Maart 2024Bekijk de webversie
Van INSPIRE naar EU Dataspaces

Update EU Digitale en Datastrategie

In deze editie
Documentatie en tooling
Handreiking implementatie High Value Datasets


Op 21 december 2022 is vanuit de Open Data Directive de uitvoeringsverordening High Value Datasets (HVD) gepubliceerd. Deze verordening left verplichtingen op aan overheden ten aanzien van het publiceren van hun data via APIs en bulkdownloads voor hergebruik. Uiterlijk 9 juni 2024 moeten de betrokken overheidsorganisaties hun High Value Datasets conform de vereisten beschikbaar stellen.

Om dataproviders en beleidsmakers die met de High Value Datasets te maken hebben te ondersteunen bij de implementatie van de vereisten, heeft Geonovum een hadreiking opgesteld. Deze handreiking maakt snel inzichtelijk wat er zoal moet gebeuren om te voldoen aan de verplichtingen. De volledige verplichtingen staan in de uitvoeringsverordening High Value Datasets.

Het High Value Data-implementatieproces begint met de aanmerking van de dataprovider. De organisatie dient zo ingericht te worden dat de werkzaamheden, voor het beschikbaar stellen van datasets conform de HVD vereisten, worden ingebed in het reguliere werkproces. Het technische implementatieproces zelf omvat drie onderwerpen: de datasets zelf, het beschrijven van de data via metadata, en tot slot het beschikbaar stellen van de data.

Een groot deel van de High Value Data vereisten gelden voor alle aangemerkte datasets. Er zijn echter ook aanvullende of afwijkende vereisten die alleen gelden voor een specifiek thema. In de handreiking hebben we daarom een hoofdstuk opgenomen met de algemeen geldende vereisten en daarnaast per thema een hoofdstuk waarin de specifiek voor dat thema geldende eisen zijn opgenomen.

De handreiking is een levend document. Als er nieuwe inzichten zijn of aanpassingen ten aanzien van de High Value Datalijst zelf, worden die in het document verwerkt.

> Bekijk de handreiking
> Bekijk de uitvoeringsverordening

Codelijstregister

Medio januari is het Nederlandse INSPIRE codelijstregister vernieuwd. In het codelijstregister kunnen codelijsten of uitbreidingen op INSPIRE codelijsten gepubliceerd worden.

Momenteel staan er vier codelijsten online. Voor het publiceren van een codelijst op dit register is een account noodzakelijk. Dit account kan worden aangevraagd via inspire@geonoum.nl.

> Bekijk het codelijstregister
Monitoring implementatie INSPIRE 2024

In december 2023 is de stand van zaken van de implementatie van INSPIRE door de Europese Commissie getoetst. Op basis van de metadata in het Nationaal Georegister - het INSPIRE-portaal in Nederland -  wordt via een geautomatiseerd proces de stand van zaken berekend. Op basis van de monitoring stelt de Commissie haar rapportage over 2023 op.
 
INSPIRE is een belangrijk instrument voor het delen, toegankelijk en vindbaar maken van data en vormt een bouwsteen voor de Green Deal dataspace. Daarvoor is het belangrijk de INSPIRE data conform de Europese vereisten beschikbaar te stellen. Uit de monitoring blijkt dat er voor heel Europa een langzame maar continue verbetering plaatsvindt. In Nederland is er echter een beperkte vooruitgang geboekt. Nederland kan met een minimale inspanning de beschikbaarheid sterk verbeteren door gebruik te gaan maken van de nieuwe dataservice koppeling. De nieuwe dataservice koppeling is een vereenvoudigde methode waarbij vanuit de data direct naar de services wordt verwezen. Deze methode wordt al toegepast in het Nationaal Georegister.

> Bekijk de monitor over 2023

 
Workshops en kennissessies
Kennissessie Uitvoeringsverordening High value datasetlijst – milieurichtlijnen


Op 23 januari heeft Geonovum een kennissessie georganiseerd in het kader van de Uitvoeringsverordening High value datasets (HVD). Deze verordening legt verplichtingen op aan overheden ten aanzien van het publiceren van data voor hergebruik.

