Nieuwsbrief AUGUSTUS 2022

Onze Nieuwsbrief maandelijks versturen lukt weer ondamks dat het gewoon druk is. Er is veel belangstelling. Er speelt veel in de wereld, veel dat met klimaat, voedselzekerheid en voedselkwaliteit te maken heeft en dus naar o.a. Permacultuur wijst. Met de bescheiden middelen die we hebben en een portie doorzettingsvermogen proberen we de impact van de huidige voedselcrises te beteugelen en stimuleren we haalbare en schaalbare oplossingen.

AGENDA van Activiteiten en programma's op Eetbaar Park
De linken in onderstaand overzicht leiden direct naar de website

vr 19 aug - workshop - Herfst- en Wintergroenten Verbouwen

za 20 aug - workshop - Zelf Composteren

za 20 aug - rondleiding - Eetbaar Park in de nazomer

za 27 aug - workshop - De Eetbare Watertuin

za 03 sep - avond - Introductie tot opleiding en cursus
ma 05 sep - avond - Introductie tot 4-days Basic Permaculture Course
za 10 sep - start cursus - 4-days Basic Permaculture Course (in English)
zo 11 sep - workshops - Gezonde Voeding & Gebruik Kruiden

zo 11 sep - avond - Introductie tot opleiding en cursus

zo 18 sep - start cursus - Voedselbosrand, ook in kleinere tuinen

vr 23 sep - start - Permacultuur Jaaropleiding 2022-2023 vr

za 24 sep - start - Permacultuur Jaaropleiding 2022-2023 za

vr 14 okt - start - Permacultuur Vervolg Opleiding

Maar kijk ook zeker naar het aanbod hier onder

Hallo B A D ,

Heftig: zoveel droogte, zoveel hitte, zoveel wateroverlast met daarbij mislukte oogsten en bodemerosie.
Het probleem heeft minstens twee kanten. Aan de ene kant hebben het verschijnsel van de uitblijvende en de dan weer veel te heftige regenbuien, de extreme hitte op veel plaatsen naast weer extreme kou op andere plekken op de aarde.
De andere kant is hoe we met ons land, de akkers, de weilanden, de bossen, zijn omgegaan en nog steeds omgaan. Een zeer kwetsbare situatie. En zo zien we dat landbouwsysteen afbrokkelen en uit elkaar vallen, aan alle kanten tekort schieten en falen.

En dat kan anders: stoppen met gif, schaalverkleining, geen monoculturen maar polyculturen, gehalte organisch materiaal in de bodem omhoog en meer natuur (heggen e.d.) aan de randen en tussen de velden. We tackelen daarmee behoorlijk wat problemen en zijn veel veerkrachtiger bij al die extremen. Een oplettende lezer heeft het al door: meer Permacultuur, meer Herstellende Landbouw, meer Voedselmoerassen en Voedselbosranden.

Kan er met mijn boerenverstand niet bij..
Al wat jaren schrijf en roep ik dat de voedselcrises met meer impact ons leven binnenkomt dan de energiecrisis. Simpelweg om dat er te weinig zal zijn. Dat is in kwantitatieve zin zo. Maar ik zie ook de kwaliteit van ons voedsel, ook van het biologisch aanbod, minder worden.
We zien het al jaren aankomen. Er zijn talloze stemmen en signalen die het ons duidelijk probeerden te maken. De Verenigde Naties zei al jaren geleden dat de enige manier om de aarde te voeden is met kleinschalige agro-ecologische pojecten. Ik kan er met mijn boerenverstand niet bij dat we dat niet (genoeg) doen.

Verderop deel ik nog wat linken naar interessante bronnen.
Als je wilt weten wat er allemaal speelt.. en wat je er aan kunt doen, moet je naar onze cursussen en opleidingen komen.
De gratis introductie-avonden kunnen je op weg helpen.

