| RUTTE ZEGT ‘JA’: Het grootste nieuws na de eerste acht verkennende gesprekken is dat Mark Rutte bereid is om met JA21 in een coalitie samen te werken. „Dat lijkt me moeilijk voorstelbaar”, luidde Sigrid Kaags reactie daarop. Niet gek, want D66 en JA21 wijken op het gebied van klimaatbeleid, migratie en de EU sterk van elkaar af. En dan zijn er nog de medisch-ethische struikelblokken zoals abortus en voltooid leven, schrijft NRC-redacteur Rik Rutten. Rutte wil snel formeren, Kaag wil inhoudelijke gesprekken om zoveel mogelijk progressieve partijen aan tafel te krijgen (er werden geen namen genoemd). Precies wat Rutte niet wil, schrijft Tom-Jan Meeus. Vandaar zijn tactische respons: praten met JA21. Wat willen de zes andere lijsttrekkers na ronde één van de verkenning? Geert Wilders pleit voor een centrum-rechts kabinet met PVV, VVD, CDA, FvD en JA21. Hoewel VVD en CDA samenwerking met PVV en FVD op voorhand hebben uitgesloten, hoopt Wilders dat die partijen „op hun schreden terugkeren” en het gesprek met zijn partij aangaan. Wopke Hoekstra vindt zichzelf niet in de positie om voorwaarden aan een coalitiesamenstelling te stellen. Toch benadrukte hij het „niet aantrekkelijk” te vinden om zich bij een liberaal motorblok aan te sluiten. Hoekstra probeerde VVD en D66 neer te zetten als partijen die het nog voor de formatie al oneens zijn met elkaar. CDA wil er vanaf het allereerste moment bij zijn en niet later pas aanschuiven, schrijft Lamyae Aharouay. Lilian Marijnissen hoeft niet per se te regeren met een andere linkse partij, vertelde ze na het gesprek met de verkenners. „Maar logischerwijs kom je het snelst tot een akkoord met partijen die politiek gezien het dichtst bij je staan.” Lilianne Ploumen daarentegen herhaalde alleen te willen regeren als een andere linkse partij ook deelneemt aan de coalitie. Maar wie goed luisterde, hoorde de sociaal-democraten langzaam afscheid nemen van die stelligheid. Ploumen noemde slechts één „toetssteen”: of ze haar kiezers daarmee een dienst bewijst. Jesse Klaver wilde geen partijen noemen, alleen de wens voor een links kabinet. Hij sluit regeringsdeelname niet uit, mits het kabinet „de stikstofcrisis, het klimaatprobleem en ongelijkheid” gaat aanpakken. Thierry Baudet stond na een half uur praten weer buiten, na een „hartstikke leuk” gesprek te hebben gehad. Hij wil alleen meeregeren als er een minderheidskabinet komt of een kabinet over rechts. VVD en CDA zijn geen rechtse partijen, stelde hij. Tweede ronde: Vandaag spreken de verkenners, Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66), de andere lijsttrekkers: Esther Ouwehand (09.00 uur), Gert-Jan Segers (10.00 uur), Laurens Dassen (11.00 uur), Joost Eerdmans (13.00 uur), Kees van der Staaij (14.00 uur), Farid Azarkan (15.00 uur), Liane den Haan (16.30 uur), Caroline van der Plas (17.30 uur) en Sylvana Simons (18.30 uur). Amsterdamn: Nu de stemmen in Amsterdam geteld zijn, krijgt D66 er een zetel bij (van 23 naar 24) - ten koste van VVD (van 35 naar 34). Zo’n 22 procent van de stemmen ging naar D66, tegenover 12 procent voor VVD. De Amsterdamse uitslag verandert niets voor de andere partijen. Vandaag wordt de uitslag van de briefstemmen uit het buitenland bekendgemaakt. Op vrijdag moeten alle stemmen geteld zijn en wordt de officiële landelijke uitslag bekendgemaakt. | 