“We zijn in gesprek met Europa”, Lalieux (PS) blokt resoluut kritiek over haar pensioenhervorming en het relancegeld af: vandaag liggen haar plannen op de kern

“We zijn hierover in gesprek met de Europese Commissie, maar er is nog geen enkel besluit genomen.” Een wel erg kort antwoord gisteren in de Kamer, van minister van Pensioenen Karine Lalieux (PS) over de vraag of België het Europees relancegeld nu krijgt of niet. Daaraan verbond de Europese Commissie voorwaarden, waaronder de pensioenhervorming. Vandaag op de kern is er een tweede lezing van die plannen van Lalieux. Maar de vragen blijven. In de Kamer schermde Sander Loones (N-VA) met een zeer kritisch rapport van de Europese Commissie. Daarin worden de hervormingen zelf ten gronde in vraag gesteld, maar evengoed de methode waarmee de federale regering de impact meet. Binnen de meerderheid is er gemor over de houding van de PS. Premier Alexander De Croo (Open Vld) voelde zich opvallend niet geroepen om in de Kamer antwoorden te komen geven: hij liet Lalieux het alleen doen. Binnen Open Vld klinkt vlijmscherpe kritiek achter de schermen. Cd&v-begrotingspecialist Wouter Beke was in de Kamer ook stevig: “Ik hoop dat wij als voorzitter van Europa niet met een blaam worden geconfronteerd, omdat Europa onze pensioenhervormingen niet zou goedkeuren.”

In het nieuws: Heeft de pensioenhervorming van Vivaldi de nodige kostenverlaging?

De details: In de Kamer krijgt bevoegd minister Karine Lalieux de wind van voren: een wel erg kritisch rapport van de Europese Commissie in oktober beloofde al niet veel goeds. De Nationale Bank vertelde hetzelfde: de pensioenhervorming gaat méér kosten, niet minder. Lalieux schermt met cijfers van het Planbureau en wil vandaag haar pensioenplannen nog eens naar de kern brengen.

• “U mag me elke dag vragen stellen, maar tot de Europese Commissie een advies uitbrengt en haar analyse afrondt, kan ik u geen andere antwoorden geven”, zo was de afsluiter van een erg korte repliek, die Lalieux gisteren had in de Kamer, na kritische vragen over haar pensioenhervorming.
• Deze week lekte uit de federale regering dat de Europese Commissie voorlopig nog altijd niet akkoord gaat met die beloofde hervormingen: in ruil voor zo’n 4,5 miljard aan relancegeld vanuit de EU, zou België een aantal ‘milestones’ realiseren, zo sprak staatssecretaris voor Relance Thomas Dermine (PS) af met de Europese Commissie. Maar die ‘milestone’ van een duurzame pensioenhervorming raakt maar niet vervuld.
• Dat moest Lalieux ook erkennen: “De Europese Commissie heeft nog altijd geen advies uitgebracht over de hervorming. We zijn hierover in gesprek, maar er is nog geen enkel besluit genomen.” Meer dan een teken aan de wand: binnen de regering wijst men erop dat de Commissie het gewoon “onvoldoende” vindt. De PS wimpelt het af en zet door.
• Vandaag legt Lalieux haar pensioenplannen in een tweede lezing nog eens voor aan de kern. Dat levert normaal geen conflict op: de plannen zijn politiek al voor de zomer afgeklopt. Maar het laat een ongemakkelijk gevoel na, zolang er geen groen licht komt vanuit Europa.
• Opvallend overigens: in Le Soir schermt Lalieux vandaag ook met de cijfers van het Planbureau, en hun verschillen in prognose in 2020 (voor de hervormingsplannen) en die van 2023 (na de beslissing van de hervorming). Daarbij zou de kost normaal met 0,2 procent van het bbp stijgen tegen 2070, en door de hervormingen daalt die met 0,2 procent, zo haalt Lalieux uit de ramingen.
• Alleen: die uitleg wordt dus door verschillende instanties tegengesproken. Het meest recente rapport komt van de Nationale Bank, in november:
  • De eerste hervormingen van Lalieux in 2021 en 2022 leverden volgens die instelling een stijging van de kosten met 1 procent van het bbp tegen 2070.
  • De tweede, recente hervorming van vorige zomer, zou dan weer nog een kostendaling van 0,5 procent hebben veroorzaakt.
  • Maar netto dus een stijging voor Vivaldi van 0,5 procent, terwijl de regering-Di Rupo de vergrijzingskosten wél deed dalen met 0,4 procent, en de regering Michel zelfs met 1,6 procent.

