We naderen het einde van een jaar waarin de vastgoedtrein die de afgelopen jaren op zeer hoge snelheid voortdenderde grotendeels tot stilstand is gekomen. Een inflatiepiek gevolgd door een historische rentestijging maakte een einde aan een decennium van voorspoed. Naast onzekerheid over oorlog (we kregen er nóg een verschrikkelijke oorlog bij dit jaar), rente en inflatie gaf de overheid de woningmarkt de genadeklap door ieder verdienmodel dat eventueel nog mogelijk was de markt uit te reguleren. De onzekerheid werd nog groter toen bleek dat we niet één maar twee verkiezingen kregen dit jaar. De verrassende verkiezingswinnaar maakte die onzekerheid mogelijk nog groter. Zo naderen we piepend en krakend het einde van 2023. Gelukkig kunnen we vooruitkijkend naar volgend jaar putten uit lichtpuntjes. De rentestijgingen lijken nu achter de rug. Daarmee krijgt de vastgoedsector volgend jaar de kans om een nieuwe balans te vinden tussen vraag en aanbod die door de plotselinge renteklap ernstig was verstoord. We zien ook hier op de redactie van Vastgoedmarkt zelfs voorzichtig een eindejaarsstroom aan transacties op gang komen. Niet te vergelijken met afgelopen jaren, maar het duidt erop dat de trein in ieder geval nog rijdt. En er lijkt, nu kritiek zelfs van economen als Coen Teulings en van ambtenaren van het ministerie zelf aanzwelt, toch iets meer realiteitszin te komen bij de overheid over het belang van stimuleren van marktpartijen bij de woningbouwopgave. Helemaal niemand is namelijk gebaat bij een herhaling van het scenario uit 2008 toen de hele boel implodeerde. Natuurlijk blijft het afwachten wat een nieuwe regering, eventueel met de PVV, voor Nederland zal betekenen. Maar de sector kan hoop putten uit de lichtpunten. Namens de voltallige redactie van Vastgoedmarkt wens ik u veel wijsheid en bezinning, maar natuurlijk ook vooral veel plezier toe tijdens de komende feestdagen. Ook volgend jaar zal Vastgoedmarkt de plek zijn waar u al het nieuws, duiding en analyses zal vinden van de ontwikkelingen in de markt. Ik wens u allen een voorspoedig 2024. Tot volgend jaar! |