EINDSPEL. Vandaag is het dan zover: de afzettingsprocedure tegen president Trump gaat verder met het proces in de Senaat. Donderdag werden de senatoren al beëdigd als juryleden die moeten oordelen over de twee aanklachten die het Huis vorig jaar tegen hem aanbracht. In hun eed zwoeren ze ,,onpartijdig recht te spreken”, maar de verdeeldheid in Washington is er niet minder om. De uitkomst staat ook nagenoeg vast: vrijspraak voor Trump. De strijd draait eigenlijk alleen nog om het oordeel van de publieke opinie. Welk kamp weet in dit verkiezingsjaar de meeste Amerikanen te overtuigen van zijn gelijk?

In dit gevecht om de beeldvorming bestoken beide partijen elkaar volop met verwijten van vals spel. Democraten klagen dat de Republikeinen bezig zijn de Oekraïne-affaire ,,in de doofpot” te stoppen. Zij willen dat er in de Senaat nieuwe getuigen en nieuw bewijsmateriaal behandeld worden die het Huis nog niet zag. Trumps verdediging dringt er juist op aan dat de Senaat de ,,flinterdunne” beschuldigingen ,,snel en overtuigend verwerpt”.

Voor dit laatste vertrouwt Trump sterk op Mitch McConnell. Als voorzitter van de Republikeinse fractie zal er in de Senaat niets gebeuren zonder dat hij aan de touwtjes trekt, zoals collega Bas Blokker in dit profiel uitlegt. De afgelopen jaren leren daarbij dat McConnell zeer dienstbaar is aan de president. In de regels voor het juryproces die hij maandag onthulde, stuurt hij aan op een snelle afhandeling: geen nieuwe getuigen of bewijs, twaalf uur per dag vergaderen, zes dagen per week. Trump heeft ook een harde deadline: op 4 februari wil hij de State of the Union-rede kunnen uitspreken als vrijgesproken man. 

RUZIE OVE REGELS. Tijdens een waarschijnlijk fel eerste debat zullen de Democraten de procedure vandaag gelijk proberen te amenderen. Pas als de regels zijn aangenomen, kunnen beide kanten hun openingspleidooien gaan houden, op zijn vroegst woensdag. Namens de Democraten treden dan zeven Congresleden aan als ‘managers of impeachment’, een soort aanklagers. Trump heeft voor zijn verdediging twee zeer tv-waardige advocaten ingehuurd: Kenneth Starr, de speciaal aanklager achter de impeachment van Bill Clinton, en Alan Dershowitz, een steradvocaat die onder meer in het ‘dream team’ zat van moordverdachte O.J. Simpson.

Tijdens deze openingsfase moeten de senatoren zwijgend toeluisteren. Pas erna kunnen ze het geruzie over de procedure voortzetten. De Democraten zullen blijven aandringen op het dagvaarden van nieuwe getuigen. Ze hebben genoeg interessante kandidaten in gedachten – al kunnen ook de Republikeinen nog wel iemand verzinnen die ze willen horen, zoals ik in dit overzicht uiteenzet.

De grote vraag is: hebben ze genoeg stemmen? De Democraten moeten vier Republikeinse senatoren naar hun kamp lokken om de blokkade van McConnell te omzeilen. Drie zijn hiertoe mogelijk bereid: Susan Collins, Lisa Murkowski en Mitt Romney. Is er ook een vierde? Dat blijft onzeker. Maar houd senator Cory Gardner goed in de gaten, die in Colorado later dit jaar op gaat voor een zeer spannende herverkiezing.  

VAN HET CAMPAGNEPAD AF. Nog iemand om in de gaten te houden: Amy Klobuchar, senator voor de Democraten uit Minnesota. Zij behoort met Bernie Sanders en Elizabeth Warren  tot het trio senatoren dat tegelijkertijd in de race is voor de Democratische presidentskandidatuur. Door de impeachment-procedure verspelen ze nu kostbare tijd in Washington terwijl hun rivalen campagne kunnen voeren in voorverkiezingsstaten als Iowa, New Hampshire of South Carolina.

Voor Klobuchar is dit extra ongemakkelijk: zij hengelt naar de gunst van gematigde kiezers. Anders dan de linksere achterban van Sanders en Warren is haar electoraat  niet onverdeeld enthousiast over de impeachment van Trump. Haar aanwezigheid in Washington kan voor Klobuchar in Iowa, waar ze als Midwesterner juist hoopt op een goed resultaat, nadelig uitpakken. 

Een opsteker voor Klobuchar is dat The New York Times haar én Warren in een hoofdredactioneel commentaar aanbeveelt als meest geschikte Democratische kandidaten. De krant wil niet kiezen tussen de  ,,realistische” en ,,radicale” optie die ieder binnen de partij vertegenwoordigt en steunt daarom hoogst ongebruikelijk twee gegadigden.

Voordat ze hun keuze maakten, spraken de commentatoren met de kandidaten. Deze ontmoetingen zijn terug te  lezen op de site. Het gesprek met Bernie Sandersverloopt niet erg amicaal. En Joe Biden, die de endorsement van de NYT ook misliep, houdt liever vast aan deze steunbetuiging, opgenomen in de lift van de krant.