The Big Picture: Oppositie én meerderheid stellen zich vragen over de kansen van Vivaldi en de PS om die pensioenhervorming verkocht te krijgen aan Europa.

• Premier De Croo koos gisteren in de Kamer om wél een vraag van Raoul Hedebouw (PVDA) te beantwoorden, waarbij hij een sneer kon geven over diens ‘fake news’ rond Colruyt. Maar vragen over de pensioenen en de EU, die nochtans door meerderheid én oppositie aan hem gesteld werden, schoof hij tactisch door naar Lalieux, die hij solo liet spitsroeden lopen.
• Dat alles leidt tot grote irritatie binnen de regering, omdat de PS zich de afgelopen jaren telkens sterk maakt, ook fors verbaal binnen de regering “dat het wel in orde zou komen”, met de Europese Commissie.
• “Maar dit was het maximaal haalbare voor de PS en Ecolo, die blind blijven voor de bijzonder uitdagende budgettaire situatie van ons land in het algemeen en de pensioenen in het bijzonder. Pas in maart zullen we zien wat de Commissie nu zegt. En ja, je kan maar vaststellen dat Dermine nog altijd zeer optimistisch blijft in de pers, opvallend”, zo klinkt het bij iemand vanuit de kern vanmorgen.
• Bij de Vlaamse liberalen klinken dan zure oprispingen, in de wandelgangen: “Eva De Bleeker (Open Vld) legde destijds als verantwoordelijke van de begroting die opmerkingen al op tafel en zei dat de eerste hervorming niet voldeed. Dat ook de tweede onvoldoende was, leek toen al duidelijk. De PS reageerde vervolgens heel kwaad op De Bleeker. Dermine deed het altijd af als: “ik zal dat daar wel eens gaan uitleggen bij de Europese Commissie”. Jammer dat zo’n politici wel steeds geloofd worden en in de pers komen.”
• Opvallend was dat cd&v zich ook kwam moeien, vanuit de meerderheid, in het debat. Eerder uitte vicepremier Vincent Van Peteghem (cd&v) al openlijk kritiek op de manier waarop het pensioendossier is aangepakt. In de Kamer hield hun begrotingsman Wouter Beke (cd&v) zich niet in.
  • “Ik heb ooit van Laurette Onkelinx (PS) geleerd: “On ne peut pas avoir le beurre et l’argent du beurre.” De beurre zijn de hervormingen, l’argent du beurre is de 4,5 miljard euro Europees relancegeld die daartegenover staat.”
  • “ Europa geeft geld om onze economie in de toekomst te helpen en om structurele hervormingen door te voeren die een duurzame verbetering moeten betekenen voor ons land, ook van ons pensioensysteem, niet enkel wat de individuele pensioenen van de mensen betreft, maar ook wat de duurzaamheid en de betaalbaarheid van ons pensioensysteem betreft.”
  • “Daar knelt het schoentje. De Europese Commissie zegt daarover dat dit niet volstaat en dat er meer moet gebeuren.”
• Ook de oppositie haalde uit: “Uw paradepaardje van hervormingen blijkt een dode mus te zijn. Vivaldi, cd&v incluis, heeft geen enkele hervorming tot een goed einde gebracht. U schuift de pensioenfactuur zonder schroom door naar de volgende generatie zonder dat u ook maar iets hebt gedaan aan de betaalbaarheid van het pensioensysteem op lange termijn”, zo stelde Ellen Samyn (Vlaams Belang).
• De meest inhoudelijke kritiek kwam er van N-VA-begrotingsspecialist Sander Loones:
  • “U hebt een plan ingediend. U doet daar mysterieus over, net zoals Dermine trouwens ook.”
  • “Ik heb een eerste analyse van de Europese Commissie te pakken gekregen. Daarin staat dat u de uitdagingen niet voldoende hebt aangepakt.”
  • “Wat u doet, is ervoor zorgen dat er nog meer geld nodig is voor de pensioenen en dat de financiering ervan dus onzekerder wordt.”
  • “De Commissie stelt vast dat er geen bewijs voor arbeidsmarktmaatregelen wordt geleverd, trekt zelfs uw methodologie in twijfel en vindt het beschamend dat u geen detailcijfers durft te geven.”