Tja.. bodems uitgeput, bodems uitgedroogd, rivieren en beken opgedroogd, en een groot deel van de boeren dat vast houdt aan een manier van landbouw en veeteelt dat echt niet meer kan! Lees ook mij BLOG Boerenbedrog

Er is gelukkig ook veel positief nieuws te melden. Zie verderop Projecten en Nieuwtjes

Menno Swaak
Permacultuurcentrum Den Haag

Herfst- en Wintergroenten verbouwen

vrijdag 19 augustus - workshop met Taco Blom

Hoe voorzie je je zelf in de herfst en winter van voedsel. Welke groenten kan je dan nog succesvol verbouwen en hoe pak je dat aan. We kijken daarbij ook naar het oogsten en bewaren.
Waar voedsel schaars en duur wordt is het steeds belangrijker om het hele jaar rond voedsel te kunnen verbouwen en oogsten.

ZELF compostEREN:
composthoop, compostvat en wormENcompostbak

zaterdag 20 augustus - workshop met Menno Swaak

Het Nieuwe Goud wordt het wel genoemd: het 'afval' uit onze tuinen en keukens. Waarom zou je elke dag je keukenresten afvoeren en elk jaar je tuinresten om dan elk jaar weer nieuwe compost aan te voeren. Zorg voor een kringloop dicht bij huis en creëer hoogwaardige compost.
Daarmee kan je de bodem van je (moes)tuin, balkonbakken en kamerplanten verrijken.

Rondleidingen Eetbaar Park I

zaterdagmiddag 20 augustus - uitleg door Menno Swaak

Aan de hand van enkele permacultuur ontwerpprincipes wordt getoond hoe de tuin is opgezet als een duurzame tuin, die kan gaan voorzien in voedsel, energie en grondstoffen. Daarbij ook aandacht voor hoe recente inzichten en ervaringen met Permacultuur in de tuin geïntegreerd worden..

DE EETBARE WATERTUIN

zaterdag 27 augustus 10.00-17.00u.
+ 24 september 19.00-21.30u.
workshop met Taco Blom

In deze workshop van een hele dag en een avond enkele weken later gaan we uitgebreid in op de mogelijkheden en hoe je het moet aanpakken. Heb je plek voor minimaal 6m2 voor water, maar een groter stuk biedt meer mogelijkheden, dan kan je ermee beginnen. We behandelen het ontwerp, de aanleg, substraat voor de bodem, beplanting, gezondheidsaspecten, zuiverende werking, beheer en onderhoud. urs2021Q4

introductie tot Jaaropleiding en voedselbosrand

zaterdagavond 3 september - met Taco Blom
idem: zondagavond 11 september

Voor wie geïnteresseerd is in de Extra Permacultuur Jaaropleiding van 12 zondagen, die op 3 april begint, is deze introductie-avond bedoeld.
Je krijgt een indruk van de opzet en aanpak in deze op de praktijk gerichte opleiding en maakt kennis met de docent.

Introduction to Basic Permaculture Course

Monday Evening September 5
with Rutger Spoelstra (in English)

Read more...

4-days Basic Permaculture Course

Saturday September 10 start
with Rutger Spoelstra (in English)

Permaculture is a design philosophy that allows you to design a sustainable life, or even beyond sustainable. It is also described as: “Permaculture is a dance with nature - in which nature leads.”. During this course you will get acquainted with permaculture. It is a broad introduction, but also practically applicable. .

Gezonde Voeding & Gebruik Kruiden

zondag 11 september - lezing/workshop met Nicole Smets

Deze dag bestaat uit twee delen, die ook samen gevolgd kunnen worden.
Wat is Gezonde Voeding en waar moet het aan voldoen?
Welke soorten gezonde voeding zijn er; Inhoudstoffen van voeding; Functie van voeding. Een kruidenwandeling met uitleg over inhoudstoffen.
De pluk, het gebruik en droogmethode; waar sommige planten wel en niet goed voor zijn (superfoods en kruidenapotheek van de Nederlandse natuur)..