Onder het thema Aardobservatie en milieu is alle milieu-informatie in scope zoals genoemd in Richtlijn 2003/4/EC over publieke toegang tot milieu-informatie of te wel de Aarhus richtlijn. Tevens zijn datasets inzake milieu en klimaat die binnen het toepassingsgebied vallen van 19 INSPIRE thema’s in scope. Ook is de milieu-informatie in scope die (door monitoring- en rapportageverplichtingen) ontstaat ten aanzien van lucht, klimaat, emissies, natuurbehoud en biodiversiteit, geluid, afval, water, milieuaansprakelijkheid en duurzame beleggingen.  

In de kennissessie zijn we nader ingaan op de High Value Data verplichting in het kader van deze milieurichtlijnen. Bij het beheer en ontsluiten van de data uit deze milieurichtlijnen zijn namelijk vaak meerdere organisaties betrokken: de beleidsverantwoordelijke ministeries samen met de organisaties die de uitvoering doen en verschillende gegevens leverende organisaties. Aan de betrokkenen is gevraagd om deze  ketens in kaart te brengen en te beoordelen welke data ontsloten moet worden voor de HVD. Hiermee wordt een eerste stap gezet om de data daadwerkelijk te ontsluiten.

Workshop verwachtingen Green Deal Data Space

In december is een workshop georganiseerd met het Tactisch Beraad EU informatie over de verwachtingen die de leden hebben van partners, data en governance bij de Green Deal Data Space (GDDS). De uitkomsten zijn waardevolle input voor het GREAT project.

Het GREAT project bereidt de realisatie van de Green Deal Data Space voor. In die voorbereiding nemen meerdere Nederlandse partners deel. Veel geo-informatie is van belang voor de Green Deal en de dataspace voor de Green Deal is een van de eerste dataspaces die wordt gerealiseerd.

In het GREAT project staan een aantal Europees georiënteerde use cases centraal. De leden van het Tactisch Beraad ervaren taken binnen de Green Deal, zoals milieuvraagstukken juist als heel lokale vraagstukken. De behoefte aan data is echter wel vaak sector overstijgend en internationaal. Door de focus te leggen op de Europese use cases is er een kans dat er voor die andere gebruiksvormen en behoeften van overheden te weinig ondersteuning geboden wordt in de Green Deal Data Space.
 
Overheden doen niet alleen mee in data spaces als aanbieders van open (high value) data zoals de INSPIRE en de HVD datasets. Zij zijn ook datagebruiker. De leden van het Tactisch Beraad werken samen in wisselende Europese en internationale werkgroepen met soms daarin ook private partijen, waarbinnen ook niet-openbare gegevens worden gebruikt. Overheden zijn dan datagebruiker. In dit soort netwerken spelen gebruiks- en toegangscondities een rol en ook een afsprakenstelsel waar de Green Deal Data Space de omgeving voor moet kunnen zijn.

Daarnaast zijn er diverse nationale programma's (Zicht op Nederland – Datafundament en, Dutch Metropolitan Innovations (DMI) waarvoor de Green Deal Data Space of andere dataspaces een verbindend element kunnen zijn om zo het ontstaan van (nationale) datasilo's tegen te gaan. De uitkomsten van de workshop met het Tactisch Beraad EU informatie zijn gedeeld met het GREAT-project, zodat ze deze uitkomsten mee kunnen nemen in de oplevering van de blauwdruk van de Green Deal Data Space in april dit jaar. Later dit jaar zal door de EC een nieuw consortium worden geselecteerd om de stappen naar implementatie van de Green Deal Data Space te zetten.
 
Save the date!
Open Geodag 7 november 2024


Op 7 november organiseert Geonovum weer een Open Geodag! 


Op de Open Geodag nemen we je mee in actuele ontwikkelingen die het geodomein raken - ook vanuit Europa -, geven we je het laatste nieuws over de standaarden en praten we je bij vanuit de verschillende innovatieplatforms. Noteer deze datum vast in je agenda! We kijken ernaar uit om iedereen weer te verwelkomen.

> Aanmelden