De vraag: Wat zegt de Europese Commissie dan? Geen al te fraaie brief met vragen voor België, over die pensioenen.

• Loones verwijst naar een brief getiteld “Recovery and Resilience Plan Observation Letter on the First Payment Request” van de Europese Commissie aan België op 16 oktober, waarbij de Commissie “bijkomende informatie of noodzakelijk bewijs” vraagt van de Belgische regering.
• Daarbij stelt de Commissie heel expliciet: “Gebaseerd op een eerste review met de nodige documenten, blijkt dat mijlpalen het risico lopen niet gunstig vervuld te zijn.”
• Daarbij gaat de Commissie gedetailleerd in op ‘Mijlpaal M157, de pensioenen’. Daarbij zegt ze letterlijk: “Volgens de schattingen van het Federaal Planbureau, gaat de gecombineerde impact van de hervormingen leiden tot een toename van de pensioenkosten met 0,15 procent van het bbp in 2070.”
• De Commissie vraagt bovendien expliciet: “Kan u ergens rechtvaardigen dat de hervormingen de financiële duurzaamheid van het pensioensysteem versterkt?”
• En nog duidelijker, over de manier waarop Vivaldi de impact meet: “Als we focussen op de maatregelen die uw regering in december 2020 al nam, kan u de methodologie uitleggen, om de impact van de maatregelen te meten?”

Ondertussen: De pensioenhervorming zit voor een deel ook vast bij de sociale partners.

• Los van de besognes met Europa, moet het derde luik van de pensioenhervormingen straks ook wachten: het zit vast in het sociaal overleg. Werkgevers en vakbonden nemen de tijd. Hun akkoord wordt niet verwacht vóór het einde van deze legislatuur, waarschuwen ze in Le Soir.
• Dit derde luik gaat over de financiële en sociale duurzaamheid van de eerste pijler van het pensioenstelsel, en over de impact op gezinnen. De regering vroeg de sociale partners dat uit te werken, maar die gaan dus niet klaar raken.
• Wat betreft de financiële duurzaamheid zijn er geen wonderoplossingen: de kosten van de vergrijzing wegen zwaar op het pensioenstelsel. In 2022 waren er in België 3,6 mensen op werkende leeftijd voor elke gepensioneerde (67 jaar en ouder). In 2070 zullen dat er nog maar 2,4 zijn voor elke gepensioneerde.
• En natuurlijk hebben werkgevers en vakbonden elk hun eigen methode om deze kloof te dichten: de eerste groep wil kosten besparen door bezuinigingen door te voeren, de laatste groep wil vooral nieuwe inkomsten vinden.

On the campaign trail: Magnette en De Wever worden elkaars beste vijanden.