Voedselbosrand, ook in kleinere tuinen

cursus van 4 zondagen vanaf 18 september met Taco Blom

Een groot voordeel van tuinen waarin net als in de natuur vooral vaste planten groeien is dat ze op termijn veel minder onderhoud vragen dan tuinen gedomineerd door eenjarigen. Voedsel produceren en biodiversiteit kunnen goed samengaan. In de natuur vind je de meeste biodiversiteit in bosranden en aan oevers. Zo'n bosrand kun je oprekken tot een hele tuin: een stadstuin, een tuinderij of een groter voedselbos met hogere en lagere planten.en lokale economie zijn onderwerpen die behandeld worden met oog voor theorie en praktijk.

Permacultuur Jaaropleiding 2022-2023

12 vrijdagen m.i.v. 23 september - met Taco Blom

Permacultuur vindt tegenwoordig breed toepassing: ver voorbij land- en tuinbouw alleen. Je kunt met deze ontwerpprincipes een ecologische wijk ontwerpen of er je bedrijf mee opzetten. Ze zijn universeel.
In deze jaarcursus richten we ons in de eerste plaats op voedselproductie, tuin -en landschapsinrichting en de daarbij aansluitende praktische toepassingen.
O.a. bodem en bodemverbetering, water, compost, éénjarige en vaste eetbare planten, fruitstruiken en -bomen, bosrandtuin, dieren in permacultuur, plaagbeheer, gewasverzorging, oogsten en bewaren, en lokale economie zijn onderwerpen die behandeld worden met oog voor theorie en praktijk.

Permacultuur Jaaropleiding 2022-2023

12 zaterdag m.i.v. 24 september - met Taco Blom

Permacultuur VERVOLG opleiding

9 dagen vanaf 14 oktober - met Taco Blom en gastdocent

Deze Vervolgopleiding is bedoeld voor wie al een Jaaropleiding met Taco Blom afgerond heeft of voor wie aantoonbaar over voldoende kennis en ervaring beschikt.
Opbouw:
- inleiding/stukje herhaling
- planning, financiën
- snoei, enten, stekken, vermeerderen, leifruit
- voedselbosrand op zand, klei en veen
- rekening houden met regelgeving in planning en tekening
- plantengemeenschappen
- bedrijf opstarten
- gemeenschap / samenleving

Het kan zijn dat we om praktische redenen (reistijd en kosten) een aantal keren kiezen voor lesblokken van twee aaneengesloten dagen.
Locaties: Het zal plaatsvinden op verschillende locaties waaronder Eetbaar Park in Den Haag en Heerdeberg in Cadier en Keer.
Deze vervolg opleiding is nog in ontwikkeling en bovenstaande gegevens zijn nog onder voorbehoud.

DE PROJECTEN
Met al die activiteit op en naast Eetbaar Park is het de laatste tijd een drukte van belang. Het groeit en bloeit aan alle kanten. Dat geldt voor de moestuin van Eetbaar Park waar we dit jaar veel meer oogst hebben dan we gewend waren en de voedselbosrand die gedijt, maar die (nog) niet zo veel oogst biedt.

