Rotte vis en pijnlijke grenzen

PIJNLIJKE GRENZEN (1): Een gevarieerde maaltijd bereiden in Noord-Ierland wordt steeds moeilijker. Supermarkten zitten met lege schappen en een haperende toestroom van leveringen vanuit Groot-Brittannië. Nu de Brexit is afgerond en Noord-Ierland als enige Brits grondgebied nog wel Europese handels- en douaneregels moet volgen, hebben handelaren last van het papierwerk en goedkeuringen die zij moeten hebben om een vrachtwagen vol vleeswaren, fruit en groente de Ierse zee te laten oversteken.

In april gaan nog strengere regels in, waardoor nóg meer documenten vereist zijn. De vrees is dat Noord-Ierse supermarkten dan helemaal moeite krijgen met de bevoorrading vanuit andere delen van het Verenigd Koninkrijk.

De topmannen van Sainsbury’s, Tesco UK (toevallig mijn overbuurman), Asda, Iceland Foods en Co-op hebben samen een brandbrief ondertekend. Ze roepen de regering van Boris Johnson op met de EU een compromis te bereiken. „We moeten een duurzame oplossing vinden”, schrijven de supermarktdirecteuren. Precies wat Boris Johnson en Michael Gove natuurlijk niet willen horen, half januari: dat ze terug moeten naar Brussel om te heronderhandelen.

PIJNLIJKE GRENZEN (2): En waar supermarkten hun goederen Noord-Ierland niet inkrijgen, lukt het Schotse vishandelaren niet om hun langoustines het Verenigd Koninkrijk uit te krijgen. De verse vis en zeevruchten zijn te lang onderweg door alle controles en daardoor worden ze afgekeurd door klanten in Frankrijk en Spanje.

De vertraging is het gevolg van handelaren die de juiste papieren nog niet op orde hebben, kakelverse IT-systemen die tegenstribbelen en douanecontroles. Zeevruchten moeten handmatig geinspecteerd worden voor vertrek.

Dat dit stond te gebeuren, wist de sector al lang. Begin vorig jaar waarschuwde James Wilson mij hier al voor. Wilson is een mosselkweker in Noord-Wales. Hij verscheept zijn mosselen naar het Zeeuwse Yerseke, waar zijn Welshe schelpen gespoeld worden met water uit de Oosterschelde waardoor ze als Zeeuwse verkocht kunnen worden. Wilson zei toen al dat douanecontroles funest zouden zijn voor zijn samenwerking met de Zeeuwen.

PRIKPOWER: Het is ronduit knap. Volgens de meest recente cijfers zijn in het Verenigd Koninkrijk in een maand tijd 2,6 miljoen mensen gevaccineerd. Premier Johnson heeft beloofd om half februari de 14 miljoen meest kwetsbare Britten te hebben geprikt, zodat de strengste lockdown-beperkingen versoepeld kunnen worden.

Sinds ook het Oxford-vaccin wordt uitgedeeld, wordt het aantal prikken per dag opgeschroefd. Als de beloftes waargemaakt worden, kunnen Britten binnenkort niet alleen een prik halen in ziekenhuizen, bij huisartsen en grootschalige vaccinatiecentra, maar ook bij de apotheek en zelfs in de supermarkt.

Het Britse vermogen om te improviseren is groot. Natuurlijk is er ook voldoende kritiek. Huisartsposten die een goedlopende vaccinatiepraktijk hebben, klagen dat zij niet kunnen doorzetten omdat nieuwe vaccin-leveringen naar delen van het land gaan waar het nog minder soepel gaat. Ook is er de vraag of het verstandig is om kwetsbare tachtigplussers soms uren buiten in de rij te laten wachten. Daar wordt flink over gedebatteerd, maar in tegenstelling tot Nederland is dat een discussie over de praktijk in plaats van theorie.

AKKEFIETJE VAN DE WEEK: Een Britse politicus vertrouwde mij deze week toe hoeveel kritische mails ze had ontvangen over de handelsdeal tussen het VK en de EU: nul. Corona zorgde ervoor dat Kerst in het water viel en dat onderwerp overschaduwde al het andere nieuws, was haar verklaring. Maar ook politici waren afgeleid. Victoria Prentis, onder-staatssecretaris voor visserij, gaf toe dat ze bezig was met de kerstviering in haar kerk toen de deal rondkwam.

Wat je dan krijgt voorgeschoteld door de Britse pers, laat mooi zien hoe de journalistiek hier soms werkt. The Guardian meldt dat Prentis toegaf de deal niet meteen te hebben gelezen en vult het bericht aan met kritiek op haar handelen geuit door de oppositie. The Daily Telegraph schrijft dezelfde quote op en vult het bericht aan met een paar alinea’s waarin de zaak wordt gebagatelliseerd. De tekst van het akkoord kwam pas enkele dagen later naar buiten en dat heeft Prentis wel meteen gelezen, ze was slechts anderhalf uur bezig met haar werk voor de kerk en de rest van de tijd zat ze bovenop de onderhandelingen, aldus de Brexit-bode.

Victoria Prentis erkende dat ze afgeleid was tijdens laatste spannende momenten van de Brexit-onderhandelingen.