• Na de N-VA in de Nekkerhal in Mechelen dit weekend, was het gisteren aan de PS om in het Palais des Beaux Arts in Charleroi verzamelen te blazen voor hun nieuwjaarsreceptie. En Paul Magnette, de PS-baas en gastheer, gaf er de pers, ook de Nederlandstalige, meer dan waar voor z’n geld: de boksmatch met de N-VA en Bart De Wever is vroeg in de campagne al helemaal een feit.
• “Meneer De Wever zegt ons nu dat hij premier wil worden. Wij zeggen tegen hem: ‘Meneer De Wever, als je een land wil leiden, moet je dromen en ambities hebben voor dat land, niet het einde ervan wensen”, zo haalde hij uit. De Wever kondigde op zijn receptie zaterdag aan wel degelijk premier te willen worden, maar dan wel van een klein zakenkabinet “dat snel orde op zaken zou moeten stellen”.
• “Als je een land wil leiden, moet je alle Belgen verenigen, samenbrengen, niet tegen elkaar opzetten. Als je een land wil leiden, moet je er gewoon van houden. En wij, wij houden van dit land”, zo werkte Magnete netjes naar een crescendo, waarbij hij stevig de handen op elkaar kreeg.
• Voor alle duidelijkheid: Magnette is zelf expliciet “beschikbaar” om straks eerste minister te worden. Niet toevallig trekt hij ook de Kamerlijst in de grootste kieskring in Franstalig België, in Henegouwen. “Dit is een land van welvaart, een land van vrijheid, een land van solidariteit”, zo klonk het op presidentiële toon. “We zijn intens Waals, Brussels, Franstalig, Duitstalig, maar we zijn ook Belgen, gehecht aan alles wat dit land ons gegeven heeft.”
• Tactisch kregen ook de “kameraden van Vooruit” een vermelding: als Magnette premier wil worden, heeft hij de rekenkunde van “de grootste politieke familie” ook zonder twijfel nodig.
• Voor de camera’s van Terzake deed Magnette er overigens nog een schepje bovenop, richting N-VA. “Zij schieten constant op ons. Het is zoals mijn voorganger André Cools ooit al zei: “Zelfs als het regent in België, is dat vast en zeker de schuld van de PS?”.
• Magnette reageerde ook op de scherpe kritiek van de econoom Etienne de Callataÿ die brandhout maakte deze week van de PS-aanpak en hen laxisme verweet: “Ach er zijn altijd liberale economen die dat blijven zeggen. Er is absoluut geen laxisme bij de PS, iedereen moet aan de slag. Maar als er regio’s zijn waar er geen jobs zijn, zijn sancties niet efficiënt. De beste manier om de tekorten te stutten, is de lonen verhogen: dan vullen we de tekorten in de sociale zekerheid aan”, zo beet Magnette van zich af.
• Opvallend overigens: Magnette drukte ook de hoop uit “dat een talent als Conner Rousseau (Vooruit) terugkeert”. “Hij heeft een enorme fout gemaakt, maar ook geleerd daaruit, en het is aan hem om dat te beslissen”, zo zette de PS de deur open.

Een fregat, een fregat, mijn koninkrijk voor een (modern) fregat: Vaart de Belgische marine uit naar de Rode Zee?

• Vandaag dus ook de langverwachte discussie binnen de regering over deelname aan de EU-missie in de Rode Zee, plus daaraan gekoppeld ook een mogelijke nieuwe demarche richting Israël, om op te roepen tot een staakt-het-vuren én humanitaire corridors. Plus: een zaak aanhangig maken bij het Internationaal Gerechtshof, ja of nee?
• In de Kamer bleek gisteren in niets dat Vivaldi nog één ploeg is, als het over het brede thema van ‘Gaza tot Jemen’ gaat: links stond er lijnrecht tegenover rechts, liberalen versus socialisten en groenen.
• Maar even opvallend: minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) zette toch de deur op een kier, bij een vraag van Open Vld’er Tim Vandeput, toen het ging over deelname van België aan de EU-missie in de Rode Zee. “We gaan in de regering praten over het versterken van onze deelname aan de operatie in de Rode Zee, net als over de nodige initiatieven om de situatie te kalmeren en een einde te maken aan het geweld in Gaza. Wees er dus zeker van dat ik de situatie in de regio van zeer nabij volg, vooral in samenwerking met onze partners in de regio, maar ook in de context van ons Europees voorzitterschap.”
• Daarbij opvallend: Dedonder verwees expliciet naar twee andere EU-missies die nu al lopen in het Midden-Oosten: “Ons land is aanwezig in de regio en leidt op dit moment de operatie Agenor in de Perzische Golf en in de Straat van Hormuz. België neemt ook deel aan operatie Atalanta in de Golf van Aden.”
• Die eerste, Operatie Agenor, is niet onbelangrijk: de Belgische flottieljeadmiraal Hans Huygens heeft op dit moment daar de leiding over zo’n zeven Europese fregatten, die de regio moeten beveiligen. Het is de bedoeling dat ook de Louise-Marie daaraan gaat deelnemen de komende maand. Maar de EU wil dus uitgerekend die missie gaan uitbreiden en ook inzetten in de Rode Zee.
• Binnen het leger is er daarom wel wat druk: het valt moeilijk uit te leggen dat je de leiding hebt, en dan vervolgens niet zou deelnemen aan een uitbreiding van de missie, omwille van intern-politieke redenen.
• De liberalen nemen dat discours over, en hebben nog extra argumenten: België is de achtste maritieme natie ter wereld, met de dertiende duurste handelsvloot ter wereld. 12 procent van alle wereldhandel passeert via de Rode Zee: gaat België dan niets doen om die koopvaardijschepen te beschermen?
• Anderzijds is er de militaire vraag of de Belgische fregatten wel volwaardig uitgerust zijn om deel te nemen aan een eventuele strijd tegen de Houthi’s. Eén fregat is in onderhoud, de Louise-Marie stond dus gepland om naar de Straat van Hormuz te gaan, maar kan vroeger vertrekken en een NAVO-oefening overslaan.
• Maar ook over de Louise-Marie zijn er vragen: het is één van de twee fregatten die in 1989 in gebruik genomen zijn door Nederland, en door België tweedehands gekocht in 2008. Allerminst splinternieuw dus. En nieuwe Belgische fregatten worden pas in 2030 opgeleverd.
• Meteen kunnen die oude Belgische fregatten dus ook niet veel gaan doen: ze kunnen een aanwezigheidspolitiek voeren, en dan houdt het zo wat op. Ze beschikken immers niet over zo gek veel afweersystemen: hun verdediging ten opzichte van de Houthi’s, die met drones en Iraanse raketten werken, is heel beperkt in de lucht. België kan dus maar een heel klein stukje van de puzzel leveren. Logischer is misschien een versterking van de leidinggevende staf van de missie.
• Wat de discussie over een klacht bij het Internationaal Gerechtshof betreft, blijft met name de MR op het rempedaal staan. Dat bleek duidelijk uit de houding van minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR), die niet wil dat België, uitgerekend als EU-voorzitter, alleen komt te staan in Europa met een dergelijke juridische actie.
• “Het Internationaal Strafhof onderzoekt reeds beschuldigingen van oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en misdaden van genocide. België steunt dit onderzoek. Ons land heeft al 5 miljoen euro toegewezen aan het Strafhof om de onderzoekscapaciteit te versterken”, zo stelde ze in de Kamer gisteren.

