en tweejarige planten, die het hele jaar door aantrekkelijk is?

Eetbare paddenstoelen en hun rol in voedselbos en permacultuurtuin

Presentatie met Pip Gilmore, woensdag 6 november, 20.00u. € 17,50
Informatie over de ontwikkeling van een ecosysteem en voedselplanten daarin,
Informatie over eetbare paddenstoelen in voedselbossen,
Demonstratie boomstam enten met oesterzwam of shii-take.

Permacultuur Vervolg Jaaropleiding

met Taco Blom en Ishi Crosby, 1
10 zaterdagen 10.00-17.00u. m.i.v. zaterdag 23 november € 750,-
Deze jaartraining is een vervolg voor wie al een jaartraining of PDC (Permaultuur Design Course) gevolgd heeft. Dit vervolgtraject richt zich vooral op de toepassingsmogelijkheden van Permacultuur in, om en voor de stad. Daarbij wordt gekeken naar specifieke situaties in de stad en de vele randinvloeden die kunnen optreden. We gaan ook in op de sociale, economische en productie-aspecten.

Van snoeien naar niet meer snoeien

workshop met Taco Blom, zondag 24 november, 10.00-17.00u. € 65,- / € 50,-
Hoe snoei je zodat je kunt stoppen met snoeien. Het snoeien van onze fruitbomen is niet altijd ideaal. Een fruitboom is op zijn best als die op een natuurlijke wijze kan groeien. Snoeien volgens de boeken leidt meestal tot de noodzaak te blijven snoeien. En je bent ook niet altijd blij met de bijwerkingen. Met snoeien wordt veel verstoord zoals het hormoonhuishouden van je boom? Hoe herstel je dat?

Zelfvoorzienend off grid

Cursus met Niels Gorisse, zaterdag 14 december, 10.00-17.00u. € 79,-
Ga je een tiny house bouwen, wil je driekwart van het jaar gratis douchen, ecologisch verantwoord (ver)bouwen aan je huis of in een ecodorp, of meer energieneutraal en klimaatbewuster leven? Dan is deze cursus voor jou. In deze cursus leer je alle basisbegrippen over ecologisch isoleren, zonneboilers, wateropvang, helofytenfilters, composttoiletten, zonnecollectoren en meer. Er worden duurzame manieren besproken voor basisbehoeften warmte, water, toilet, en meer. Plus je leert het waarom en hoe.

Enten en vermeerderen van fruit- en notengewassen

workshop met Taco Blom, zondag 26 januari, 10.00-17.00u. € 75,- / € 60,-
Enten, stekken, afleggen en snoeien. Als je fruit uit je tuin wilt zijn er talloze mogelijkheden. Maar hoe doe je dat? Fruitgewassen tot productiviteit brengen vraagt kennis, inzicht en ervaring. De juiste rassen, de juiste onderstam, de juiste plaatsing, het juiste onderhoud en verzorging! Snoeien, leifruit, enten enz Theorie en praktijk: je maakt je eigen ent om mee te nemen.

En verder:

WestHout... VersHout in het westen...
Na hun zeer geslaagde workshop op de Zaanse Schans zijn de mannen van VersHout later dit jaar opnieuw actief in het woeste westen. Dit keer in Den Haag! Ze gaan aan de slag op "Proeftuin Erasmusveld", een bijzonder nieuwbouwproject. Een deel van de moestuin aldaar moet, inclusief bomen, wijken voor duurzame nieuwbouw. Van het vrijkomende hout (er staan nogal wat bomen op de moestuinen) zijn mooie krukjes, lepels, bankjes en andere gebruiksvoorwerpen te maken. Zo krijgt het hout een mooi tweede leven.
Zaterdag 5 oktober; KrukHout! Maak een mooie krukje uit het verse proeftuinhout. Maximaal 10 deelnemers.
Zondag 6 oktober; LepelHout! Snijdt een mooie lepel, pollepel of spatel uit een stammetje proeftuinhout. Maximaal 15 deelnemers. Kosten 85 euro (per dag). Inclusief soep bij de lunch (zelf brood meenemen). De workshops starten om 10 uur en eindigen rond 17 uur.
Kies je workshop en meld je aan! via info@vers-hout.nl

Watermanagement
workshop met Taco Blom, zondag 9 februari, 10.00-17.00u. € 65,- / € 50,-
Water is essentieel in je tuin. Goed watermanagement helpt je door natte en droge periodes. Zeker nu we de laatste jaren steeds meer extreme situaties meemaken is dat belangrijk. Hoe gaan we om met het water in en om ons huis, zodat we zoveel mogelijk ervan in ons systeem kunnen houden? Naast de bergings- en bufferingsmogelijkheden kijken we naar (ook kleine) filteringssystemen, swales, vijvers en opslag in de bodem. Meer info...

Voedselbosrand, ook in kleinere tuinen
cursus met Taco Blom, 4x zaterdag 10.00-17.00u. m.i.v. 29 februari 2020, € 260,- / € 200,-
Een groot voordeel van tuinen waarin net als in de natuur vooral vaste planten groeien is dat ze op termijn veel minder onderhoud vragen dan tuinen gedomineerd door eenjarigen. Voedsel produceren en biodiversiteit kunnen goed samengaan. In de natuur vind je de meeste biodiversiteit in bosranden en aan oevers. Zo’n bosrand kun je oprekken tot een hele tuin: een stadstuin, een tuinderij of een groter voedselbos met hogere en lagere planten. Meer info...