Graag nog even wat aandacht voor de al genoemde projecten:
Voedselmoeras
Hoofdthema is eetbare water-, moeras- en oeverplanten en daar heeft de betreffende jaargroep een aanmoedigingsprijs mee gewonnen bij wij-land en daarmee naast Eetbaar Park een pilot kunnen realiseren van een mogelijke oplossing voor problemen op het veen-weide gebied. Meer info:
Hügelbeet / Jaar-rond-Salade-bar
Waar het voedselmoeras de diepte zocht gaat deze jaargroep de hoogte in met een aantal verhoogde bedden, hügelbeet genoemd. Je graaft een greppel, vult die stevig op met hout en bedekt dt met het zand uit de greppel. Zo'n beet zou het liefst een meter hoog moeten zijn, maar dat is niet echt gelukt op die plek. Het hout in het hügelbeet verteert langzaam en voedt ze voor vele jaren de bodem en wat er op groeit. Een crowdfunding moet gaan helpen de juiste beplanting te krijgen.
Permacultuurtuin Madestein
Dit is de kleinste tuin van Eetbaar Park en een van de oudste permacultuurtuinen en heeft het bekende ronde ontwerp. Deze tuin heeft perioden van intensiever beheer gekend afgewisseld met minimale aandacht. Nu we (na corona) er weer makkelijker naar toe kunnen kan de tuin z'n oorspronkelijke, educatieve functie weer gaan vervullen. Er is inmiddels al veel ruimte gemaakt en de oude patronen komen tevoorschijn. Wildgroei wordt getemd en er komt een verbeterd beplantingsplan.

Tuindagen - meewerken en leren

Wie de afgelopen tijd af en toe de Eetbaar Park tuinen heeft bezocht, zal het niet ontgaan zijn: de staat van onderhoud op Eetbaar Park II is echt goed en die op Eetbaar Park 1 wordt snel beter. Enthousiaste vrijwilligers met soms veel soms wat minder ervaring zorgen daarvoor.
Wil je graag ook wat extra ervaring opdoen of gewoon goed bezig zijn voor een paar uurtjes (of meer) per week, wees welkom. Bekijk het overzicht met vaste en extra tuinwerkdagen

NIEUWTJES en ONTWIKKELINGEN

Zo af en toe de nieuwtjes, de ontwikkelingen dus, delen met jullie geinteresseerden, is wat we graag doen. Kort samengevat: promo voor Mens en Tuin, Het Voedselmoeras, Slalom, Eetbaar Park Madestein en Eetbaar Park Zuiderpark en Bomen voor Den Haag.

saladetuin Slalom

Dit stukje groene weelde naast Eetbaar Park en het Voedselmoeras trekt veel belangstelling. Vooral van mensen, die daar graag en veel plukken. Een deel van de plukkers kiest die groenten waarvan ze denken dat die in het algemeen minder als groente egzien/herkend wordt, zoals de melde.
Het gaat dus soms iets te hard. De 'groep' heeft er een bordje bij gezet met een verduidelijkende tekst. Naast 'plukken alleen in overleg' staat er kort en bondig waar Slalom voor staat. Lees de complete tekst.

VOEDSELMOERAS‍

Meer dan een jaar geleden is naast Eetbaar Park een pilot aangelegd van een Voedselmoeras door een van onze jaargroepen. Het kreeg en krijgt veel, ook landelijke belangstelling. En je kunt het bezoeken als je toch naar Eetbaar Park komt of op een nieuwe website.

EEtbaar park madestein

Ook op de oudste tuin van Eetbaar Park op Madestein zijn we weer volop actief om èn het oorspronkelijke plan te herstellen èn dat te verbeteren (de fouten eruit te halen) en optimaliseren. Sinds enkele maanden is Fatima daar actief om een en ander te coordineren en heeft een van onze jaargroepen de opdracht om dat als project op te pakken en tot realisatie te brengen.

EEtbaar park zuiderpark pruimencirkel

De meest recent gestarte jaargroep kreeg ook een project toebedeeld. De nu twaalf jaar oude tuin heeft het stadium bereikt van opbouw en afbraak. In de praktijk betekent dat dat een deel van de tuin dat te ver doorgroeide naar een 'bos' wat terug gezet gaat worden naar een pioniersfase. Daar kunnen we dan weer gaan werken aan het (opnieuw) starten van een voedselbosrand.
Er zijn/waren 2 pruimenbomen. De kleine pruim levert elk jaar meer pruimen dan de grote alle jaren bij elkaar. Er wordt nu door de groep een nieuw plan ontwikkeld voor dat stuk en daarin zal de eerste jaren ook weer éénjarige groenten verbouwd kunnen worden. En ze voeren het plan -na goedkeuring- ook uit. Hopelijk krijgen we zo eindelijk een tamme kastanje in de tuin.