On the campaign trail (2): Bij cd&v een opvallende transfer: Peter Verlinden verlaat na één maand als z’n partij ‘Voor U’.

• “Zo snel kan het gaan in de politiek”, was de commentaar die ex-journalist Peter Verlinden er zelf bij leverde, bij zo’n onverwachte overstap van ‘Voor U’ naar cd&v. Daar krijgt de voormalige Afrika-specialist van de VRT nu zowaar de derde plek op de Europese lijst.
• Opvallend is de uitleg die Verlinden geeft aan z’n overstap, in Het Nieuwsblad: “Voor mij is dat project interessanter, vooral door mijn leeftijd. De derde plaats is uiteraard een strijdplaats. Maar als ik iets wil betekenen en mijn inbreng kan aanleveren over concrete dossiers de komende vier à vijf jaar, dan is dit de juiste plaats”, zo stelt hij.
• In politiek is een minimum aan rekenkunde wel vereist om succesvol te zijn: een derde plek lijkt daarbij compleet onverkiesbaar bij de christendemocraten. In 2019 haalde cd&v met 14,5 procent twee gekozenen, in geen enkele recente peiling haalt de partij nog dat resultaat.
• Bovendien gold de huidige de redenering van Verlinden net zo goed één maand geleden, toen hij in het nieuwe project van ex-Open Vdl’er Els Ampe stapte: “Maar de kans dat ik daar de komende jaren veel kon betekenen was heel klein. Simpelweg omdat hun doelstelling, het partijlandschap dooreenschudden, er één is op langere termijn. Voor iemand als ik is nu nog een paar jaar kunnen meedoen met de grote jongens interessanter.”
• Ampe, die Verlinden “veel succes wenste”, verliest zo een lijsttrekker en zowat de enige bekende naam in haar nieuwe partij in Vlaams-Brabant. “Bij cd&v bieden Sammy Mahdi en co blijkbaar ondersteunende jobs, die Verlinden krijgt als hij niet verkozen raakt. Wel, bij ‘Voor U’ delen wij geen ondersteunende jobs uit. Elke kandidaat overtuigt de kiezer vrijwillig”, zo reageerde ze vanmorgen.
• Opvallend overigens: Verlinden kreeg meteen een eerste politieke aanval te verwerken. “Ik hoop dat Verlinden zich als partijgenoot van de huidige en vorige Vlaamse minister van volksgezondheid distantieert van zijn eerder verspreiden van gevaarlijk fake news. Kritisch zijn rond evaluatie COVID-maatregelen is nodig, maar dat vergoelijkt geen medische quatsch”, zo haalde Groen-covoorzitter Jeremie Vaneeckhout uit.
• Verlinden, die destijds op sociale media erg actief was over COVID, reageerde meteen: “Ik heb me nooit uitgesproken over het COVID-beleid. Wel over de weinig kritische bevraging door de massamedia van dat beleid in die tijd. Vanuit mijn academische opdracht die ik toen vervulde. Media moeten altijd kritische waakhonden blijven. Dat was en is mijn pleidooi.”