Watermanagement
workshop met Taco Blom, zondag 9 februari, 10.00-17.00u. € 65,- / € 50,-
Water is essentieel in je tuin. Goed watermanagement helpt je door natte en droge periodes. Zeker nu we de laatste jaren steeds meer extreme situaties meemaken is dat belangrijk. Hoe gaan we om met het water in en om ons huis, zodat we zoveel mogelijk ervan in ons systeem kunnen houden? Naast de bergings- en bufferingsmogelijkheden kijken we naar (ook kleine) filteringssystemen, swales, vijvers en opslag in de bodem. Meer info...

Bijzondere Fruitsoorten
workshop met Taco Blom, zondag 22 maart, 10.00-17.00u. . € 65,- / € 50,-
Als het gaat om het kweken van fruit in de stad, dus ook op kleinere schaal, is er vaak veel meer mogelijk dan we meestal denken. Er zijn best wel veel echt bijzondere fruitsoorten, die het prima kunnen doen in onze stadstuintjes en -parken. En dan gaat het om fruit dat lekker en/of gezond is, een bijdrage levert aan de biodiversiteit, esthetisch waarden heeft voor je tuin en dus je leefomgeving. Meer info...

Eetbaar Hout: paddenstoelen uit eigen tuin
workshop met Pip Gilmore, zondag 29 maart 13.00-15.30u. € 47,50
Achtergrondinformatie, eetbare paddenstoelen, eetbaar hout Boomstam enten met deuvelbroed Deelnemers kunnen de stam meenemen naar huis Shii-take soep of kleine paddenstoelproeverij Tevens verkoop van entstof, eetbaar hout en overige Groene Takken producten. Meer info...

Het Nut van de Luis en de Distel
workshop met Taco Blom, zondag 26 april, 10.00-17.00u. . € 65,- / € 50,-
Plantengemeenschappen in relatie tot de bodem. Plagen en ziektes -signalen die door planten worden afgegeven- vertellen ons veel over hoe en waarom onze tuin, het deel met de vaste planten, uit balans is. In deze workshop gaan we diep in op de conditie van de bodem, de planten, de plantenfamilies in de gemeenschappen in je tuin in relatie tot de bodem. Meer info...

Landschap Lezen
workshop met Taco Blom, zondag 29 mei, 10.00-17.00u. . € 65,- / € 50,-
Het landschap kunnen lezen is een belangrijke basis voor een goed ontwerp voor een permacultuurtuin. Aan de orde komt onder andere het natuurlijke landschap; welke planten horen of staan hier. Wat is hun functie in het geheel en waarom staan zij daar. Wat vertellen de planten over de bodem en over de invloeden erop vanuit de omgeving. En wat leren ze ons over het verleden van dat stuk grond en hoe het gebruikt is geweest en waar het naar toe wil. Meer info...

Nieuwe Boeken

Goed nieuw boek: 'Permacultuur, tuinieren dichter bij de natuur' van Andrew Minkolajski.
De beide boeken van Madelon Oostwoud behoren tot de bestsellers: 'Voedselbos' en 'Een kleine eetbare tuin met vaste planten'.
Linder van den Heerik's boek 'Permacultuur - van appelboom tot zeekool' begint nu ook te lopen evenals Serge Schall's 'Een natuurlijke moestuin met permacultuur' en 'Zaaien met toekomst' van Perrine en Charles Hervé-Gruyer.
In de belangstelling staat 'Handboek Voedselbossen', 'Tuin Smakelijk', 'Biodynamisch tuinieren' en 'Bodemvoedselweb' zijn gestage doorverkopers.
En dan speciaal in deze tijd: Onkruiden herkennen - Wordt het wat of moet het weg?' een grote hulp bij het determineren van planten vanaf hun vroegste kiemvorm. Meer info >>>

Eetbaar Park

Drie maanden geleden schreef ik dat de amandel al bijna bloeide en nu zijn de amandelen al meer dan twee cm groot. Talloze bessen en kleine pruimpjes, appeltjes en peertjes hangen aan bomen en struiken. De engelwortel is in twee maanden tijd tot bijna twee meter hoog gegroeid.
Uit de moestuin kan al radijs, spinazie en raapsteel geoogst worden en de geur van de meidoorn is op veel plaatsen sterk aanwezig. Kortom de tuin is in groei en bloei. Achterstallig onderhoud wordt steeds minder en we zullen binnenkort ook meer naar details kunnen kijken. Steeds meer groepen komen een bezoek aan de tuin brengen. Dat zijn bijvoorbeeld studenten of teams op een bedrijfsuitje.

Beijersveld

Bloeituin Beijersveld: begin mei is de aanleg gestart
Langs de De La Reyweg met de ingang aan de Natalstraat in Den Haag, dicht bij scholen ligt tussen een recent opnieuw aangelegd sportveld, speelterreinen en verzorgingstehuis een stukje tuin van 300 m2 met de bestemming permacultuurtuin of -meer specifiek- een permacultuur bloeituin.
Dit naar een concept van een van onze studenten. Meewerkmomenten voor plaatsen vijver, bankje, gereedschappenkist, informatiebord en paden zijn te vinden op de Tuinwerkdagen pagina op de website:
Meer info >>

Permacultuur nu! - Permacultuurcentrum Den Haag
postadres: Groot Hertoginnelaan 249, 2517ET Den Haag, tel: 06-26130464
leslocatie: Eetbaar Park (Zuiderpark) ingang Vreeswijkstraat 64
www.permacultuur.nu - info@permacultuur.nu

We sturen deze nieuwsbrief aan onze relaties en aan wie er zich voor aangemeld heeft.
We gaan vertrouwelijk en zorgvuldig om met uw gegevens.
Als u deze nieuwsbrief niet meer wilt ontvangen klik dan op de volgende link: Unsubscribe / Afmelden voor Nieuwsbrief