GROENE MATTIES IN HET zuiderpark

Er is steeds meer activiteit in en rond Eetbaar Park. Als directe buren hebben we dus al Voedselmoeras en Slalom, maar aan de andere kant van de kas in het Boerendorp is Natasja (voormalig betuurslid Stichting Eetbaar Park) actief met een groep (over)enthousiaste vrijwilligers bezig met stadslandbouw. Ze telen gezond voedsel voor de cliënten van Voedselbank Haaglanden.

1 KM BRAMEN TEKORT IN HET zuiderpark

In en over de heg langs Eetbaar Park groeien veel bramen. Samen met de stekels van de meidoorn in de heg vormt dat een obstakel en daarmee een bescherming tegen binnensluipen en ongeauthoriseerd oogsten van ook ander fruit in de tuin. Passanten doen hun best nog een (rijpe) braam te verschalken, maar er is zoveel belangstellingen dat 10x of 100x zoveel bramen nog niet genoeg zouden zijn. Een idee voor Natuurorganisaties: leg een bramenhaag aan van een kilometer en laat zo iedereen genieten van deze lekkere en gezonde vruchten.

DE PERMACULTUUR BOEKEN COLLECTIE

De Permacultuur Boeken Collectie‍

Hieronder een greep uit de‍ de uitgebreide voorraad Engelse en Nederlandse boeken op het terrein van Permacultuur, Voedselbossen, Herstellende Landbouw, Natuurlijk Moestuinieren, ecologisch leven, bouwen en wonen, en wildplukken. Enkele nieuwe boeke krijgen wat extra aandacht:

‍Boeken‍ die door bijvoorbeeld onze cursisten gewaardeerd worden zijn:
Tuin Smakelijk- Vera Greutink
Permacultuur voor de Moestuin - Christopher Shein
Combineren in de Natuurlijke Moestuin - Frank Anrijs
Permacultuur - van Appelboom tot Zeekool - Linder van den Heerik
Een kleine eetbare tuin met vaste planten - Madelon Oostwoud
Voedselbos - Madelon Oostwoud
Voedselbosrand - Madelon Oostwoud
Praktisch Handboek Voedselbossen - Martin Crawford
Het Bodemvoedselweb - Jeff Lowenfels
Verweven Leven - Merlin Sheldrake
Dankzij de microben - Marc-André Selosse
Onkruid herkennen - Henk Glas
Eetbare wilde planten, 200 soorten - Steffen Guido Fleischhauer
Inheemse bomen en struiken in Nederland en Vlaanderen - Bert Maes
Groot Handboek Geneeskrachtige Planten - Geert Verhelst
Bodem onder het landschap - Jan Bokhorst
Holzer's Permacultuur - Sepp Holzer
Permacultuur in je persoonlijke en sociale leven - Looby Macnamara

‍Boeken‍ die een aanvulling zijn op Permacultuur of een vernieuwende kijk op natuur en landbouw bieden:
Tamme Kastanje (Castanea spec.) voor vruchten, hout en bijproducten - mogelijkheden en belangrijke aandachtpunten - Anne Ooserbaan
De Heilige Natuur, niet-westerse stemmen over dier, mens en klimaat - Pim Martens
Heg - Een behaagelijk landschap voor mens en natuur
De tuinjungle - Tuinieren om de wereld te redden
Duurzaam handboek voor de luie tuinier - In 10 stappen meer natuur in je tuin of op je balkon - Olthuis
Kruid en Mens - Marlies Engels

‍Deze boeken‍ zijn te koop op onze website (www.permaculuurboeken.nl) en in de boekenhoek in het paviljoen op Eetbaar Park.
Koop uw boeken bij ons of bij de lokale boekhandel.