On the campaign trail (3): Vooruit of Achteruit? Ander en Beter?

• Een klein plak-oorlogje, of de moderne versie daarvan toch, in de Brusselse straten, voor de hoofdkwartieren van Vooruit in de Keizerlaan en dat van Vlaams Belang aan Madou.
• Het waren de socialisten die de vijandelijkheden openden, gisteren met hun nieuwste campagne: “Het is Vooruit. Of het is achteruit.”
• Daarbij werken ze met banners op sociale media (uitgerekend nu voorzitter Melissa Depraetere (Vooruit) een verbod voorstelde op reclame op die platformen is dat wel wat bizar), maar ook klassiek ‘wildplakken’ van affiches en grote projecties van hun slogan op gebouwen, als een soort underground-style campagne, met guerrilla-technieken.
• Daarbij viseerden ze de Boerentoren in Antwerpen en het Sint-Pietersstation in Gent, maar ook de rivalen van Vlaams Belang en hun kantoor aan de Madou in Brussel.
• Of dat juridisch gezien wel mocht? De partijwoordvoerder wimpelde de vraag af: “Dit is ‘wild’ projecteren. Het signaal dat wij willen geven is belangrijker dan de vraag of wij hiermee de wet overtreden. Wij zetten in op een manier die zichtbaar is”, zo stelde hij over het projecteren en wildplakken in De Standaard.
• Misschien niet de meest gelukkige uitleg bij de start van de campagne voor Vooruit. “We gaan wild afficheren. Er zullen affiches verschijnen op plekken die daarvoor voorzien zijn, maar niet altijd met de nodige toestemming”, zegt de woordvoerder.
• Bij Vlaams Belang bleven ze niet bij de pakken zitten. Ze reden met hun grote campagne-truck, met de slogan ‘Ander en Beter’ en een metershoge foto van Tom Van Grieken naar de Keizerlaan en parkeerden daar voor de deur van het hoofdkwartier van Vooruit en PS: Paul Magnette en Depraetere konden vanuit het raam naar Van Grieken staren.
• “Als de socialisten met ons de strijd willen aangaan, nemen we met plezier de handschoen op”, reageerde Van Grieken. “De campagne van Vooruit is even origineel als geloofwaardig. De achteruitgang die de partij de afgelopen jaren heeft teweeggebracht, spreekt immers boekdelen.”

Opvallend tenslotte: Petra De Sutter (Groen) wil in Horebeke de blauwe baron weg. Daarvoor zijn zelfs N-VA’ers welkom.

• Toch straf: federaal lijkt de N-VA vaak de ergste vijand van de groenen en hun vicepremier Petra De Sutter. Maar all politics is local, en in thuisbasis Horebeke betekent dat de realiteit van een ware politieke dynastie: de familie Browaeys, van het gelijknamige verzekeringskantoor.
• Jozef Browaeys was er jaren burgemeester, in 2018 nam dochter Cynthia de leiding van de lokale blauwe lijst, ‘Volksbelangen’. Al zestig jaar heeft die ploeg het voor het zeggen. En kijk, ze haalden in 2018 opnieuw nipt een absolute meerderheid, met iets meer dan 700 stemmen. De enige andere partijen in de kleine gemeente? Groen en N-VA, samen dus net niet groot genoeg, haalden elk zo’n 300 stemmen.
• Nu wil De Sutter het dus anders, al moet ze gaan dansen met de ‘duivel’, met N-VA’ers dus. Want met de lijsttrekker van die partij in 2018, Dieter Verscheure, maakt ze nu voor de gemeenteraadsverkiezingen een nieuwe lijst: ‘Nieuw Horebeke’.
• Daarbij geen nationale vlaggen, maar een lokale uitleg: “Wij zoeken mensen met nieuwe ideeën. Die moeten niet gebonden zijn aan partijpolitiek, maar zichzelf herkennen in ons programma.”